Η Απόφαση του 2018 που τραυμάτισε την Ορθοδοξία
Το πρόσφατο κείμενο του θεολόγου π. Αναστασίου Γκοτσόπουλου καταδεικνύει ότι η αποδοχή των «ἐκκλήτων» Φιλαρέτου και Μακαρίου από το Φανάρι ανατρέπει παγιωμένους κανόνες και δημιουργεί βαθιές ρωγμές στην πανορθόδοξη ενότητα.
Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου της 11ης Οκτωβρίου 2018 να δεχθεί τα «έκκλητα» του καθηρημένου και αφορισμένου Φιλαρέτου Ντενισένκο και του αχειροτόνητου Μακαρίου Μάλετιτς αποτέλεσε μια τομή που αιφνιδίασε και συνάμα τραυμάτισε την πανορθόδοξη συνοχή. Για πρώτη φορά, το Φανάρι ανέτρεψε δεκαετίες αδιάσειστης εκκλησιαστικής πρακτικής, αποκαθιστώντας πρόσωπα που όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες θεωρούσαν καθηρημένα ή ουδέποτε χειροτονημένα.
Ο Φιλάρετος είχε ήδη καθαιρεθεί το 1992 από τη Ρωσική Εκκλησία για σοβαρά παραπτώματα, με την καθαίρεσή του να γίνεται τότε απολύτως σεβαστή από ολόκληρη την Ορθοδοξία – συμπεριλαμβανομένου του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Παρά την απόρριψη του «ἐκκλήτου» του το 1992, συνέχισε να λειτουργεί και να «χειροτονεί», οδηγώντας το 1997 στον αναθεματισμό του, και πάλι με πανορθόδοξη αποδοχή. Το ίδιο ισχύει και για τον Μακάριο Μάλετιτς, ο οποίος δεν καθαιρέθηκε ποτέ, διότι ουδέποτε υπήρξε αρχιερέας: προερχόταν από ψευδοχειροτονίες χωρίς αποστολική διαδοχή.
Ωστόσο, το 2018 το Οικουμενικό Πατριαρχείο όχι μόνο ασχολήθηκε με ένα «ἔκκλητο» χωρίς αντικείμενο -στην περίπτωση του Μακαρίου- αλλά και αποκατέστησε «εἰς τὸν ἀρχιερατικὸν βαθμόν» ανθρώπους που δεν διέθεταν ποτέ έγκυρη ιερωσύνη. Τα αμείλικτα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα: ποιο ήταν το περιεχόμενο των ἐκκλήτων; Πώς μπορεί να ασκηθεί ἔκκλητο χωρίς προηγούμενη καταδίκη; Και με ποια λογική αποκαθίστανται «χειροτονημένοι» χωρίς αποστολική διαδοχή;
Το αποτέλεσμα είναι μια βαθιά πληγή στην πανορθόδοξη ενότητα και μια πρωτοφανής σύγχυση για το κανονικό κύρος της ιερωσύνης στην Ουκρανία. Η απόφαση του Φαναρίου δεν συνοδεύθηκε ούτε από κανονική τεκμηρίωση ούτε από απαντήσεις στα εύλογα ερωτήματα που τέθηκαν. Και το χειρότερο: αντί να προτρέψει τους πρωταγωνιστές του σχίσματος σε μετάνοια και υπακοή –όπως έκανε σε άλλες περιπτώσεις...– επέλεξε να τους δικαιώσει πλήρως, με συνέπειες που ακόμη βαραίνουν την Εκκλησία και τον ουκρανικό λαό.
Προηγουμένως η ΕΟΔ έγραψε ότι η δίωξη δημοσιογράφων της UOC συζητήθηκε στον Λευκό Οίκο.
