Μητρ. Μπάτσκας Ειρηναίου για βιοηθικό «μεταουμανισμό» και αν μπορεί να υπάρχει πρόοδος στη γήινη ζωή
Ο βιοηθικός «μεταουμανισμός» οδηγεί την ανθρώπινη φυλή και τον πλανήτη Γη στην καταστροφή, στον θάνατο και αυτό είναι το πρόγραμμα και ο στόχος της νέας, αυτοαποκαλούμενης «παγκόσμιας ελίτ».
Στην επίσημη ιστοσελίδα της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησάις δημοσιεύτηκε συνέντευξη του Μητροπολίτης Μπάτσκας κ. Ειρηναίου σε δημοσιογράφο της σερβικής έκδοσης Πέτσατ.
Ζητήματα βιοηθικής, από την τεχνητή γονιμοποίηση και την παρένθετη μητρότητα, από τη χειρουργική και ορμονική αλλαγή φύλου έως την ευθανασία, στοιχειώνουν τον σύγχρονο άνθρωπο. Κάποτε, ο εκδοτικός οίκος της Επαρχίας Μπάτσκας δημοσίευσε ένα έγγραφο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Αρχές Κοινωνικής Αντίληψης, το οποίο, μεταξύ άλλων, πραγματεύεται λεπτομερώς αυτά τα προβλήματα. Τι μπορεί να προσφέρει η Σερβική Εκκλησία στον σύγχρονο άνθρωπο – πού μας οδηγούν οι δρόμοι του «μεταουμανισμού» στον τομέα της βιοηθικής; Πού μας οδηγεί η τυφλή υπακοή στην ιδέα της Προόδου;
«Τα μονοπάτια του βιοηθικού «μεταουμανισμού» που περιγράφετε συνοπτικά αλλά περιεκτικά (τεχνητή γονιμοποίηση, αλλαγή φύλου, ευθανασία...) δεν είναι παρά ο δρόμος του αντιανθρωπισμού. Οδηγούν την ανθρώπινη φυλή και τον πλανήτη Γη στην καταστροφή, στον θάνατο και αυτό είναι το πρόγραμμα και ο στόχος της νέας, αυτοαποκαλούμενης «παγκόσμιας ελίτ» που το διακηρύσσει καθημερινά χωρίς δισταγμό. Ισχυρίζεται ότι υπάρχουν πάρα πολλά ανθρώπινα όντα στον κόσμο και ότι η ανθρωπότητα απλά θα «καταναλώσει» όλους τους πόρους αν δεν μειωθεί σε ένα «χρυσό δισεκατομμύριο» με επικεφαλής την ίδια, την «ελίτ» (ποιον άλλον άλλωστε;). Όποιος της δίνει το δικαίωμα σε αυτές τις τερατώδεις σκέψεις και τα δαιμονικά σχέδια, πρωτόγνωρα στην ιστορία του κόσμου, είναι φρόνιμο να σιωπήσει. Εμείς οι Χριστιανοί, όμως, ξέρουμε αναμφίβολα ποιος είναι – είναι ο διάβολος, «εξαρχής ανθρωποκτόνος» (Ιω. 8, 44).
Το ερώτημα πού μας οδηγούν τα μονοπάτια του «μεταουμανισμού» ή του «μεταανθρωπισμού», συμπληρώνετε με μαεστρία με την εξής ερώτηση: πού μας οδηγεί η τυφλή υπακοή στην ιδέα της Προόδου; Με την πρώτη, επιφανειακή ματιά, φαίνεται παράξενο και εγείρει ένα αντίθετο ερώτημα: τι σημαίνει μια επικίνδυνη, τρομακτική, εξαιρετικά διεστραμμένη ιδεολογία ή, καλύτερα να πούμε, μια ιστορική χίμαιρα της μεταϊστορικής πραγματικότητας, - στην οποία υπάρχουν, φυσικά, πράγματα, αλλά δεν υπάρχει πια άνθρωπος - έχουν να κάνουν με ένα βαθύ ανθρώπινο και, θα έλεγε κανείς, καθαρά χριστιανικό, κ.ο.κ. γενική μονοθεϊστική, με την ιδέα της προόδου, την πρόοδο προς το Εσχάτον, προς το τέλος ως στόχο και την εκπλήρωση του νοήματος της ιστορίας, κατανοητή ως νοηματική, λογική και προνοητική κίνηση από την αφετηρία το Άλφα έως το τελικό σημείο Ωμέγα; Η απάντηση, κατά τη γνώμη μου, είναι: υπάρχει, υπάρχει πραγματικά! Διότι, αν βιώσουμε και κατανοήσουμε την πρόοδο, ανυψωμένη στο βάθρο της Προόδου, «κατ’ αρχήν», «γενικά», «κοσμική», ιδεολογικά και θρησκευτικά «ουδέτερη», έξω από την οργανική οντολογική σύνδεση με τον Χριστό και την Εκκλησία του Χριστού, τότε δεν είναι πια πρόοδος ή Πρόοδος ήδη, μόνο και μόνο, «πρόοδος στον μύλο του θανάτου», όπως την χαρακτήρισε σχεδόν εκατό χρόνια πριν ο Άγιος Ιουστίνος Τσελίισκι, Ιουστίνος Πόποβιτς, στο εξαιρετικό ομότιτλο θεολογικο-φιλοσοφικό δοκίμιό του και φλογερό προφητικό πνεύμα. Αυτό το υπέροχο και συγκινητικό κείμενο φαίνεται να γράφτηκε αυτή τη στιγμή, σε ένα τρομερό -Θεός φυλάξοι, ίσως και μοιραίο- σημείο καμπής στην παγκόσμια ιστορία, και ζητώ την άδειά σας για να αναφέρω μερικές σημαντικές ιδέες και γνώσεις από αυτό, για χάρη των αναγνωστών του «Τύπου».
