Μητρ. Μπάτσκας Ειρηναίος: Ένα έθνος που ξεπερνά τις δυσκολίες και για το οποίο πάντα λάμπει το φως είμαστε εμείς οι Σέρβοι
Για τον αιώνιο αγώνα καλού και κακού που γίνεται στον κόσμο από τότε που σταυρώθηκε ο Χριστός και λιθοβολήθηκε ο άγιος αρχιδιάκονος Στέφανος, αναφέρθηκε ο Σεβασμιώτατος Μητρ. Μπάτσκας Ειρηναίος.
Στην επίσημη ιστοσελίδα της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησάις δημοσιεύτηκε συνέντευξη του Μητροπολίτης Μπάτσκας κ. Ειρηναίου σε δημοσιογράφο της σερβικής έκδοσης Πέτσατ.
Ακολουθούν οι απαντήσεις του Σεβασμιώτατου σε πιο φλέγοντες ερωτήσεις.
«Λαμβάνοντας υπόψη το κύρος και την επιρροή που έχετε, σας καλούμε, έχοντας επίγνωση του μεγάλου βάρους που σας επιβαρύνουμε με τέτοια ευθύνη, να αξιολογήσετε δημόσια, φυσικά και με συμβουλευτική ιδιότητα, την τρέχουσα εξαιρετικά ανησυχητική κοινωνικοπολιτική και πνευματική κατάσταση στην Σερβία. Είναι αποτέλεσμα δεκαετιών εσωτερικών καταγμάτων και μιας δύσκολης κληρονομιάς, αλλά και κοσμικών, πρωτόγνωρα κακών περιστάσεων. Πού βρισκόμαστε σήμερα, πόσο μακριά είναι οι κυρίαρχες ελίτ μας σε αυτό το γεωπολιτικό χάος στο οποίο οι αμερικανοκεντρικές ελίτ αντιστέκονται στην αποδυνάμωση του μονοπολικού κόσμου και στην ταυτόχρονη ενίσχυση της εναλλακτικής του, των BRICS; Σε ποιον δρόμο, ως κοινωνική κοινότητα, αλλά και ως άτομα, πρέπει να στραφούμε, ποιον να εμπιστευτούμε, τι να σεβαστούμε, για τι να αγωνιστούμε και ποιες δυνάμεις και αξίες πρέπει να απορρίψουμε; Τι αξίζει η εμπιστοσύνη μας και η -συλλογική και προσωπική- αξιακή μας επιλογή και οι θυσίες που κάνουμε και που, δυστυχώς, θα κάνουμε στο μέλλον;
Η λέξη κύρος έχει διαφορετικές σημασίες και όταν προστεθεί σε αυτήν η λέξη επιρροή, τότε αυτός που περιγράφεται ως έγκυρος άνθρωπος θα καταλάβει εύκολα ότι δεν του αξίζει. Εφόσον τα επίθετα που χρησιμοποιείτε για να με περιγράψετε είναι η άκριτη εκτίμηση ενός καλού φίλου, δεν θεωρώ ότι ανήκω σε αυτά. Ιδιαίτερα δεν θέλω να είμαι αυταρχικός, δηλαδή δεν επιβάλλω σε κανέναν τις απόψεις και τις στάσεις μου, ούτε καν την πίστη μου, την πίστη στον Χριστό τον Σωτήρα, που πιστεύω ότι είναι η μόνη πραγματική, ανεξάντλητη αξία της ζωής μου, δεν επιβάλλω σε κανέναν τίποτε.
