Ιεροσολύμων Θεόφιλος: Τα Πανάγια Προσκυνήματα ενώνουν τις Ορθόδοξες Εκκλησίες

Στην πανήγυρη της εκατονταετηρίδας της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος στη Χεβρώνα – στον τόπο όπου έλαβε χώρα η Φιλοξενία του Αβραάμ –  όπου εδρεύει η Ρωσική Πνευματική Αποστολή στην Αγία Γη, προεξήρχε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, κατόπιν πρόσκλησης που έλαβε από τον Πρόεδρο του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ κ. Αντώνιο.

Με τον Προκαθήμενο της Σιωνίτιδος Εκκλησίας συλλειτούργησαν Αγιοταφίτες και Ρώσοι Αρχιερείς καθώς και ιερείς.

Κατά την ομιλία του ο Πατριάρχης κ.κ. Θεόφιλος αναφέρθηκε στην ιερότητα του τόπου όπου βρίσκεται η Μονή της Αγίας Τριάδος, αλλά και στη μορφή του Πατριάρχη Αβραάμ. “Με άλλα λόγια, ο τόπος ούτος αποτελεί σέβασμα της πίστεως ημών, ότι ο ενανθρωπήσας Θεός Λόγος ο Χριστός είναι κατ’ εξοχήν σπέρμα του Αβραάμ (βλ. Γαλ. 3,16) και κατ’ ακολουθίαν, σπέρμα του Αβραάμ είναι και πάντες οι ανήκοντες εις Χριστόν και το Σώμα αυτού, την Εκκλησίαν”, επεσήμανε.

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Μακαριώτατος υπογράμμισε ότι η αποστολή και παρακαταθήκη της Αγιοταφικής Αδελφότητας είναι η διαφύλαξη των Πανάγιων Προσκυνημάτων τα οποία: “τα οποία αποτελούν το σημείον αναφοράς απάντων των ανά την Οικουμένην Χριστιανών, αλλά και την εγγύησιν της ενότητος των Αγίων Ορθοδόξων αδελφών Εκκλησιών”.

Ακολούθησε λιτανεία προς την Δρυν της Μαμβρή όπου αναπέμφθηκε δέηση.

Αναλυτικά η ανακοίνωση της Αρχιγραμματείας: 

Τήν Τετάρτην, 9ην/22αν Ὀκτωβρίου 2025, ὁ Μακαριώτατος Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος προεξῆρξε θείας Λειτουργίας εἰς τήν Ἱεράν Μονήν τῆς Ἁγίας Τριάδος – τῆς Φιλοξενίας τοῦ Ἀβραάμ παρά τήν Δρῦν τοῦ Μαμβρῆ, πλησίον τοῖς τάφοις τῶν Πατριαρχῶν Ἀβραάμ, Ἰσαάκ καί Ἰακώβ. Ἡ Λειτουργία αὕτη ἐτελέσθη ἐπί τῇ συμπληρώσει ἑκατονταετηρίδος ἀπό τῆς ἱδρύσεως τῆς Μονῆς τό ἔτος 1925, ὅτε καί ἐνεκαινίασεν αὐτήν ὁ ἀοίδιμος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Δαμιανός.

