Γιατί τα παιδιά μας πρέπει να διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά;
Υπάρχει τελικά τελειότερο δημιούργημα από την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα;
Κάποιοι μαθητές συνηθίζουν να ρωτούν: Χρειάζομαι τα Αρχαία Ελληνικά; Θα μου χρησιμεύσουν κάπου; Θα τα «μιλήσω» ποτέ;
Κι όμως η απάντηση είναι προφανής! Πρέπει να γνωρίζω αρχαία ελληνικά, να συνειδητοποιήσω την ιστορική μας πορεία για να αποφύγω στο μέλλον τα ίδια λάθη του παρελθόντος. Επιπλέον, θα κατανοήσω τις έννοιες που γεννήθηκαν και θεμελιώθηκαν στην Ελλάδα, όπως η δημοκρατία, η ισονομία, η αξιοκρατία, ο διάλογος, το θέατρο, η άμιλλα, ο ανθρωπισμός, οι αρχές του αθλητικού ιδεώδους. Θα έρθω σε επαφή με το διαχρονικό σύστημα αξιών που πρεσβεύει το ελεύθερο ελληνικό πνεύμα, την παρρησία, τον αλτρουισμό, τον σεβασμό, την αυτάρκεια, την ολιγάρκεια, την εντιμότητα, την ευσυνειδησία, την αξιοπρέπεια, την υπευθυνότητα, την αγωνιστικότητα, την φιλεργία. Θα γνωρίσω προσωπικότητες του αρχαίου κόσμου που έμειναν παγκοσμίως γνωστές για την προσφορά τους στην ανθρωπότητα, για την συμβολή τους στην Τέχνη και στις επιστήμες, όπως της Ιστορίας, της Γεωγραφίας, της Φυσικής, της Αστρονομίας, της Ιατρικής, της Νομικής, της Φιλοσοφίας, προσωπικότητες πρότυπα σαν τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Σοφοκλή….τα έργα των οποίων εκδίδονται και πωλούνται από ξένους εκδοτικούς οίκους, της Λειψίας και της Οξφόρδης, οι οποίοι βέβαια επικαρπώνονται και εκδοτικά κέρδη!
Στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα θα βρω συσσωρευμένη γνώση ζωής, που διδάσκει πως μπορούμε να αντιμετωπίζουμε μικρά ή μεγάλα καθημερινά προβλήματά μας και να ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον, καταβάλλοντας καθημερινό αγώνα και συστηματική προσπάθεια. Θα συνειδητοποιήσω ότι καθημερινά χρησιμοποιούμε αρχαία ελληνικά με αυτούσιες αρχαίες λέξεις ή φράσεις στην καθομιλουμένη. Η γνώση της αρχαίας βοηθά στην γνώση της νέας ελληνικής. Άπειρες λέξεις, επιβίωσαν με λίγες μεταβολές ανά τους αιώνες και βασίζονται στο σύστημα της αρχαίας, τόσο για την ορθή γραφή τους, όσο και για την κλίση τους.
Οι άλλοι λαοί έχουν προ πολλού διαπιστώσει την αναγκαιότητα των Αρχαίων Ελληνικών;
Ελληνικές επιγραφές- αρχαία Ελληνικά ρητά κοσμούν σε περίοπτη θέση σημαντικούς χώρους στο εξωτερικό: Στο πανεπιστήμιο του Τέξας υπάρχει απόφθεγμα του Δημόκριτου : «…. Βούλεσθαι μᾶλλον μίαν εὑρεῖν αἰτιολογίαν ἢ τὴν Περσῶν βασιλείαν γενέσθαι…», προτιμητέα είναι η εύρεση μίας ερμηνείας για ένα φαινόμενο, παρά η αναρρίχηση στο βασίλειο της Περσίας. Η φράση από το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο «ο λόγος πλήρης χάριτος και αληθείας», βρίσκεται σε είσοδο του Πανεπιστημίου του Ιλλινόις. «ΤΟΚΑΛΟΚΑΓΑΘΟΝ» βρίσκεται στο «Margaret Eaton School of Literature» του Τορόντο. Το σύμβολο του Boston College της Μασσαχουσέτης είναι «αἰὲν ἀριστεύειν… καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων, μηδέ γένος πατέρων αἰσχυνέμεν…» (Ιλιάδα Ζ’, στ. 208). Πάντα να αριστεύεις… και να είσαι ανώτερος από τους άλλους, και να μην ντροπιάζεις την γενιά των προγόνων σου…).