Θεωρώ ότι είναι πολύ λογικό να ασχολούμαστε με τα ερωτήματα σχετικά με το ποιος έχει κύρος σήμερα, για παράδειγμα για τη νέα γενιά, και ποιος έχει επιρροή, με ποιο τρόπο υλοποιείται και άλλα παρόμοια. Αυτές οι ερωτήσεις περιέχονται, στην πραγματικότητα, στην ερώτηση που μου κάνατε: πού είμαστε..., τι είναι αξιόπιστο και ούτω καθεξής. Οι νέες γενιές, προς το μέλλον των οποίων όλες οι απαντήσεις πρέπει να κατευθύνονται, για ερωτήσεις τόσο περίπλοκες όπως οι δικές σας, λένε χαριτολογώντας: αυτή είναι η ερώτηση ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Δεν νομίζω. Δεν νομίζω καν ότι επιλέγοντας μια αξιακή επιλογή, θα πρέπει να μας βαρύνει πολύ το αναμφισβήτητο γεωπολιτικό χάος, ούτε πόλεμοι, ούτε τεχνολογικές και βιοτεχνολογικές προκλήσεις και αμφιβολίες, ούτε ΝΑΤΟ, ούτε BRICS, ούτε Ανατολή ούτε Δύση, ούτε τίποτα έξω από τον αυθεντικό μας σερβικό πολιτιστικό ορίζοντα, που είναι τόσο απέραντος, ιστορικά βασισμένος, πλούσιος πνευματικός θησαυρός. Είναι αυτός ο «ατελείωτος μπλε κύκλος με ένα αστέρι στη μέση» που ο Vuk Isaković, ο ήρωας του Seob, βλέπει ως έναν ανεξιχνίαστο προσωπικό και εθνικό ορίζοντα στον οποίο ζούμε και από τον οποίο για αιώνες αντιλαμβανόμαστε όλα τα εξωτερικά φαινόμενα και πειρασμούς και δίνουμε τους δικούς μας απαντήσεις σε αυτά. Αυτός ο κύκλος, που δεν έχει τέλος, σχεδιάστηκε γύρω μας πριν από οκτακόσια πενήντα χρόνια από τον στον κόσμο Ράστκο Νιέμανιτς, Άγιο Σάββα. Στο κέντρο του κύκλου, σαν το πιο λαμπρό αστέρι, λάμπει η Εικόνα του Χριστού, του οποίου το φως, που αντανακλάται στο πρόσωπο του Αγίου Σάββα, του οδηγού μας, μας φωτίζει όλους. Επομένως, η οκτακόσια πενήντα χρόνια από τη γέννηση του Αγίου Σάββα, την οποία, αν θέλει ο Θεός, θα γιορτάσουμε το 2025, είναι μια ευκαιρία για εμάς, ακολουθώντας την αξιακή επιλογή που έκανε ο Άγιος Σάββας πριν από οκτώ αιώνες, να απαντήσουμε στα ερωτήματα που είναι ενώπιόν μας, και που έχετε εν μέρει απαριθμήσει: ποιον να εμπιστευόμαστε, τι να σεβόμαστε, για τι να πολεμήσουμε και ποιες δυνάμεις και αξίες να απορρίψουμε; Δεν βλέπω καμία σημαντική διαφορά στις ιστορικές συνθήκες στις οποίες αποφάσιζε ο Άγιος Σάββας από αυτές στις οποίες πρέπει να επιλέξουμε εμείς. Εμείς, πιστεύω και ελπίζω, δεν θα κάνουμε λάθη γιατί εμείς, όπως οι παππούδες και οι πατέρες μας, καθοδηγούμαστε από τη διδασκαλία και το έργο του Αγίου Σάββα.