Μετά τοῦ Μακαριωτάτου συνελειτούργησαν ὁ Σεβασμιώτατος Ἀρχιερεύς τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ἀντώνιος, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καπιτωλιάδος κ. Ἡσύχιος, ὁ παρεπιδημῶν Σεβασμιώτατος Ἀρχιερεύς τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας κ. Ἀλέξιος διατελέσας Ἡγούμενος τοῦ Προσκυνήματος τούτου, ὁ Σεβασμιώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντίνης κ. Ἀρίσταρχος, ὁ Μητροπολίτης Ἄκκρης – Πτολεμαΐδος κ. Μακάριος, ὁ Προϊστάμενος τῆς Πνευματικῆς Ἀποστολῆς εἰς Ἱεροσόλυμα Ἀρχιμανδρίτης π. Βασσιανός, ὁ Γραμματεύς τῆς Ἁγίας καί Ἱεράς Συνόδου Ἀρχιμανδρίτης π. Χριστόδουλος καί πολλοί ἱερεῖς τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας καί τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, ὧν πρῶτος ὁ Γέρων Καμαράσης Ἀρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, Ἀραβόφωνοι Ἱερεῖς καί οἱ Ἱεροδιάκονοι Εὐλόγιος καί Πρόδρομος καί πλῆθος εὐσεβοῦς λαοῦ, μεταξύ τῶν ὁποίων ἐτίμησαν τήν ἐκδήλωσιν ὁ Πρέσβυς τῆς Ρωσίας εἰς τό Ἰσραήλ κ. Βικτόροφ Ἀνατόλιος καί ἄλλοι.

Πρός αὐτούς ἐκήρυξε τόν θεῖον λόγον ὁ Μακαριώτατος διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ ἑλληνιστί ὡς ἕπεται:

Ὤφθη δέ αὐτῷ (τῷ Ἀβραάμ) ὁ Θεός πρός τῇ δρυΐ τῇ Μαμβρῇ, καθημένου αὐτοῦ ἐπί τῆς θύρας τῆς σκηνῆς αὐτοῦ μεσημβρίας· ἀναβλέψας δέ τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ εἶδε, καί ἰδού τρεῖς ἄνδρες εἱστήκεισαν ἐπάνω αὐτοῦ· καί ἰδών προσέδραμεν εἰς συνάντησιν αὐτοῖς ἀπό τῆς θύρας τῆς σκηνῆς αὐτοῦ καί προσεκύνησεν ἐπί τήν γῆ», (Γεν. 18, 1-2).

Ὁσιολογιώτατε Ἀρχιμανδρῖτα Βασσιανέ, ἐκπρόσωπε τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου Μόσχας καί πασῶν τῶν Ρωσιῶν κ.κ. Κυρίλλου ἐν Ἱεροσολύμοις,

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Βολοκολάμσκ κ. Ἀντώνιε,

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Εὐλαβεῖς Χριστιανοί,

Ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ συνήγαγε πάντας ἡμᾶς ἐν αὐτῷ τούτῳ τῷ ἁγίῳ τόπῳ πλησίον τῆς δρυός τοῦ Μαμβρῆ, ἔνθα Κύριος ὁ Θεός ὤφθη τῷ Πατριάρχῃ Ἀβραάμ, ἵνα ἐν θείᾳ εὐχαριστιακῇ κοινωνίᾳ ἑορτάσωμεν τήν ἑκατοστήν ἐπέτειον τοῦ ἱεροῦ τούτου Ναοῦ, τοῦ ἐπωνύμου «τῶν Ἁγίων Προπατόρων»· τοῦ ἀνεγερθέντος μέν, ἐπί τῶν ἐρειπίων τοῦ ἀρχαίου Κωνσταντινείου Ναοῦ ὑπό τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιμανδρίτου Λεωνίδου Sentsov Προϊσταμένου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσικῆς Ἀποστολῆς ἐν Ἱεροσολύμοις, καθαγιασθέντος δέ ὑπό τοῦ Προκατόχου ἡμῶν ἀοιδίμου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κυροῦ Δαμιανοῦ ἐν ἔτει 1925.

Ὁ ἱερός οὗτος τόπος ἐνέχει ἰδιαιτέραν σημασίαν οὐχί μόνον διά τούς Χριστιανούς ἀλλά δι’ ὅλας τάς φυλάς καί ὅλα τά ἔθνη, κατά τόν θεῖον Παῦλον, τόν ἐπικαλούμενον τήν ἀψευδῆ μαρτυρίαν τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί λέγοντα: «προϊοῦσα δέ ἡ γραφή ὅτι ἐκ πίστεως δικαιοῖ τά ἔθνη ὁ Θεός, προευηγγελίσατο τῷ Ἀβραάμ ὅτι ἐνευλογηθήσονται ἐν σοί πάντα τά ἔθνη», (Πρβλ. Γαλ. 3,8 καί Γεν. 12,3).