Διπλοῦν ὁρῶσι οἱ μαθόντες γράμματα. Διπλά βλέπουν οι πεπαιδευμένοι, αναγράφεται στην είσοδο του κτιρίου της γραμματείας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Στην πρόσοψη του Πανεπιστημίου της Σαλαμάνκα της Ισπανίας αναγράφεται: «Oἱ βασιλεῖς τῇ ἐγκυκλοπαιδείᾳ αὐτὴ τοῖς βασιλεῦσι». Οι βασιλείς προς το Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο προς τους βασιλείς. Αξιοπρόσεκτη η επιγραφή στην γέφυρα «EisernerSteg» της Φρανκφούρτης στη Γερμανία. «ΠΛΕΩΝ ΕΠΙ ΟΙΝΟΠΑ ΠΟΝΤΟΝ ΕΠ’ ΑΛΛΟΘΡΟΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ». «Ταξιδεύοντας σε ξένες θάλασσες με ανθρώπους που μιλούν άλλες γλώσσες». Στο Πανεπιστήμιο «Yale» των ΗΠΑ, αναγράφεται φράση από την «Πολιτεία» του Πλάτωνα: «Λαμπάδια ἔχοντες διαδώσουσιν ἀλλήλοις», οι φέροντες τις δάδες τις μεταλαμπαδεύουν ο ένας στον άλλον. Στο Πανεπιστήμιο της Μάλτας αναφέρεται: «Προπύλαιον της τιμής η μάθησις». Ακόμη και στην μακρινή μας Ιαπωνία υπάρχει επιγραφή «φιλοσοφοῦμεν ἑλληνικῶς», σαν επιτύμβιο στήλη, στον τάφο του καθηγητή και επιτίμου προέδρου της «Διεθνούς Εταιρείας Ελληνικής Φιλοσοφίας», Teruo Suzuki. Στο πάρκο Ειρήνης της Χιροσίμα, στο κέντρο της πόλης, που είναι αφιερωμένο στην μνήμη των θυμάτων της πυρηνικής βόμβας, υπάρχει η Καμπάνα της Ειρήνης, την οποία οι επισκέπτες μπορούν να κτυπήσουν, σαν έκκληση για την παγκόσμια ειρήνη. Πάνω στην καμπάνα υπάρχει χαραγμένη η επιγραφή: «Γνῶθι σαυτόν» να επιδιώκεις την αυτογνωσία! Στα διόδια έξω από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου προς το Κάιρο, το όνομα της πόλης αναγράφεται και στα ελληνικά, ως πρόταση τιμής των Δημάρχων της πόλης προς τον Μέγα Αλέξανδρο. Βασικό θέμα στις εισαγωγικές εξετάσεις του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ αντλείται από την αρχαία ελληνική γραμματεία, όπως τονίζει ο καθηγητής Simon Goldhill. Πολλά Πανεπιστήμια του εξωτερικού έχουν έδρα Αρχαίων ή Νέων Ελληνικών. Ο πρώην πρόεδρος της εταιρίας Apple, Τζον Σκάλι και ο πρόεδρος της εταιρίας Microsoft, Μπιλ Γκέιτς θεωρούν την αρχαία ελληνική μη οριακή γλώσσα, κατάλληλη για υπολογιστές προηγμένης τεχνολογίας. Το πανεπιστήμιο Ιρβάιν της Καλιφόρνια έχει αποθησαυρίσει 90.000.000 τύπους της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, τη στιγμή που η αγγλική γλώσσα διαθέτει 500.000 τύπους. Μάλιστα ξένοι επιστήμονες έχουν δαπανήσει εκατομμύρια για τη δημιουργία σχετικών προγραμμάτων καταμέτρησης ή επεξεργασίας, όπως τα «Ίβυκος», «Γνώσις», «Νεύτων».