Συγκρατημένα λέγεται/γράφεται ότι είμαστε σύγχρονοι του «αγώνα ανάμεσα στην Ορθοδοξία και τον Σατανισμό», αγώνα στον οποίο η Δύση προσπαθεί δηλωτικά για την πλήρη καταστροφή της Ορθοδοξίας ως «μεγαλύτερου κίνδυνου» για την παγκόσμια τάξη! Στρατηγικές προτάσεις που κάποτε ονομάζονταν θεωρίες συνωμοσίας και παρασκηνιακά σχέδια γίνονται μέρος του δημόσιου λόγου που ασύστολα ανακοινώνεται, συζητείται και εφαρμόζεται. Πώς να ζεις και πώς να παλέψει κανείς με τις συνθήκες ενός τόσο διαλυμένου και εκδηλωμένου κακού μυαλού, που η πρόσφατη ιστορία δεν θυμάται;
Έχετε δίκιο! Πολύ περισσότερο από την ικανότητά μας να αναστοχαζόμαστε τα φαινόμενα και τις προκλήσεις της πραγματικότητας μέσα από μια ενδιαφέρουσα συνομιλία, η ίδια η πραγματικότητα διαγράφει κάθε πιθανότητα όχι μόνο οι συνομιλίες μας αλλά και η καθημερινότητα να αποκτήσουν τα χαρακτηριστικά της μονοτονίας και της εξάντλησης. Τα λοφώδη Βαλκάνια λέγεται συχνά ότι υποφέρουν από υπερβολική ιστορία. Προφανώς, ο κόσμος οδεύει προς το τέλος της ιστορίας και εμείς, τα καταστροφικά Βαλκάνια, το παράγουμε για εξαγωγή. Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική. Η, θεμελιωδώς μαρξιστική, θέση του Φουκουγιάμα για το τέλος της ιστορίας θα παραμείνει μόνο μια χλωμή, διάφανη ουτοπία, καθώς και όλα στα οποία βασίζεται. Η λεγόμενη φιλελεύθερη-δημοκρατική ιδέα, η οποία, για παράδειγμα, μέσω του ακυρωτικού πολιτισμού (cancel culture ) και παρόμοιων κινημάτων, δυσφημεί ελεύθερους επιστήμονες, καλλιτέχνες, διανοούμενους και δημιουργούς, εκθέτοντάς τους στη δημόσια περιφρόνηση, εξαφανίζεται μπροστά στα μάτια μας και μετατρέπεται στο αυταρχικό της αντίθετο, αν όχι στο φασισμό. Μπροστά στα φτηνά κινεζικά προϊόντα, η Δύση ρίχνει κάτω στα πόδια της τη μάντρα της αγοράς ως αποκλειστικού ρυθμιστή της οικονομίας και εισαγάγει δρακόντειους φόρους και τελωνειακούς δασμούς. Από το όνειρο μιας Ευρώπης χωρίς σύνορα, οι Ευρωπαίοι ξυπνούν από τη φωνή του μουεζίνη που καλεί τους οπαδούς του σε προσευχή με τον εζάν, και τα σύνορα υπερασπίζονται από ένοπλους αστυνομικούς από μετανάστες από το νότο και την ανατολή. Ενώ εμείς, οι λαοί των Βαλκανίων, όχι μόνο παράγουμε ιστορία ανεξάρτητα, αλλά και μεγάλες και όχι τόσο μεγάλες δυνάμεις μας την εξάγουν χάρη σε ανώριμες ή διεφθαρμένες πολιτικές ελίτ, με την πιο τραγική μορφή – τους αδελφοκτόνους πολέμους.
Για να φτάσουμε όμως στην παρούσα στιγμή, όπου η Δύση, όπως αναφέρεται, αγωνίζεται δηλωτικά προς την αποδυνάμωση ή και την καταστροφή της Ορθοδοξίας, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι υπάρχουν και διάφορες μορφές φανατισμού στη χώρα μας. Είναι αποτέλεσμα ψυχολογικής υπερευαισθησίας, ίσως αναπόφευκτης στις δικές μας συνθήκες, αλλά και διαφόρων μέσων μαζικής ενημέρωσης και δικτυακών εξαπατήσεων. Γι' αυτό πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι ως προς την ορολογία. Δηλαδή, ο όρος Δύση ή, τώρα, συλλογική Δύση, στο πλαίσιο της πάλης μεταξύ Ορθοδοξίας και Σατανισμού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε σχέση με έναν σχετικά στενό κύκλο πολιτικών και κοινωνικών ελίτ. Ούτε για μια στιγμή δεν μπορούμε να αποδώσουμε την πρόθεση καταστροφής της Ορθοδοξίας στους απλούς ανθρώπους, που είναι θύματα των ελίτ τους με διαφορετικούς τρόπους. Τουλάχιστον περιστασιακά, σε μια δημόσια ομιλία, είναι απαραίτητο να το αναφέρω αυτό, γιατί δεν θέλω, όπως κι εσείς, η κουβέντα μας, ούτε στον ελάχιστο βαθμό, να συμβάλλει στην υποκίνηση μισαλλοδοξίας και φανατισμού εναντίον οποιουδήποτε. Πρέπει να δώσουμε προσοχή σε αυτό όταν μιλάμε για Δύση ή Ανατολή, είτε για Χριστιανισμό είτε για Ισλάμ. Κάθε συνάντηση ή επαφή με τους χριστιανούς της Δύσης ή με τους πνευματικούς ηγέτες του Ισλάμ με φανατισμένες ή κατευθυνόμενες ομάδες φανατικών δίνει, ανάμεσά μας, λόγο να κατηγορήσουμε όλους (εκτός φυσικά από τον εαυτό τους) για προδοσία της Ορθοδοξίας και της Σερβίας. Από την άλλη πλευρά, είναι σαφές ότι ορισμένες πολιτικές, εμπορικές, οικονομικές, πιθανώς και αποκρυφιστικές ελίτ των δυτικών χωρών, άλλες ανοιχτά και άλλες λιγότερο ανοιχτά, πολεμούν ενάντια στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
Αυτός είναι ο ίδιος αγώνας καλού και κακού που γίνεται στον κόσμο από τότε που σταυρώθηκε ο Χριστός και λιθοβολήθηκε ο άγιος αρχιδιάκονος Στέφανος. Σήμερα, αφού ένας τέτοιος αγώνας γίνεται και κατά της Εκκλησίας μας, του Ορθοδόξου λαού μας, αισθανόμαστε έντονα την έντασή του. Εννοώ τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Όμως, τίποτε άλλο παρά ο αγώνας της Ορθοδοξίας και του Σατανισμού, δεν ήταν ο τρόμος εναντίον του λαού και της Εκκλησίας από τους Ουστάσα, τους Γερμανούς Ναζί, τους μπαλίστας και άλλους στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, και ο μεταπολεμικός τρόμος του Κομμουνιστικού Κόμματος δεν ήταν τίποτε άλλο. Είναι ο ίδιος αγώνας ξανά και ξανά! Αλλά και στις πιο ήρεμες περιόδους της πιο ελεύθερης ζωής της Ορθόδοξης Εκκλησίας, χωρίς ορατούς διωγμούς, όταν υπάρχει έστω κάποια άνεση, συμβαίνουν πτώσεις, από την υπερβολική επίδραση κοσμικών παραγόντων στην εκκλησιαστική δομή. Είμαστε μάρτυρες αυτού σήμερα. Είμαστε μάρτυρες ενός είδους τραγωδίας όταν η ιεραρχία μιας τοπικής Εκκλησίας, με τη συνεργασία ή την εκτέλεση εντολών εγκόσμιων, ή μάλλον κοσμικών, παραγόντων και δυνάμεων, εργάζεται εναντίον μιας άλλης τοπικής Εκκλησίας και των πιστών της. Είναι ένα θλιβερό και τραγικό γεγονός. Και αυτή η ιεραρχία δεν θέλει να παρατηρήσει ότι εξαιτίας αυτού, άνθρωποι πεθαίνουν, ορθόδοξοι χριστιανοί πεθαίνουν, τα αδέρφια τους πεθαίνουν, ναοί καίγονται και καταστρέφονται.