Ο άγιος γέροντας Ιουστίνος ξεκινά από το σύνολο σκεπτόμενος τη Γη ως τον μοναδικό «πλανήτη του θανάτου» και τον άνθρωπο ως τραγικό ον, τον δούλο του θανάτου. «Είναι τραγικό να είσαι άνθρωπος», γράφει, «ασυγκρίτως πιο τραγικό από το να είσαι κουνούπι ή σαλιγκάρι, πουλί ή φίδι, αρνί ή τίγρη», γιατί ο άνθρωπος «μένει συνεχώς αιχμάλωτος στο αδιαπέραστο μπουντρούμι του θανάτου, ένα μπουντρούμι που δεν έχει ούτε πόρτες ούτε παράθυρα». Και συνεχίζει, με μια ολοένα και πιο θερμή διαβάθμιση: «Γεννιόμενος στον κόσμο, ένας άνθρωπος είναι υποψήφιος για θάνατο από την πρώτη στιγμή... Η μήτρα που μας γεννά δεν είναι τίποτα άλλο από τη γεννημένη αδερφή του τάφου... Ο θάνατος είναι το πρώτο δώρο που κάνει μια μητέρα στο νεογέννητό της. Σε κάθε ανθρώπινο σώμα εκκρίνεται και κρύβεται η πιο τρομερή και ανίατη ασθένεια: ο θάνατος». Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρει τον δίκαιο, μακρόθυμο Ιώβ: «Φωνάζω στον τάφο: Είσαι ο πατέρας μου και στα σκουλήκια: Είσαι μητέρα μου, είσαι αδελφή μου» (Ιώβ 17, 14). Μετά από μια τέτοια διάγνωση, θέτει ένα αδυσώπητο ερώτημα: «Είναι δυνατή η πρόοδος, είναι λογική, είναι δικαιολογημένη, είναι απαραίτητη η πρόοδος σε έναν κόσμο όπου ο θάνατος είναι η πιο ακαταμάχητη αναγκαιότητα;». Και αυτή η ερώτηση σημαίνει: έχει νόημα αυτού του είδους ο κόσμος, αυτού του είδους η ζωή, αυτού του είδους ο άνθρωπος;». Και απαντά αμέσως: «Αν το νόημα της ζωής είναι εφικτό στον μύλο του θανάτου, είναι δυνατή και η πρόοδος». Έπειτα, δείχνοντας την απόλυτη ανικανότητα της επιστήμης, της φιλοσοφίας και του πολιτισμού του ανθρώπου, ακόμη και της θρησκείας στις διάφορες ιστορικές μορφές της, πριν από την ακόρεστη, κατανυκτική νέμεσο που ονομάζεται θάνατος, ρωτά πικρά: «Πρόοδος; Ω, κάθε ανθρώπινη πρόοδος, τι άλλο είναι αν όχι πρόοδος προς τον θάνατο, πρόοδος προς τον τάφο;» Στο δικό του ρητορικό ερώτημα απαντά συνοπτικά και ξεκάθαρα: «Όπου υπάρχει θάνατος, δεν υπάρχει πραγματική πρόοδος». Η πραγματική πρόοδος, ακολουθεί, υπάρχει μόνο όπου δεν υπάρχει θάνατος. Ανέστη από τους νεκρούς Θεάνθρωπος, Κύριος και Σωτήρας του κόσμου Ιησούς Χριστός, είναι ο Νικητής του θανάτου στο Γεγονός της Ανάστασής Του και, επομένως, ο Σχεδιαστής της ζωής και ο Δωρητής της μόνης αληθινής προόδου – προόδου προς τη ζωή, την αιώνια και άφθαρτη ζωή (συγκ. Εβρ. 7, 16) στην ένωση με τον Ζωντανό Θεό, την πρόοδο «από δόξα σε δόξα» της Βασιλείας του Θεού (Β’ Κορ. 3, 18).
