Πολύ μαλλί και καρδιά… χρυσή
Διήγημα βραβευμένο στον 1o Πανελλήνιο μαθητικό Διαγωνισμό του «Δικτύου για τα δικαιώματα του παιδιού» acting for children’s rights με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος
Μετά τον κορονοϊό προσπαθώ να κάνω περισσότερους φίλους. Στην καραντίνα αισθανόμουν μεγάλη μοναξιά. Είχα να δω τους συμμαθητές μου μήνες ολόκληρους. Τους είχα πεθυμήσει όλους, ακόμα και αυτούς που δεν συμπαθούσα ή νόμιζα ότι δεν ταιριάζουμε. Πήρα λοιπόν την απόφαση ότι μόλις ανοίξουν τα σχολεία και σταματήσει τηλεκπαίδευση- η διδασκαλία μας από απόσταση, θα κάνω φίλους μου όσα περισσότερα παιδιά γίνεται, απ’ όλες τις τάξεις του γυμνασίου μου.
Με την Πανδημία είχαμε ξεχάσει να επικοινωνούμε. Ο φόβος να μην αρρωστήσουμε διέλυσε σχεδόν όλες μας τις παρέες. Να μην μιλήσω για τους πιο αδύναμους συμμαθητές μου, αυτούς δηλαδή που δεν καταλάβαιναν το μάθημα με την πρώτη και τους δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο η ψηφιακή μέθοδος. Να μην μιλήσω και για κείνους τους συμμαθητές που λόγω οικονομικών δεν είχαν καλό ίντερνετ και συνέχεια δυσκολεύονταν να μπουν στο μάθημα, στην ψηφιακή τάξη. Οι καθηγητές μας έκαναν ό,τι μπορούσαν για να μας βοηθήσουν όλους. Αλλά εξίσου σημαντικό με τη γνώση είναι και η φιλία, για την οποία εκείνοι δεν μπορούσαν να κάνουν και πολλά.
Έτσι λοιπόν πήρα την απόφαση να καλύψω το «χαμένο έδαφος». Πλέον δεν θα ανεχόμουν στην αυλή του σχολείου να βλέπω παιδί να κάθεται μόνο του, χωρίς παρέα, χωρίς φίλους, απομονωμένο.
Την απόφασή μου ήρθε να δοκιμάσει ο Πέτρος. Νέος μαθητής στην τάξη μας. Ήρθε από ένα σχολείο της επαρχίας και κανείς δεν τον έκανε παρέα. Στα διαλείμματα ολομόναχος. Στη Γυμναστική δεν έβρισκε άτομο να κάνει μαζί του τις ασκήσεις σε δυάδες. Το χειρότερο ήταν ότι τον Πέτρο τον σχολίαζαν συνέχεια. Επειδή είχε μερικά κιλά παραπάνω, άρχισαν τα κοσμητικά επίθετα: ο χοντρούλης, ο κοιλίτσας, ο πάντινγκτον- ο αρκούδος, ο ντολμάς, το γιουβαρλάκι, ο μπόγος, ο τροφαντούλης, ο πίγκι- το γουρουνάκι, ο πούδρας, ο χαλβάς, ο χοντρομπαλάς, ο φλούφλης, ο φλώρος, ο βουτυρομπεμπές, ο τζουτζούκος. Ο Πέτρος ήταν και λίγο μελαμψός. Και άρχισαν: «ο μαυρούλης, ο αφρικανός, ο σοκολάτας, ο αιθίοπας, ο πακιστανούλης, ο ηλιοθεραπείας. Όταν τρως στον ήλιο, να κρατάς ομπρέλα για να μην μαυρίζεις. Βάλε λίγη άσπρη πούδρα! Μήπως είσαι ο τζαφάρ; Η Γιασμίν σου λείπει». Εκείνος ποτέ δεν απαντούσε.
Τις πρώτες μέρες που ήρθε ο Πέτρος, η κατάσταση ήταν άσχημη και μες στην τάξη. Το πρόβλημα ξεκίνησε επειδή φορούσε καπέλο την ώρα του μαθήματος! Η φιλόλογος της Ιστορίας του είπε να το βγάλει, καθώς δεν έχει ήλιο σε εσωτερικό χώρο. Ο Πέτρος ευγενικά απάντησε ότι θα προτιμούσε να το φοράει, γιατί είχε λόγο που δεν ήθελε να εξηγήσει μπροστά σε όλους. Η φιλόλογος των Αρχαίων του είπε να βγάλει το «σκιάδιον», διότι προσβάλλει τον ιερό χώρο του σχολείου και του έδειξε το καπέλο. Ο Φυσικός του είπε ότι στην εποχή του, όταν εκείνος ήταν μαθητής, αν δεν είχες σωστή ενδυμασία, σε απέβαλαν. Έτσι δικαιολόγησε και την μονόωρη απουσία που του έβαλε. Η Βιολόγος τον πλησίασε για να δει μήπως το καπέλο ήταν κάλυψη για ακουστικά που θα του επέτρεπαν να ακούει μουσική εν ώρα μαθήματος! Εννοείται ότι ο Πέτρος δεν φορούσε ακουστικά. Ο Θεολόγος του είπε να βγάλει το καπέλο όπως κάνουμε όταν μπαίνουμε στο ναό, γιατί το σχολείο είναι ιερό, αλλά ο Πέτρος του είπε ό,τι είχε πει και στην φιλόλογο. Μέχρι που μπήκε ο μαθηματικός και αφού ο Πέτρος του έλυσε μια δύσκολη άσκηση, του είπε: «σου βγάζω το καπέλο και κυριολεκτικά και μεταφορικά».
Μόλις αφαιρέθηκε το καπέλο του Πέτρου, αποκαλύφθηκε η τεράστια κοτσίδα του που του έφτανε μέχρι τον ώμο! Ήταν μεγαλύτερη από οποιασδήποτε συμμαθήτριάς μου! Ο μαθηματικός κατάλαβε ότι η κίνησή του δεν ήταν επιτυχημένη και είπε στον Πέτρο να ξαναφορέσει το καπέλο. Η «ζημιά» όμως είχε ήδη γίνει… Στο διάλειμμα ξεκίνησαν να τον πειράζουν: «μακρυμαλλούσα, Ραπουνζέλ, ο μαλωμένος με το ψαλίδι, η καταστροφή του κομμωτή, αν ήταν όλοι σαν και σένα τα κομμωτήρια θα είχαν κλείσει, πόση ώρα σου παίρνει να φτιάξεις τα μαλλιά σου; Φόρα και γυαλί να είσαι trendy. Μαλλί γυαλί και παιδί κουμπί. Να πας να διαφημίσεις κανένα σαμπουάν. Στην ανταλλαγή δώρων τα Χριστούγεννα να σου φέρουμε κοκαλάκια ή προτιμάς στέκα»; Ο Πέτρος δεν απαντούσε σε κανένα πείραγμα. Μπορούσα όμως να διακρίνω τη στενοχώρια του. Μόλις σχολάγαμε έβαζε γυαλιά για να μη φαίνεται ότι κλαίει.
Όχι, δεν μπορώ να το ανεχτώ αυτό. Θα ζητήσω τη βοήθεια των καθηγητών. Θα τους μιλήσω για το μαρτύριο που τραβάει ο Πέτρος στα διαλείμματα.
Το είπα και το έκανα. Όλοι οι καθηγητές έδειξαν κατανόηση και προσπάθησαν να αλλάξουν την κατάσταση. Κάθε καθηγητής που έμπαινε στην τάξη, τόνιζε με διακριτικό τρόπο την αξία της διαφορετικότητας. Προσπαθούσε να μας εξηγήσει ότι η εμφάνιση του καθενός είναι προσωπική του υπόθεση και εμείς δεν έχουμε δικαίωμα να κρίνουμε κανένα, ειδικά μάλιστα από την εξωτερική του εμφάνιση.
Ο φιλόλογος των αρχαίων: «παιδιά μου, τα φαινόμενα απατούν. Η βιτρίνα συνήθως μας ξεγελά. Στην αρχαία Αθήνα είχαν κατηγορήσει ένα υποψήφιο βουλευτή, τον Μαντίθεο ότι είχε ολιγαρχικές απόψεις, επειδή ήταν μακρυμάλλης, όπως οι Σπαρτιάτες. Και αν δεν υπήρχε ο Λυσίας να του γράψει ένα λόγο απολογητικό στο δικαστήριο, θα κινδύνευε να χάσει το βουλευτικό αξίωμα.
Ο Θεολόγος συνέχισε στο ίδιο μήκος κύματος: «παιδιά μου, στην Παλαιά Διαθήκη στο βιβλίο των Κριτών, αναφέρεται η ιστορία της Δαλιδάς και του Σαμψών. Η δύναμη του Σαμψών ήταν τα μαλλιά του. Όταν το αποκάλυψε στην Δαλιδά, εκείνη τον απάλλαξε από αυτά και οι Φιλισταίοι τον συνέλαβαν και τον τύφλωσαν, κάνοντάς τον δούλο. Άρα, ο Θεός καταργεί τα στερεότυπα και θέλει τους ανθρώπους ελεύθερους. Δεν τους κρίνει από την εξωτερική τους εμφάνιση. Εντυπωσιαστήκαμε από τα λόγια του Θεολόγου ότι είναι μετρημένες ακόμα και οι τρίχες της κεφαλής μας από το Θεό, όπως γράφει στο Ευαγγέλιό του ο Απόστολος Λουκάς.
Η καθηγήτρια της Οδύσσειας μας έκανε επανάληψη τη Ραψωδία α και τόνισε τον στίχο 103, διαβάζοντας ότι οι Αχαιοί έτρεφαν πλούσια κόμη. Μας είπε ότι πρόκειται για ένα στοιχείο πολιτισμού. Μας διηγήθηκε και για τη Σκύλλα, η οποία απέσπασε από το κεφάλι του πατέρα της Νίσου τη χρυσή τρίχα που του είχαν χαρίσει θεοί που τον καθιστούσε ανίκητο και αθάνατο. Έτσι μπόρεσε να τον νικήσει ο Μίνωας, ο οποίος κατέλαβε και την πόλη του Νίσου, τα Μέγαρα.
Την επόμενη μέρα, ο Πέτρος δεν ήρθε σχολείο. Κάποιοι αμέσως ψιθύρισαν ότι θα είχε πάει για κούρεμα. Ήταν Παρασκευή. Ευτυχώς, είπαν κάποιοι, γιατί στον κομμωτή θα χρειαζόταν ολόκληρο το Σαββατοκύριακο για να τον κουρέψει σαν άνθρωπο.
Την Δευτέρα, ο διευθυντής μας κράτησε στην αυλή για να μας μιλήσει μετά την προσευχή για κάτι σπουδαίο. Ήταν σχεδόν δακρυσμένος. Έβγαλε το μικρόφωνο από την βάση του και το κράτησε με χέρια που έτρεμαν. «Παιδιά μου, ο συμμαθητής σας, Πέτρος Γεωργόπουλος που ήρθε φέτος στο σχολείο μας έκανε σε όλους μας ένα σπουδαίο μάθημα ζωής. Το πρωί χτύπησε το τηλέφωνο του γραφείου μου. Ήταν ο διευθυντής του Πανελλήνιου συλλόγου «Άλμα Ζωής». Μου είπε συγχαρητήρια για τον Πέτρο που δώρισε τα μαλλιά του σε συμμαθήτριά του από το προηγούμενο σχολείο, η οποία τα στερήθηκε από τις χημειοθεραπείες για να γίνει καλά από τον καρκίνο! Μου έδωσε συγχαρητήρια γιατί ο Πέτρος είχε προνοήσει ώστε να κόψει τα μαλλιά του με κλίση 90 μοιρών για να έχουν το ίδιο μήκος και να μπορούν εύκολα να γίνουν περούκα, φροντίζοντας επιπλέον να έχουν μήκος πάνω από είκοσι εκατοστά»! Ο διευθυντής δακρυσμένος κατευθύνθηκε προς τα παιδιά του δεκαπενταμελούς του σχολείου και κάτι τους ψιθύρισε συνωμοτικά.
Το επόμενο πρωινό, ο διευθυντής κάλεσε στο μικρόφωνο τον Πέτρο να πει την προσευχή. Μόλις τελείωσε, όλο το σχολείο τον χειροκροτούσε ασταμάτητα. Ο Πέτρος δεν κατάλαβε γιατί. Ο διευθυντής τον πλησίασε και του χάρισε ένα καπέλο με το όνομα του σχολείου μας και του κρέμασε ένα μετάλλιο στο στήθος, ενώ οι καθηγητές τον αγκάλιαζαν και τον φιλούσαν. Τα παιδιά χειροκροτούσαν ασταμάτητα. Την πράξη του Πέτρου θέλαμε πλέον να μιμηθούμε όλοι μας. Όλο το σχολείο πλέον άφηνε… μαλλιά!
Συγγραφή: Άννα-Μαρία- Φιλοθέη Γκίκα
Φιλολογική επιμέλεια: Δημήτρης Γκίκας