Ελεημοσύνη, η μεγίστη των αρετών
Ελεημοσύνη, κατά Τον Άγιο Ιωάννη Τον Χρυσόστομο, "η Βασίλισσα των αρετών".
Η ελεημοσύνη αυτές τις ημέρες αποκτά ένα ιδιαίτερο νόημα, γιατί έρχεται να συναντήσει την ανάγκη της ψυχής για φως, αγάπη και αληθινή επικοινωνία με τον συνάνθρωπο.
Είναι μέρες που μας καλούν να σταθούμε λίγο πιο ήσυχοι, να κοιτάξουμε μέσα μας αλλά και γύρω μας, να αναγνωρίσουμε ότι κανείς δεν πορεύεται μόνος του και ότι η χαρά πολλαπλασιάζεται όταν μοιράζεται. Η ελεημοσύνη δεν είναι απλώς μια υλική προσφορά, είναι στάση ζωής, είναι άνοιγμα καρδιάς, είναι η απόφαση να δούμε τον άλλον όχι ως ξένο, αλλά ως αδελφό.
Η Εκκλησία, μέσα από τους Αγίους της, μας θυμίζει συνεχώς ότι η ελεημοσύνη είναι δρόμος χαράς και ελευθερίας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μιλούσε με παρρησία για την αξία της, λέγοντας πως τίποτα δεν κάνει τον άνθρωπο τόσο όμοιο με τον Θεό όσο η ελεημοσύνη, γιατί ο Θεός είναι αγάπη και προσφορά χωρίς όρια. Για εκείνον, η ελεημοσύνη δεν περιοριζόταν στο χρήμα, αλλά περιλάμβανε τον καλό λόγο, την κατανόηση, τη συγχώρεση, όλα όσα ανακουφίζουν τον πόνο του άλλου και του θυμίζουν ότι δεν είναι μόνος. Ο Μέγας Βασίλειος, με λόγο αυστηρό αλλά γεμάτο αλήθεια, τόνιζε πως ο πλούτος που κρατάμε μόνο για τον εαυτό μας γίνεται βάρος, ενώ όταν μοιράζεται μεταμορφώνεται σε ευλογία, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι το ψωμί που φυλάς ανήκει στον πεινασμένο και το ρούχο που κρατάς στην ντουλάπα ανήκει στον γυμνό.
Μέσα από τέτοιες σκέψεις, η ελεημοσύνη παρουσιάζεται όχι ως απώλεια, αλλά ως επιστροφή στη φυσική τάξη της αγάπης. Οι νεότεροι Άγιοι, όπως ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, μιλούσαν με απλότητα και χαμόγελο για τη δύναμη της προσφοράς, τονίζοντας πως όταν δίνεις κάτι με χαρά, ακόμη κι αν είναι λίγο, Ο Θεός το πολλαπλασιάζει πρώτα μέσα στην καρδιά σου, γεμίζοντάς την ειρήνη. Έλεγε συχνά πως η ελεημοσύνη ξεκουράζει την ψυχή, γιατί τη βγάζει από τη στενότητα του «εγώ» και την ανοίγει στο «εμείς». Αυτές οι ημέρες, που για πολλούς συνδέονται με μεγάλες γιορτές, με προσμονή και φως, μας θυμίζουν πως το πραγματικό νόημα της χαράς δεν βρίσκεται στην υπερβολή, αλλά στη συμμετοχή, στη συντροφικότητα και στη φροντίδα του άλλου.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Εκκλησία πάντοτε συνδύαζε τις μεγάλες εορτές με έργα φιλανθρωπίας, καλώντας τους πιστούς να γιορτάσουν όχι μόνο με λόγια, αλλά και με πράξεις αγάπης. Όμως η αξία της ελεημοσύνης δεν περιορίζεται μόνο στη Χριστιανική παράδοση. Πολύ πριν από αυτήν, οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι είχαν κατανοήσει ότι ο άνθρωπος ολοκληρώνεται μέσα από τη σχέση του με την κοινότητα και ότι η προσφορά είναι βασικό στοιχείο της ευτυχίας. Ο Αριστοτέλης, μιλώντας για την ευδαιμονία, υπογράμμιζε ότι δεν πρόκειται για μια ατομική απόλαυση, αλλά για μια κατάσταση ζωής που συνδέεται με την αρετή και τη σωστή σχέση με τους άλλους. Η γενναιοδωρία, για εκείνον, ήταν αρετή που βρίσκεται στο μέσον, ανάμεσα στη σπατάλη και στη φιλαργυρία, και οδηγεί τον άνθρωπο σε εσωτερική ισορροπία.