Και τέλος, αφού πρόκειται για μια διαδικασία που μόλις έχει ξεκινήσει, και δεν είναι γνωστή η τελική της έκβαση, δύο τρεις ακόμη παρατηρήσεις. Γινόμαστε μάρτυρες αλλαγών, έστω και μόνο με την παρατήρηση της πολιτικής αποφασιστικότητας των λαών της Δύσης τα τελευταία χρόνια. Οι ψευδοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάμεις, οι εκφραστές και οι υποστηρικτές της παγκοσμιοποίησης, είτε πέφτουν είτε χάνουν γρήγορα την πρωτοκαθεδρία τους. Στη γειτονική Ουγγαρία, για παράδειγμα, κυβερνούν κυριαρχικά άνθρωποι που δεν κρύβουν ότι είναι χριστιανοί. Κινήματα που προάγουν τις παραδοσιακές, χριστιανικές αξίες κυριαρχούν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι δηλώσεις του νεοεκλεγμένου Προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ και των συνεργατών του για τη σημασία της Βίβλου και για την έντονη αντίθεσή τους στην παράξενη, ρεαλιστικά σατανική, ιδεολογία και πρακτικές του φύλου, μαζί με ανακοινώσεις ειρηνικής υπεράσπισης, είναι ελπιδοφόρες. Φυσικά, πρέπει να προσεγγίζουμε τα πάντα με σύνεση, αλλά αν υπάρχει έστω και μια λάμψη φωτός που θα αμβλύνει, έστω προσωρινά, σε κάποια αμοιβαία ωφέλιμη βάση, τη μισαλλοδοξία της Δύσης προς την Ορθόδοξη Εκκλησία, θα πρέπει να γίνει δεκτό με έγκριση.
Ήρθε η εποχή της σκέψης για το αδιανόητο - η ανθρωπότητα φαίνεται να βαδίζει προς την άβυσσο της αποκαλυπτικής καταστροφής. Πάντα προειδοποιούσατε ότι για τους Ορθοδόξους, η αποκάλυψη δεν είναι μια απλή ιστορία καταστροφής και αυτοκαταστροφής, αλλά μάλλον η Αποκάλυψη της πληρότητας της θείας νίκης και της μετατροπής του κόσμου σε εσχατολογική πληρότητα. Σκοτεινιάζει για πάντα ή επιτέλους ξημερώνει;
Το ότι το έθνος μας είναι στραμμένο προς την Ανατολή, από την οποία «λάμπει ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, Χριστός ο Θεός ημών», όπως ψάλλουμε σε λειτουργικό ύμνο, σημαίνει ότι πάντα ξημερώνει για μας. Αυτοί είμαστε - ένας λαός που ξεπερνά τις δυσκολίες και τους πειρασμούς. Τις τελευταίες δεκαετίες, παρ' όλα αυτά, τραγουδάμε με όλα μας τα πνευμόνια, με όλη μας την καρδιά: ξημερώνει από το Κόσοβο! Η Gračanica, όλα σε λαμπρότητα, καλωσορίζει το Vidovdan! Με ταπείνωση, με εμπιστοσύνη στον Θεό, στα χρόνια που σε κάποιους φαίνεται ότι νυχτώνει για πάντα, ότι και οι τέσσερις ιππείς της Αποκάλυψης φτάνουν με ξεδιπλωμένα λάβαρα, στρεφόμαστε προς το Gračanica, το Πατριαρχείο του Peć, τους ανθρώπους του Deč, γιατί γνωρίζουμε ότι όπου τα βάσανα είναι μεγαλύτερα, όπου ο σταυρός είναι η σταύρωση, έρχεται και η σωτηρία, και ανάσταση. Επομένως, προσβλέπουμε σε κάθε μέρα που μας δίνει ο Κύριος, κάθε μέρα που βιώνουμε μια μικρή Αποκάλυψη, ανακαλύπτουμε την ομορφιά της δημιουργίας και της λύτρωσης του Θεού εν Χριστώ. Αλλά ξέρουμε ότι μια μέρα θα ξημερώσουμε την ατελείωτη, ποτέ απογευματινή και αγέραστη «όγδοη μέρα», στην ουράνια Πατρίδα μας, για την οποία πραγματικά λαχταρούμε συνεχώς, τη μέρα που δεν θα εξαφανιστούμε στο τίποτα, αλλά σε μια μεταμορφωμένη «νέα γη» και σε έναν «νέο ουρανό», θα πραγματοποιήσουμε όλες τις προσευχές μας, όλες τις ελπίδες μας, όλες τις επιθυμίες μας, όλη μας την πείνα και τη δίψα για τον ουράνιο Πατέρα και για τους αιώνιους αδελφούς και αδελφές μας μέσω του Θεού και εν Θεώ».
Ακολουθεί η Άποψη Μητρ. Μπάτσκας για την κατάσταση στην Ουκρανική Εκκλησία και σχισματικούς.