Ως εκ τούτου, ο Άγιος Άβας κάνει διάκριση ανάμεσα στον ανθρωπιστικό (σε ορισμένα σημεία λέει ανθρωπιστικά ) διαμορφωμένο «Ευρωπαίο», «Δυτικό», «σύγχρονο» άνθρωπο και τον άνθρωπο του Χριστού, τον άνθρωπο «εν Χριστώ», και κατά συνέπεια, μεταξύ της ψευδούς, ανθρωπιστικής προόδου και της αληθινής, της θεανθρώπινης προόδου, της προόδου προς τον Χριστό και εν Χριστώ και, φυσικά, «κατά μέτρον αυξήσεως της πληρότητας του Χριστού» (Εφεσ. 4, 13). Επεξηγεί την αξιολόγηση και την εκτίμηση της ανθρωπιστικής προόδου με τον διάλογο μεταξύ Alquist και Έλενας στην τραγωδία του Τσάπεκ, Rossum's Universal Robots:
"Alquist: Η Νανά έχει κάποιο προσευχητάρι;
Έλενα: Έχει ένα πολύ μεγάλο.
Alqvist: Και σίγουρα υπάρχουν μέσα προσευχές για διάφορες περιπτώσεις στη ζωή; Κατά της κακοκαιρίας; κατά της ασθένειας;
Έλενα: Ναι, ενάντια στον πειρασμό, ενάντια στην πλημμύρα...
Alkvist: Και ενάντια στην πρόοδο, έτσι δεν είναι;
Έλενα: Δεν νομίζω.
Alquist: Λοιπόν, είναι κρίμα".
Σε αντίθεση με αυτή την «πρόοδο», ο Άγιος γράφει περαιτέρω, «Θεανθρώπινη πρόοδος από άνθρωπο σε Θεάνθρωπο, από θάνατο στην αθανασία». Σύμφωνα με τον ίδιο, σε αντίθεση με τον «επιστημονικό εξελικισμό» (ω πόσο περήφανο ακούγεται αυτό!), σύμφωνα με τον οποίο ο άνθρωπος, τελικά, δεν είναι παρά ένα «παροδικό ζώο ανάμεσα στα ζώα», βρίσκεται ο χριστιανικός εξελικισμός - «γέννηση εν Χριστώ, μεταμόρφωση εν Χριστώ, εν Χριστώ ανάσταση». Στο ανθρωπολογικό-σωτηρολογικό όραμα του κυτταρικού μυσταγωγού, τελικά, για την αγία τοπική μας Εκκλησία και για τον σερβικό λαό μας, ήταν ο μεγαλύτερος δάσκαλος του δρόμου που οδηγεί στη ζωή και μέσα στη ζωή, από τη γέννηση εν Χριστώ έως την ανάσταση με τον Χριστό - και παραμένει για πάντα - ο Άγιος Σάββας, «ο μεγαλύτερος οικοδόμος της θεανθρώπινης προόδου στην ιστορία του έθνους μας». Ο Άγιος Ιουστίνος καταλήγει: «Για τον Άγιο Σάββα, η πρόοδος είναι αυτή: να κερδίσεις τον Κύριο Χριστό, να ζήσεις μέσα Του, δι' Αυτόν και για χάρη Του...» Τολμώ να προσθέσω: πίσω από τον Άγιο Σάββα, βλέπουμε έναν πολυάριθμο αστερισμό των αγίων Πατέρων και Διδασκάλων της Ορθόδοξης Εκκλησίας και των αγίων Αποστόλων Του, και στο κέντρο τους – Αυτόν που είναι, Μοναδικός στην ιστορία, δήλωσε για τον εαυτό Του ότι είναι η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή (βλ. Ιω. 14, 6), ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός».
Νωρίτερα η ΕΟΔ ανάρτησε τις σκέψεις του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Μπάτσκας περί αιώνιου αγώνα καλού και κακού που γίνεται στον κόσμο από τότε που σταυρώθηκε ο Χριστός και λιθοβολήθηκε ο άγιος αρχιδιάκονος Στέφανος.
Επίσης ο Σεβασμιώτατος μίλησε για την τραγωδία του ουκρανικού εκκλησιαστικού σχίσματος και τα δεινά της κανονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και του λαού στην Ουκρανία.
