Ο Αχτιναμές και η απόφαση της Ουνέσκο ως νομική προστασία της Ι.Μ. Σινά
Γράφει ο Δηµήτριος Εµµ. Καλοµοιράκης, Επίτιµος Έφορος Αρχαιοτήτων του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισµού
Αλεξάνδρεια Αιγύπτου
Συνοπτικά περί τον Αχτιναμέ του Σινά
προς Χαλίφες και όλα τα κράτη και τούς πιστούς του Ισλάμ.
O Ahdame είναι ένα γράµµα που ο Θεός υπαγόρευσε στον Προφήτη του Ισλάµ Μωάµεθ όπου περιέχει το θέληµά του µε ισχύ έως συντέλειας του κόσµου και Διαθήκη Του όπως και υπόσχεση του Μωάµεθ προς τους Σιναΐτες Πατέρες µε εκ Θεού εντολές προστασίας και χρέος εκ µέρους όλων των πιστών και ηγετών του Ισλάµ.
Τό θέληµα του Θεού διτυπώνεται µία προνοµιακή σειρά εντολών προστασίας της διαβιώσεως των χριστιανών Σιναϊτών στους δικούς τους χώρους, και προς την δική τους ιεραρχία, όπως και προς όλους τούς προσκυνητές της Μονής, κατ΄ επέκταση δε και όλων των Χριστιανών.
Μετά τον θάνατο του Μωάµεθ τις εντολές του Σιναϊτικού Αχτιναµέ εξειδίκευσαν δύο από τους άµεσους διαδόχους του Χαλίφες (Rashidun Caliphs), ο Οµάρ Κατάµπ (Umar ibn al-Khattab a ) όταν κατέλαβε τα Ιεροσόλυµα (637 µ.Χ.), και ο Μωαβιά (MuʿāwiyaΙ) στη Δαµασκό πριν το τέλος της ζωής του (680 µ.Χ.) όταν επικύρωσε τίς εντολές του Ahdame για ισχύ σε όλη την επικράτεια των Οµεϋάδων, όπου τότε πλέον εκτός του Ιεροσολύµων υπάγονταν και τα πατριαρχία Αντιοχείας και Αλεξανδρείας.
Διαδοχικώς έκτοτε όλοι οι από Μωάµεθ Χαλίφες µνηµόνευαν τον Ahdame σε κάθε εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου Σινά έως το 1904 όταν ο Αµπτούλ Χαµίτ Β΄ ως τελευταίος Οθωµανός Χαλίφης, σύµφωνα µε, απόφαση του Πατριαρχείου Ιεροσολύµων, επικύρωσε την εκλογή του Πορφυρίου Β΄ ως Αρχιεπισκόπου Σινά.
Συνοπτικά περί την απόφαση της Ουνέσκο για την Ι. Μονὴ Σινά
και προς όλα τα κράτη του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών.
Προ του 2002, το αιγυπτιακό κράτος προσέφυγε στο Διεθνές δίκαιο της Ουνέσκο εισηγούµενο την ένταξη της Ιερά Μονής του Θοβαδίστου Όρους Σινά, Αγίας Αικατερίνης, στον κατάλογο των προστατευόµενων µνηµείων της διεθνούς Αρχιτεκτονικής κληρονοµιάς.
Στις συζητήσεις που βασίσθηκε η σχετική ένταξη, αναγνωρίσθηκε η σπάνια ιδιαιτερότητα της υπρεχιλιετούς ελληνορθόδοξης διαβίωσης των Σιναϊτών Πατέρων, ταυτοχρόνως δε αναγνωρίσθηκε η ιστορική ιδιοκτησία της Μονής τους σε Ακίνητα και κινητά της Μνηµεία (κειµήλιά) που σπάνια χρησιµοποιεί η Ουνέσκο στις κηρύξεις της.
Μπορεί η κήρυξη της Ουνέσκο να αναφέρεται στο συγκρότηµα που στα µέσα του 6ου µ.Χ αιώνος ανήγειρε ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός για να περιφρουρήσει την προσευχή των Μοναχών, ὀµως η παρουσία τους στο Νότιο Σινά ιστορικώς τεκµηριώνεται ότι άρχισε τουλάχιστον από την έναρξη του 3ου µ.Χ. αιώνος, γεγονός πού σηµαίνει ότι η πνευµατική χρήση των Σιναϊτικὠν χώρων στις ηµέρες µας πορεύεται στις αρχές του 19ου αιώνος
διαβιώσεως.
Ακόµη και σήµερα εκτός των ορίων του Ιουστινιάνειου φρουρίου, υπάρχουν εν χρήσει παλαιότερα σηµαντικά κτίσµατα/ναοί ή και συγκροτήµατα όπως του Πύργου των Αγίων Τεσσαράκοντα.
Τοιουτοτρόπως γίνεται εµφανές ότι τα από την Ουνέσκο ανανγωριζόµενα ιδιοκτησιακά δικαίωµα της της Μονής πιστοποιούν δικαιώµατα και σε χρησιµοποιούµενους σήµερα χώρους από την Μονή εκτός των ορίων της Κηρύξεως της όπως για παράδειγµα των Μετοχίων της Φαράν και της Ραϊθού.