Ο Πλάτων, από την πλευρά του, τόνιζε πως μια δίκαιη κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αλληλεγγύη και φροντίδα για τους πιο αδύναμους, γιατί η αρμονία του συνόλου εξαρτάται από την ευημερία όλων των μελών του. Ακόμη και οι Στωικοί φιλόσοφοι, όπως ο Σενέκας, μιλούσαν για την αξία της ευεργεσίας, υποστηρίζοντας ότι το να δίνεις δεν είναι μόνο καθήκον, αλλά και πηγή χαράς, γιατί συνδέει τον άνθρωπο με την κοινή ανθρώπινη φύση.
Έτσι, βλέπουμε πως η ελεημοσύνη διατρέχει την ανθρώπινη ιστορία ως κοινός τόπος πίστης και φιλοσοφίας, ως μια αλήθεια που ανακαλύπτεται ξανά και ξανά, ότι ο άνθρωπος δεν ζει μόνο για τον εαυτό του. Στις ημέρες μας, όπου συχνά κυριαρχεί η μοναξιά και η ανασφάλεια, η ελεημοσύνη αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Μπορεί να πάρει πολλές μορφές, από μια υλική βοήθεια μέχρι την απλή παρουσία, την προσεκτική ακρόαση, τη συμπαράσταση σε κάποιον που δοκιμάζεται. Κάθε μικρή πράξη αγάπης γίνεται ένα μικρό φως που διαλύει το σκοτάδι της αδιαφορίας.
Οι Άγιοι μας διαβεβαιώνουν ότι τίποτα δεν πάει χαμένο, ότι κάθε πράξη ελεημοσύνης επιστρέφει ως χαρά και ευλογία, όχι με μαγικό τρόπο, αλλά γιατί αλλάζει τον ίδιο τον άνθρωπο που δίνει. Τον κάνει πιο ελεύθερο, πιο αληθινό, πιο ανθρώπινο. Αυτές τις ημέρες, λοιπόν, ας αφήσουμε την καρδιά μας να μαλακώσει, ας θυμηθούμε ότι η ελεημοσύνη δεν απαιτεί πλούτη, αλλά πρόθεση, και ότι ακόμη και το πιο μικρό δώρο, όταν προσφέρεται με αγάπη, έχει ανεκτίμητη αξία. Όπως έλεγαν οι Πατέρες της Εκκλησίας, ο Θεός δεν κοιτά το μέγεθος της προσφοράς, αλλά το μέγεθος της καρδιάς. Και όπως μας θυμίζει η αρχαία σοφία, ο άνθρωπος βρίσκει την αληθινή του χαρά όταν ζει σε αρμονία με τους άλλους. Έτσι, μέσα στο φως αυτών των ημερών, η ελεημοσύνη γίνεται τραγούδι ελπίδας, υπόσχεση ότι ο κόσμος μπορεί να γίνει πιο όμορφος, πιο δίκαιος και πιο φωτεινός, κάθε φορά που επιλέγουμε να αγαπήσουμε έμπρακτα.
Καλά Χριστούγενα ! ! !
Προηγουμένως η ΕΟΔ έγραψε: https://eeod.gr/news/85723-i-rocor-xeknise-tin-diadikasa-agiokattaxis-tou-p-serafem-rouz