Έχει τελικά τόσο μεγάλη σημασία η γλώσσα;
Η γλώσσα είναι «το όχημα της σκέψης», ο ανθρώπινος εγκέφαλος σκέφτεται με λέξεις. Συνεπώς όσες περισσότερες λέξεις γνωρίζω, τόσο περισσότερο οξύνω τη σκέψη μου, αναγκάζοντας τον εγκέφαλο να κάνει επιλογές μεταξύ πληθώρας στοιχείων. Το Πανεπιστήμιο Tufts της Μασαχουσέτης δημιούργησε το πρόγραμμα «Περσέας», το οποίο περιέχει όλα τα σωζόμενα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας σε πρωτότυπο κείμενο και σε μετάφραση.
Το CNN έχει δημιουργήσει ηλεκτρονικό πρόγραμμα εκμάθησης της αρχαίας ελληνικής, το “Hellenic Quest”. Κείμενα που αφορούν την αρχαία στρατιωτική υπερδύναμη Σπάρτη, διδάσκονται στους αξιωματικούς ξένων σύγχρονων υπερδυνάμεων. Γειτονικοί λαοί όχι μόνο έχουν συνειδητοποιήσει τη σημασία της Ελληνικής γλώσσας, αλλά επιδιώκουν την οικειοποίηση της Ελληνικής Ιστορίας. Εντύπωση είχε προκαλέσει και η δήλωση ξένων αξιωματούχων πως η Ολυμπιακή φλόγα θα έπρεπε ν’ ανάβει από το βουνό Όλυμπος που βρίσκεται στην Τουρκία! Είχε προηγηθεί πριν μερικά χρόνια δήλωση υπουργού εξωτερικών γείτονος χώρας προς τους Ευρωπαίους ομολόγους του, πως η Ανατολία είναι η πατρίδα των φιλοσόφων που θεμελίωσαν τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό, του Όμηρου, του Θαλή του Μιλήσιου, του Αναξιμένη, του Αναξίμανδρου! Άρα, και σοβαροί εθνικοί λόγοι καθιστούν αναγκαία την γνώση της γλώσσας μας.
Άπειροι όροι των σύγχρονων επιστημών προέρχονται ετυμολογικά από αρχαίους ελληνικούς τύπους. Αρχαιολογικά ευρήματα καταδεικνύουν ότι είχε πραγματοποιηθεί εγχείρηση εγκεφάλου στην Αρχαία Ελλάδα, γεγονός που δεν πρέπει να μας εκπλήσσει, αν αναλογιστεί κανείς ότι το σημερινό νυστέρι είναι ανακάλυψη του… Ιπποκράτη.
Πρακτικά που μας βοηθούν τα Αρχαία Ελληνικά;
Η Πανεπιστημιακή ερευνήτρια Kate Chanock από την Αυστραλία στο έργο της «Help for a dyslexic learner from an unlikely source: the study of Ancient Greek, Literacy 2006» περιγράφει πως τα Αρχαία Ελληνικά βοηθούν στην παρέμβαση της δυσλεξίας!
«Δεν είναι η επικοινωνία αλλά ο τρόπος σκέψης, τα σπουδαία κείμενα και θέματα, στα οποία οι Έλληνες υπήρξαν οι μεγάλοι πρωτοπόροι στην Ευρώπη», παρατηρεί ο Ντίτερ Μπράουν, καθηγητής στο Γυμνάσιο Μπετόβεν της Βόννης.
Ο καθηγητής Ι .Θ. Κακριδής παρατήρησε ότι ο κυριότερος λόγος που δεν επιτρέπεται οι νέοι μας ν’ αγνοούν την γλώσσα μας είναι το ότι εδώ, για πρώτη φορά στα παγκόσμια χρονικά, αναδείχτηκε ο άνθρωπος ως αξία αυτόνομη, ο άνθρωπος που θέλει να κρατιέται ελεύθερος από κάθε λογής σκλαβιά, και υλική και πνευματική.
