30 Ιανουαρίου γιορτή Τριών Ιεραρχών
Η προσέγγισή τους άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην ανθρώπινη σκέψη, όπου η λογική και η πίστη συνεργάζονται αρμονικά για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις κάθε εποχής.
Στις 30 Ιανουαρίου εορτάζεται η μνήμη τριών μεγάλων Πατέρων και οικουμενικών διδασκάλων της Εκκλησίας, του Βασιλείου του Μεγάλου, επισκόπου Καισαρείας, του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού, του κατ’ εξοχήν Θεολόγου, και του Ιωάννου, αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, του Χρυσοστόμου.
Ο Ιωάννης Μαυρόπους, ένας σπουδαίος λόγιος και Επίσκοπος Ευχαϊτών, πρότεινε πρώτος την ιδέα του κοινού εορτασμού των Τριών Ιεραρχών στα τέλη του 11ου αιώνα, την εποχή που βασίλευε ο Αλέξιος Α' Κομνηνός (1081-1118 μ.Χ.), όταν ξέσπασε στην Κωνσταντινούπολη μια έντονη διαμάχη μεταξύ μορφωμένων και ενάρετων ανθρώπων.
Η διαμάχη αφορούσε το ποιος από τους τρεις μεγάλους Ιεράρχες ήταν σπουδαιότερος:
- Κάποιοι υποστήριζαν τον Μέγα Βασίλειο ως μεγαλοφυΐα
- Άλλοι θεωρούσαν ανώτερο τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο
- Και μια τρίτη ομάδα έβλεπε τον Γρηγόριο τον Θεολόγο ως τον σημαντικότερο
Η διαφωνία αυτή οδήγησε στη διάσπαση των πιστών σε τρεις παρατάξεις: τους "Βασιλείτες", τους "Ιωαννίτες" και τους "Γρηγορίτες".
Ο Μητροπολίτης Ευχαΐτων, Ιωάννης ο Μαυρόπους, σύμφωνα με την παράδοση, είδε σε όραμα και τους τρεις Ιεράρχες. Του εμφανίστηκαν πρώτα ξεχωριστά και μετά μαζί, μεταφέροντάς του ένα σημαντικό μήνυμα: ότι είναι ενωμένοι στον Θεό, χωρίς διαφορές ή αντιπαλότητες μεταξύ τους. Του εξήγησαν πως ο καθένας τους, καθοδηγούμενος από το Άγιο Πνεύμα, συνέβαλε με τον δικό του τρόπο στη διδασκαλία της σωτηρίας.
Ο εορτασμός καθιερώθηκε για να τιμήσει τον τρόπο που οι τρεις Πατέρες συνδύασαν αριστοτεχνικά τη λογική με την πίστη, τη φιλοσοφία με τη θεολογία. Αυτή η σύνθεση επηρέασε βαθιά όχι μόνο την Εκκλησία και τη θεολογία, αλλά ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Η προσέγγισή τους άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην ανθρώπινη σκέψη, όπου η λογική και η πίστη συνεργάζονται αρμονικά για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις κάθε εποχής.
Οι Τρεις Ιεράρχες έγιναν διαχρονικές προσωπικότητες επειδή κατάλαβαν βαθιά τις ανάγκες των ανθρώπων της εποχής τους, τόσο στο πνευματικό όσο και στο πρακτικό επίπεδο της καθημερινής ζωής.
Αυτό άλλωστε σημαίνει να είναι κάποιος Πατέρας της Εκκλησίας: να αντιλαμβάνεται με ευαισθησία το πνεύμα της εποχής του, να κατανοεί τις δυσκολίες του λαού και να δείχνει το δρόμο προς τη σωτηρία με τα λόγια και τις πράξεις του.
Η εορτή αυτή συμβολίζει την ισότητα και την ενότητα των τριών μεγάλων Διδασκάλων της Εκκλησίας, οι οποίοι με την ταπεινοφροσύνη και τον άγιο βίο τους εξέφρασαν την καθολική συνείδηση της Εκκλησίας. Στις αρχές του 14ου αιώνα, προς τιμήν τους χτίστηκε ναός κοντά στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, δίπλα στη μονή της Παναχράντου.