Ἀξιοσημείωτον ὅτι ἡ ἱερότης τοῦ τόπου, τῆς ἐπιφανείας δηλονότι τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῷ, προεκάλεσεν τόν εὐσεβῆ ζῆλον τοῦ αὐτοκράτορος Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὁ ὁποῖος δι’ ἐπιστολῆς αὐτοῦ πρός «Μακάριον καί τοῖς λοιποῖς ἐπισκόποις Παλαιστίνης» παραγγέλλει λέγων: «Καθαρῷ βασιλικῆς οἰκοδομήματι κοσμεῖσθαι διετάξαμεν … οὐ γάρ ἀγνοεῖτε ἐκεῖ πρῶτον τόν τῶν ὅλων Δεσπότην Θεόν καί ὦφθαι τῷ Ἀβραάμ καί διειλέχθαι. Ἐκεῖ μέν οὖν πρῶτον ἡ τοῦ ἁγίου νόμου θρησκεία τήν καταρχήν εἴληφεν, ἐκεῖ πρῶτον ὁ Σωτήρ Αὐτός μετά τῶν δύο ἀγγέλων τήν Ἑαυτοῦ ἐπιφάνειαν τῷ Ἀβραάμ ἐπεδαψιλεύσατο, ἐκεῖ τοῖς ἀνθρώποις ὁ Θεός ἤρξατο φαίνεσθαι, ἐκεῖ τῷ Ἀβραάμ περί τοῦ μέλλοντος αὐτῷ σπέρματος προηγόρευσεν καί παραχρῆμα γε τήν ἐπαγγελίαν ἐπλήρωσεν, ἐκεῖ πλείστων ὅσων ἐθνῶν ἔσεσθαι Αὐτόν Πατέρα προεκήρυξεν. Ὧν οὕτως ἐχόντων, ἄξιόν ἐστιν, ὡς γ’ ἐμοί καταφαίνεται, διά τῆς ἡμετέρας φροντίδος καί καθαρόν ἀπό παντός μιάσματος τόν τόπον τοῦτον φυλάττεσθαι καί πρός τήν ἀρχαίαν ἁγιότητα ἀνακαλέσασθαι».

Θαυμαστόν ὄντως τυγχάνει τό γεγονός ὅτι ὁ τόπος οὗτος καί χῶρος, ἐν ᾧ ἱστάμεθα «καθαρός ἐστιν παντός μιάσματος, τοὐτέστιν δαιμονικῶν εἰδώλων, φυλάσσων τήν ἀρχαίαν αὐτοῦ ἁγιότητα τῇ μερίμνῃ καί συνεργείᾳ τῆς ἀδελφῆς ἡμῶν τῶν Ἱεροσολύμων Ὀρθοδόξου Ῥωσικῆς Ἐκκλησίας.

Λέγομεν δέ, «τῇ συνεργείᾳ» ἀκούοντες τῆς φωνῆς τοῦ θείου Παύλου παραγγέλλοντος: «οὕτω δέ φιλοτιμούμενον εὐαγγελίζεσθαι οὐχ ὅπου ὠνομάσθη Χριστός, ἵνα μή ἐπ᾿ ἀλλότριον θεμέλιον οἰκοδομῶ», (Ρωμ.15,20). Οὐχ ἧττον ὅμως, «Θεοῦ ἐσμεν συνεργοί» (Α’ Κορ. 3,9) καταγγέλλοντες τό εὐαγγέλιον τῆς σωτηρίας καί «σπουδάζοντες τηρεῖν τήν ἑνότητα τοῦ Πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης»,(Ἐφ. 4,3).

Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν, (Πρβλ. Φιλιπ. 4,7) ἀλλά καί ἡ ἀγάπη Αὐτοῦ ἀποτελοῦν τόν σύνδεσμον τῆς τελειότητος τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ὁποίας τό «Πνεῦμα τό Ἅγιον ἔθετο ποιμένας ποιμαίνειν αὐτήν», (Πράξ. 20, 28). Διό καί καλούμεθα, ἵνα «μνημονεύωμεν τῶν ἡγουμένων ἡμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ἡμῖν τόν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τήν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμηθῶμεν τήν πίστιν», (Πρβλ. Ἑβρ. 13,7). Ἀναλογισθῶμεν, λοιπόν, καί ἐξετάσωμεν καί ἡμεῖς, ἀγαπητοί μου ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, τήν ἄχρι τέλους χριστιανικήν πολιτείαν αὐτῶν, γενόμενοι μιμηταί τῆς πίστεως αὐτῶν. Καί τοῦτο διότι οὗτοι οἱ ἡγούμενοι ἡμῶν, ἤτοι οἱ διδάσκαλοι καί Ἀπόστολοι, «πιστεύσαντες βεβαίως τοῖς μέλλουσι τήν ἀρίστην πολιτείαν κατώρθωσαν», κατά τόν ἱερόν Χρυσόστομον.

Αὐτήν ἀκριβῶς τήν ἀρίστην πολιτείαν κατώρθωσε διά τῆς πίστεως αὐτοῦ ὁ Πατριάρχης Ἀβραάμ, παραγενόμενος εἰς τόν ἱερόν τοῦτον τόπον κατά τόν θεσπέσιον Παῦλον λέγοντα: «Πίστει καλούμενος Ἀβραάμ ὑπήκουσεν ἐξελθεῖν εἰς τόπον ὅν ἔμελλεν λαμβάνειν εἰς κληρονομίαν, καί ἐξῆλθε μή ἐπιστάμενος ποῦ ἔρχεται» (Ἑβρ. 11,8). Τήν σημασίαν τοῦ ἱστορικοῦ τούτου γεγονότος ἐξαίρει καί ἡ Ἁγία Γραφή διά στόματος Ἀβραάμ, λέγοντος: «Πάροικος καί παρεπίδημος ἐγώ εἰμι μεθ΄ ὑμῶν» (Γεν. 23,4). Καί μαρτυρεῖ ὁ ἅγιος οὗτος τόπος, ὁ ἄρρηκτα συνδεδεμένος μετά τῆς ἱερᾶς ἱστορίας, τοὐτέστιν τῆς ἱστορίας τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Μέ ἄλλα λόγια, ὁ τόπος οὗτος ἀποτελεῖ σέβασμα τῆς πίστεως ἡμῶν, ὅτι ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός Λόγος ὁ Χριστός εἶναι κατ’ ἐξοχήν σπέρμα τοῦ Ἀβραάμ (βλ. Γαλ. 3,16) καί κατ’ ἀκολουθίαν, σπέρμα τοῦ Ἀβραάμ εἶναι καί πάντες οἱ ἀνήκοντες εἰς Χριστόν καί τό Σῶμα αὐτοῦ, τήν Ἐκκλησίαν. «Εἰ δέ ὑμεῖς Χριστοῦ, ἄρα τοῦ Ἀβραάμ σπέρμα ἐστέ καί κατ’ ἐπαγγελίαν κληρονόμοι» (Γαλ. 3,29) κηρύττει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος.

Ἡμεῖς, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, «σφραγισθέντες τῷ Πνεύματι τῆς ἐπαγγελίας» (Πρβλ. Ἐφ’. 1,13). ἀφ΄ ἑνός μέν «ὀφείλομεν ἀλλήλους ἀγαπᾶν» (Ἰωάν. Α΄ 4,11). Ἀφ’ ἑτέρου δέ φυλάττειν τήν παρακαταθήκην τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων, τά ὁποῖα ἀποτελοῦν τό σημεῖον ἀναφορᾶς ἁπάντων τῶν ἀνά τήν Οἰκουμένην Χριστιανῶν, ἀλλά καί τήν ἐγγύησιν τῆς ἑνότητος τῶν Ἁγίων Ὀρθοδόξων ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν. Διό λέγει Κύριος: «εἴ τις θέλει πρῶτος εἶναι, ἔσται πάντων διάκονος», (Μάρκ. 9,35). Ἔτη πολλά εὐλογημένα καί εἰρηνικά! Ἀμήν.

