Εκκλησία της Ελλάδος: Θετική η υποδοχή του νομοσχεδίου για τη Μονή Σινά – Οι προβλέψεις υπάρχουν, τα αποτελέσματα εκκρεμούν
Νομοθετική πρόοδος για τη Μονή Σινά με διεθνείς και εκκλησιαστικές προεκτάσεις· αναμένονται οι συνέπειες στην πράξη.
Με συγκρατημένη αισιοδοξία και αίσθημα ικανοποίησης υποδέχθηκε η Εκκλησία της Ελλάδος την κατάθεση και την κατ’ αρχήν έγκριση του νομοσχεδίου που θεσμοθετεί τη νομική υπόσταση της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά εντός της ελληνικής επικράτειας.
Παρότι το νέο θεσμικό πλαίσιο παρουσιάστηκε ως σημαντική πρωτοβουλία, η εφαρμογή του σε πρακτικό επίπεδο δεν έχει ακόμη αποδώσει καρπούς, ενώ ορισμένες ρυθμίσεις δημιουργούν εύλογους προβληματισμούς σχετικά με την επόμενη μέρα.
Το νομοσχέδιο, το οποίο συζητήθηκε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, φέρει τον πλήρη τίτλο: «Σύσταση νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία “Ελληνορθόδοξη Ιερά Βασιλική Αυτόνομη Μονή του Αγίου και Θεοβάδιστου Όρους Σινά στην Ελλάδα”», και συνοδεύεται από ευρύτερες ρυθμίσεις που αφορούν εκκλησιαστικά, εκπαιδευτικά και διοικητικά ζητήματα.
Ο νομικός σύμβουλος της Ιεράς Συνόδου, κ. Θεόδωρος Παπαγεωργίου, εξέφρασε την ικανοποίηση της Εκκλησίας, χαρακτηρίζοντας την πρωτοβουλία «ιστορικής σημασίας με διεθνή διάσταση». Παράλληλα, ευχαρίστησε δημοσίως το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων για την αναγνώριση της πνευματικής αποστολής της Εκκλησίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρών στη συνεδρίαση ήταν και ο Αρχιεπίσκοπος Σινά κ. Δαμιανός, ο οποίος τόνισε πως πρόκειται για «σημαντική πράξη, με αναμενόμενη ανταπόκριση και από την πλευρά της Αιγύπτου».
Ιδιωτικοί ναοί και θεσμική σαφήνεια
Μεταξύ των θεμάτων που ρυθμίζονται είναι και αυτό της αδειοδότησης ιδιωτικών ναών – ένα διαχρονικά αμφιλεγόμενο ζήτημα που προκαλούσε τριβές μεταξύ Εκκλησίας, Κράτους και τοπικών κοινωνιών.
Στο άρθρο 31 του σχεδίου νόμου καθορίζεται αυστηρότερο πλαίσιο για τη λειτουργία των ναών αυτών, με έμφαση στον έλεγχο της χρήσης τους και στην ταυτοποίηση των προσώπων που τελούν τα μυστήρια.
«Υπάρχουν περιπτώσεις όπου μυστήρια τελούνται από άγνωστους λειτουργούς σε χώρους που δεν είναι καθαγιασμένοι, με σοβαρές συνέπειες για τους πιστούς και για τη νομιμότητα των πράξεων αυτών», υπογράμμισε ο κ. Παπαγεωργίου. Το Υπουργείο Παιδείας προτείνει την εφαρμογή ψηφιακού συστήματος εποπτείας, που θα καταγράφει τη λειτουργία και τη χρήση των ιδιωτικών ναών.
Εκκλησιαστική εκπαίδευση και διεθνής προοπτική
Σημαντική πτυχή του νομοσχεδίου αφορά την εκκλησιαστική εκπαίδευση. Οι προβλέψεις αγγίζουν τόσο τις Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες όσο και τις Σχολές Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών.
Προβλέπεται η δυνατότητα φοίτησης αλλοδαπών φοιτητών, η έκδοση αδειών παραμονής για μαθητές οικοτροφείων, καθώς και η ένταξη επιστημονικού προσωπικού ΕΔΙΠ στη διδασκαλία των υποψηφίων κληρικών.
«Πρόκειται για άνοιγμα προς τον απόδημο Ελληνισμό και την ευρύτερη Ορθόδοξη κοινότητα, καθώς κληρικοί από το εξωτερικό θα έχουν τη δυνατότητα να εκπαιδευτούν θεολογικά στην Ελλάδα, συμβάλλοντας στη διάδοση της πνευματικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς», δήλωσε ο νομικός εκπρόσωπος της Εκκλησίας. Εποπτεία στα εκπαιδευτικά ιδρύματα συνεχίζει να ασκεί η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων, με στόχο την εξυγίανση και τη συγχώνευση μικρών ή προβληματικών μονάδων.
Ψηφιακές αλλαγές και ανησυχίες εφαρμογής
Το σχέδιο νόμου εισάγει επίσης ψηφιακές καινοτομίες, όπως η δυνατότητα έκδοσης ψηφιακών αδειών γάμου, διαζυγίων και βαπτίσεων, γεγονός που θεωρείται τεχνολογικά προηγμένο αλλά προκαλεί ερωτήματα σχετικά με την ποιμαντική του διάσταση.
Επιπλέον, η υποχρεωτική δημοσίευση των διορισμών κληρικών στο ΦΕΚ εγείρει ζητήματα σχετικά με την αυτονομία των Μητροπόλεων και τη διατήρηση του εκκλησιαστικού αυτοδιοίκητου.
Αρκετοί παρατηρητές, όπως και κάτοικοι που μίλησαν στο vimaorthodoxias.gr, σημειώνουν ότι, παρά τις θετικές εξαγγελίες, δεν έχουν υπάρξει ακόμη απτά αποτελέσματα. «Οι προβλέψεις είναι πολλές, αλλά σε καθημερινό επίπεδο δεν έχει αλλάξει τίποτα», τονίζουν χαρακτηριστικά.
Αναμονή για την Ολομέλεια και ανοιχτά ερωτήματα
Η συζήτηση στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή ολοκληρώνεται τις προσεχείς ημέρες, ενώ η ψήφιση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια της Βουλής αναμένεται εντός της πρώτης εβδομάδας του Αυγούστου.
Παρά τη θετική υποδοχή από θεσμικούς και εκκλησιαστικούς φορείς, παραμένει το ερώτημα της αποτελεσματικής εφαρμογής. Η αναβάθμιση του θεσμικού πλαισίου της Μονής Σινά και η ψηφιοποίηση του εκκλησιαστικού έργου αποτελούν σημαντικά βήματα, όμως αυτό που έχει σημασία είναι η πρακτική τους απόδοση.
Αν οι ρυθμίσεις μείνουν στα λόγια και δεν υλοποιηθούν ουσιαστικά, τότε γεννώνται εύλογες αμφιβολίες: πρόκειται για μεταρρύθμιση με προοπτική ή για μια ακόμη συμβολική νομοθετική ενέργεια χωρίς απτό αντίκτυπο;
Οι επόμενοι μήνες θα αποτελέσουν το πιο κρίσιμο τεστ για την απάντηση.
