Πανηγυρική λιτανεία στο Βελιγράδι για την Ανάληψη
Η λιτανεία συνεχίστηκε ακόμη και στις πιο δύσκολες εποχές — δεν την σταμάτησαν ούτε τα χρόνια του πολέμου 1941-45, ούτε οι βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ.
Στις 29 Μαΐου 2025, στην πρωτεύουσα της Σερβίας πραγματοποιήθηκε η εορταστική λιτανεία της Αναλήψεως, που έγινε ιδιαίτερα σημαντική χάρη στην παρουσία του ιερού λειψάνου, του αριστερού χεριού του Αγίου Σάββα, του πρώτου αρχιεπισκόπου της Σερβίας, που μεταφέρθηκε από το μοναστήρι Μιλέσεβα, αναφέρει η ΕΟΔ στη Σερβία.
Λιτανεία με πολυαιώνια ιστορία
Η λιτανεία της Αναλήψεως του Κυρίου έχει μακρά ιστορία: η παράδοση ξεκινά από το 1403, όταν ο δεσπότης Στέφανος Λαζάρεβιτς μετέφερε την πρωτεύουσα της Σερβίας στο Βελιγράδι. Μετά την απελευθέρωση από την τουρκική κυριαρχία το 1862, ανανεώθηκε η παράδοση της λιτανείας, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Τη λιτανεία παραδοσιακά ηγούνται ο Πατριάρχης και οι αρχιερείς, ο κλήρος, οι μοναχοί διαφόρων επισκοπών. Φέτος, η τιμή να φέρει τον Άγιο Σταυρό αποδόθηκε στον Ρενάτο Γκρμπιτς, ψαρά και ιδιοκτήτη εστιατορίου, που έσωσε από τα νερά του Δούναβη τριάντα τρία άτομα.
Σύμβολο αντοχής και πίστης
Η λιτανεία ξεκίνησε από την εκκλησία της Αναλήψεως μέχρι τον ναό του Αγίου Σάββα στο Βράτσαρ, όπου οι μεγαλοπρεπείς καμπάνες ανήγγειλαν την άφιξή της. Η νέα διαδρομή, που καθιερώθηκε από το 2021, επιτρέπει σε μεγαλύτερο αριθμό πιστών να συμμετάσχουν στην εσπερινή πορεία.
Ο Σπασοβντάν για τους Σέρβους αποτελεί σύμβολο ανάστασης από τις στάχτες, αμετακίνητης ελπίδας και πίστης. Όπως λέει το παλιό λάβαρο του 1938: «Όποιος γιορτάζει την ονομαστική του γιορτή βοηθιέται».
Μνήμη για τους υπερασπιστές της πόλης
Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι ορθοστασίες της σταυροδρομίας, στη βρύση Τεράζιε υπέρ υγείας των κατοίκων, στο Πατριαρχικό μέγαρο υπέρ ειρήνης και ευημερίας, ενώ στην εκκλησία της Αναλήψεως υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των πεσόντων υπερασπιστών του Βελιγραδίου.
Το Βελιγράδι ως πόλη-ήρωας έλαβε τις υψηλότερες διακρίσεις για το θάρρος στους πολέμους: το Αστέρι του Καραγεώργιου με ξίφη το 1939 και το γαλλικό παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής το 1924, που απονεμήθηκε μόνο σε πέντε πόλεις του κόσμου για εξαιρετικό ηρωισμό.
Η λιτανεία συνεχίστηκε ακόμα και στις πιο δύσκολες εποχές: δεν σταμάτησε ούτε τα πολεμικά χρόνια 1941-45, ούτε με βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ. Η μόνη εξαίρεση ήταν το 2020 λόγω των περιορισμών της πανδημίας, αλλά και τότε η γιορτή της πόλης γιορτάστηκε σε στενό κύκλο.
Μετά την απαγόρευση των κομμουνιστικών αρχών το 1947, την παράδοση αναβίωσε το 1992 ο μακαριστός Πατριάρχης Παύλος, που με αγάπη και υπομονή αποκαθιστούσε τις ορθόδοξες παραδόσεις μεταξύ των Βελιγραδιωτών.
Σήμερα ο ναός του Αγίου Σάββα στο Βράτσαρ, ένας από τους μεγαλύτερους ναούς του κόσμου, στέκεται ως σύμβολο της ορθοδοξίας και της πίστης των Σέρβων στις ρίζες τους, στην ίδια ακριβώς τη θέση, όπου κάποτε οι Τούρκοι έκαψαν τα λείψανα του αγίου, προσπαθώντας να καταπνίξουν το σερβικό πνεύμα.