Μετά τήν θείαν Λειτουργίαν ἠκολούθησε λιτανεία πρός τήν Δρῦν τῆς Μαμβρῆ, ὅπου ὁ Πατριάρχης Ἀβραάμ ἐξελθών ἐκ τῆς σκηνῆς αὐτοῦ «λαθῶν» ἐφιλοξένησε τούς τρεῖς ἀγγέλους καί ἀνεπέμφθη δέησις.

Ἠκολούθησε ἄνοδος εἰς τό Ἡγουμενεῖον καί μικρά ἀναψυχή, ἔνθα συμμετέσχον καί ὁ Δήμαρχος τῆς Χεβρῶνος ἀντιπρόσωπος τοῦ Προέδρου τῆς Παλαιστινιακής Ἀρχῆς Ἀμπάς Ἀμποῦ Μάζεν καί ἄλλοι ἀντιπρόσωποι αὐτοῦ.

Ἐν τέλει παρετέθη παρά τοῦ Προϊσταμένου τῆς Ρωσικῆς Ἀποστολῆς MISSIA Ἀρχιμανδρίτου π. Βασσιανοῦ πλουσία τράπεζα, ἔνθα ὁ Μακαριώτατος καί πάλιν προσεφώνησεν ἀγγλιστί ὡς ἕπεται:

“Your Eminences, Your Graces, Reverend Fathers,

Sisters and Brothers in Christ,

“The Lord appeared to Abraham by the oaks οf Mamre, as he sat at the entrance of his tent in the heat of the day. He looked up and saw three men standing near him. When he saw them, he ran from the tent entrance to meet them and bowed down to the ground” (Gen. 18:1-2).

So we read in the Bible, and today by Divine Providence we have been able, to gather here to celebrate the centenary of this church and monastery which were built on the site of an earlier Constantinian church by the late Archimandrite Antonin at the place of the Hospitality of Abraham, the great prefiguring in the Old Testament of the Holy Trinity. As Saint Paul says, the Scripture, foreseeing that Cod would reckon as righteous the gentiles by faith, declared the gospel beforehand to Abraham, saying, ”All the gentiles shall be blessed in you”(Gal. 3:8).

We are thankful to Almighty God for calling us to be guardians and servants of the Holy Places which are tangible and eloquent witnesses of our sacred history, the history in this Holy Land of the divine-human encounter.

This holy place in particular is a reminder to us that our forefather Abraham was not just a symbolic figure. He is in reality our historic common forefather. He is the father of all peoples. As we read in the Bible: Cod said to Abraham, in you all the families of the earth shall be blessed (Gen.12:3). Therefore, we share a common humanity and have the capacity to live together in peaceful co-existence as God’s human family.

We are inspired by the meeting between God and humanity that took place here and which shows us that peaceful co-existence between the children of God is possible, and this land can be shared by all who call the Holy Land our home. We may not always know the way to the future, but we trust in God who is faithful, just as Abraham did: “By faith Abraham obeyed when he was called to set out for a place that he was to receive as an inheritance, and he set out, not knowing where he was going” (Heb. 11:8). Yet this future is possible, and we must never lose hope. As Saint Paul reminds us, “Our hope for you is unshaken, for we know that as you share in our sufferings, so also you share in our consolation” (2 Cor. 1:7).

So let us raise our glasses in a toast to the mission of this holy place as an invitation to all people of faith and of good will to find the strength and commitment to live in hope as children of our common forefather Abraham, and children of God.

Chronia polla”.

Προηγουμένως η ΕΟΔ έγραψε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης επανέλαβε την πρόσκλησή του προς τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων.