Η δυσλεξία είναι… χάρισμα; Οι μαθησιακές δυσκολίες ως… σκαλοπάτι επιτυχίας!
Ένα παιδί που δεν τα καταφέρνει στο σχολείο χρειάζεται βοήθεια και όχι την ταμπέλα του κακού μαθητή.
Όσον αφορά τη συχνότητα των μαθησιακών δυσκολιών, έχει υποστηριχθεί (Meier, 1971) ότι περίπου το 20 με 25% του πληθυσμού φαίνεται να αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα ή δυσκολία σε κάποιο τομέα ή αντικείμενο μάθησης.
Επιτυχημένες προσωπικότητες της ιστορίας, παλαιότερης και σύγχρονης έδειξαν ότι σημασία δεν έχει τόσο τι ζήτημα αντιμετωπίζεις, αλλά ο τρόπος που το αντιμετωπίζεις: Λεονάρντο ντα Βίντσι, Γουίνστον Τσόρτσιλ, Καρλ Γιούνγκ, Άλμπερτ Αϊνστάιν, Τόμας Έντισον, Τζένιφερ Άνιστον, Στίβεν Σπίλμπεργκ, Στηβ Τζόμπς, Μοχάμεντ Αλί!
Πως θα καταλάβω ότι ίσως ένα παιδί αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες;
Ένα παιδί που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες ενδέχεται να συλλαβίζει στην ανάγνωση κειμένου, -στο Γυμνάσιο και το Λύκειο- να υποπίπτει σε συχνά λάθη σύνταξης, να παραλείπει ή να μην αναγνωρίζει τους βασικούς όρους της πρότασης: υποκείμενο, ρήμα, αντικείμενο. Στο γραπτό του παρατηρείται παντελής έλλειψη τονισμού ή στίξης. Νιώθει δυσκολία να πει τους μήνες με τη σειρά, κάνει συχνά αναγραμματισμούς, μπλέκει τα μπ, ντ, γκ, τζ, θ, φ π.χ. φάλασσα αντί θάλασσα. Μετακινεί φωνήεντα στην λέξη π.χ. αντί να γράψει από, γράφει πάω ή πάο. Επιπλέον, διακρίνεται για την υπερκινητικότητά του, την αδυναμία συγκέντρωσης, ακόμα και όταν το παιδί είναι ξεκούραστο. Ένδειξη αποτελούν τα καταληκτικά λάθη στην ορθογραφία π.χ. αυτός κσέρι αντί αυτός ξέρει, και μάλιστα λέξεων που χρησιμοποιούμε πολύ συχνά.
Ένας μαθητής που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες ενδέχεται να ξεχνά συνεχώς το βιβλίο και το τετράδιο ή να μην το βγάζει πάνω στο θρανίο του, αν και το έχει στην σχολική του τσάντα! Δυσκολεύεται να θυμηθεί ακόμη και ποιο γνωστικό αντικείμενο διδάσκεται ενώ έχει μπροστά του το ημερήσιο πρόγραμμά του ή να ξεχωρίσει τα γνωστικά αντικείμενα- τα μαθήματα του σχολείου. Του «φαίνεται βουνό» το να απαντήσει σε μια απλή ερώτηση, η οποία έχει απαντηθεί στην τάξη επανειλημμένα, την έχει δώσει ο διδάσκων απαντημένη σε φυλλάδιο και την έχει αναγράψει στον πίνακα πολλές φορές. Χαρακτηριστική είναι και η δυσκολία κωδικοποίησης- αποκωδικοποίησης συμβόλων, λάθη αντιστροφής ή μετάθεσης αριθμών π.χ. το 6 με το 9 ή σύγχυσης των σημείων για τις διάφορες αριθμητικές πράξεις, πρόσθεση, αφαίρεση, πολλαπλασιασμό, διαίρεση, μπέρδεμα συνεχώς των προσήμων. Μας κινητοποιεί επίσης το υπερβολικό άγχος που αποδιοργανώνει πλήρως το παιδί.
Αν ισχύουν πολλά από τα παραπάνω, τι κάνει τότε ο κηδεμόνας;
Αρχικά ενθαρρύνουμε το παιδί μας και το επιβραβεύουμε για κάθε του προσπάθεια, ακόμη και για την πιο μικρή, τονώνοντας την αυτοεκτίμησή του. Ανιχνεύουμε τις κλίσεις, τα ταλέντα του παιδιού, δεξιότητες στη ζωγραφική, σε κάποιο παιχνίδι π.χ. σκάκι, άθλημα, ποδηλασία, συλλογές… και προσπαθούμε να τις ενισχύσουμε, γνωρίζοντας πως τα παιδιά ανταποκρίνονται στα ερεθίσματα έστω ενός από τα 9 είδη νοημοσύνης του Gardner: γλωσσική, λογικο-μαθηματική, σωματική-κιναισθητική, μουσική, διαπροσωπική, ενδοπροσωπική, χωρική, υπαρξιακή, φυσιοκρατική.
Συνεργαζόμαστε τακτικά με τον υπεύθυνο τμήματος του σχολείου που γνωρίζει το παιδί μας και ζητάμε να μας καθοδηγήσει. Εφαρμόζουμε την διαχρονική αρχή «η επανάληψη μητέρα της μάθησης». Διαθέτουμε χρόνο ώστε να βοηθήσουμε το παιδί μας να κάνει την επανάληψή του, ειδικά στα μαθήματα που το δυσκολεύουν πολύ και το αγχώνουν. Ο ισχυρισμός ότι δεν βοηθάω το παιδί μου, διότι θέλω να ανεξαρτητοποιηθεί, ίσως ενίοτε καλύπτει δικές μας ανασφάλειες… Αναζητούμε την βοήθεια ειδικού παιδαγωγού ή σχολικού ψυχολόγου και του εκθέτουμε τους προβληματισμούς μας αναζητώντας λύση.
Το βασικότερο, κάνουμε αίτηση στο ΚΕΔΑΣΥ, δηλαδή στο Κέντρο Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης που υπάγεται το σχολείο του παιδιού μας, ώστε η αρμόδια κρατική υπηρεσία να το εξετάσει δωρεάν και να διαπιστώσει έγκυρα και επίσημα ό,τι τυχόν το δυσκολεύει, κάνοντάς μας επιστημονικές προτάσεις για να ξεπεραστούν τα όποια προβλήματα. Η γνωμάτευση- αξιολογική έκθεση της υπηρεσίας αυτής θα μας δοθεί γραπτώς και είναι και το μόνο επίσημο έγγραφο που πλέον ισχύει για τις Πανελλαδικές εξετάσεις στη Γ΄ Λυκείου. Αν το παιδί μας δικαιούται κάποιο νομικό ευεργέτημα, όπως προφορική εξέταση, μόνο το ΚΕΔΑΣΥ είναι αρμόδιο να το χορηγήσει, ώστε να έχει επίσημη ισχύ. Έχουμε υπόψη μας ότι η διαδικασία εξέτασης από τα ΚΕΔΑΣΥ καθυστερεί λόγω μεγάλου αριθμού αιτήσεων κηδεμόνων. Άρα, προβαίνουμε σε κινήσεις άμεσα.
Ένα παιδί που έχει μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να μάθει, αλλά χρειάζεται διαφορετικό τρόπο. Με εξειδικευμένη, μεθοδική και υπομονετική υποστήριξη μπορεί να κατακτήσει τη γνώση, μετατρέποντας τη δυσκολία του σε «σκαλοπάτι» για την κατάκτηση υψηλών στόχων. Η οικογενειακή και σχολική στήριξη μπορούν να του δώσουν την απαιτούμενη ώθηση, ειδικά μάλιστα αν υπάρχει συνεργασία με παιδαγωγό που γνωρίζει πως θα υλοποιήσει τις εξειδικευμένες προτάσεις του ΚΕΔΑΣΥ. Όλοι οι μαθητές μπορούν να μάθουν. Επομένως, δεν στοχεύουμε στο αν, αλλά στο πως.