Εδώ αξίζει να σηµειωθεί καθώς οι Σινναϊτες Πατέρες συνεχίζουν τον 19ο αιώνα του Βίου της Μοµής Σιν’, εν σχεσει προς την προ Ιουστινιάνεια περίοδο του βίου της προσευχής τους περί την Αγία Βάτο ή τα τότε δάσπαρτα µετόχια τους στο Νότιο Σινά, επί εκατονταετίες συνυπήρξαν µε τους εν τότε εν λειτουργία µεταφαρωνικοὐς ναούς της Αιγύπου, το Σεραπείο και την Βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας όπως ακόµη την λειτουργία των Ολυµπιακών αγώνων στην αρχαία Ολυµπία, των Ελευσινίων Μυστηρίων της Αττικής, των αρχαίων φιλοσοφικών σχολών της Αθήνας και της Αγοράς της µε το Ωδείο του Αγρίπα και το Ηρώδειο, όπως και των Μαντείων των Δελφών και της Δωδώνης
ακόµη δε και το Ιερό του Ολυµπίου Διός στο Δίον.
Η τεκμηρίωση της ιστορικής αυθεντικότητας του Σινϊτικού Αχτιναμέ
Ο καθηγητής συγκριτικής θρησκειολογίας Ιµπραήµ Ζειν στο Χαλιφικό Πανεπιστήµιο Ισλαµικών σπουδών της Ντόχα του Κατάρ, το 2023, µε την συνηµµένη του δηµοσίευση επιστηµονικά τέσσερεις κύριες παραµέτρους τεκµηρίωσε:
α΄ Το γεγονός της συναντήσεως του Μωάµεθ µε τους Σιναίτες στήν Μεδίνα µετά την µάχη του Badr της 25ης Μαρτίου του 623 µ.Χ. Προ του τέλους του 1ου έτους της Εγείρας, γεγονὸς το οποίο τεκµηριώνεται και από την ηµεροµηνία της υπογραφής του Ahdame όπου αναγράφεται την χρονολόγησί του αµέσως µτά την πρωτοχρονιά του 2ου έτους της Εγείρας / αρχές του Ιουνίου του 623 µ.Χ.
β. Επικύρωσε την δική µου συνηµµένη µελέτη του 2019 «The "Puzzle" of Sinai Testament of Τhe Prophet Muhammad” σχετική µε τον εντοπισµό µικρογραφίας περίπου του 1310 µ.Χ. όπου απεικονίζεται το γεγονότος της συναντήσεως του Μωάµεθ µε τούς Σιναϊτες περί τον Μάιο του 623 µ.Χ. που κοσµεί το σιιτικό Μογγολο-Περσικό χειρόγραφο “Compendium of Chronicles/ Jāmi‘ al-Tawārīkh ” του Rashīd al-Dīn Faḍ lullāh Hamadānī (1247–1318 AD) που υπάρχει στο περίφηµο χειρόγραφο OR.MS.20 της βιβλιοθήκης του Πανεπιστηµίου του Edinburgh fol. 43v δές:
Εδώ ιδιαίτερα ενδιαφέρει το γεγονός ότι αυτούσιο το περιεχόµενο της Μογγολο-Περσικής µικρογραφίας εντοπίζεται αναγραµµένο 367 έτη αργότερα που αιώνες αργότερα κατά όµοιο τρόπο αφηγήθηκε ο από Σιναίου Παρτριάρχης Ιεροσολύµων Νεκτάριος στην Επιτοµή της Ιεροκοσµικής του Ιστορίας (1677).
γ΄ Διεπίστωσε ότι γλώσσα το κείµενο του Ahdame (τόσο στην εκτεταµένη του µορφή του, όσο και την συνοπτική 16ου αιώνος) περιέχει βιβλική ορολογία αντίστοιχη µε εκείνη των πρώτων σωζοµένων Αραβικών µεταφράσεών της Βίβλου του 10ου µ.Χ. αιώνος πού φυλάσσονται στο Σινά.
δ΄Μελετητικά ἐλεγξε τὴν διαξωδικώς ανέτρεψε κάθε µελετητική νεώτερη αµφισβήτησι της αυθεντικότητας και ιστορικότητας του Ahdame τόσο µε βάση Ισλαµικές όσο και Ελληνικές ιστορικες µαρτυρίες, το πλείστον σωζόµενες στην Βιβλιοθήκη της Μονής Σινά.
ε΄ Κατά την τελευταία δεκαετία τεκµηριώσεις περί τον Αχτιναµέ εκτός από αρκετάμδηµοσιεύµατα του καθηγητή Ιµπραήµ Ζέιν και του συνεργάτη του Ἀχµεντ ελ Ουακήλ, για την ιστορικότητα του Σιναϊτικού Αχτιναµέ και των υπολοίπων συγγενών Διαθηκών ασχολείται µε σειρά µεγάλων δηµοσιευµάτων και ο µουσουλµάνος Καθηγητής J.A. Morrow από τον Καναδά.
