Ιστορικοί ναοί των Αθηνών

Μια Κυριακάτικη Θρησκευτική Βόλτα στην Αθήνα

Ξύπνησε πριν ακόμη φέξει καλά η Κυριακή. Η πόλη, βουβή και δροσερή, έμοιαζε σαν να άνοιγε αργά τα μάτια της. Ο περιπατητής μας, φόρεσε ένα ελαφρύ μπουφάν, πήρε ένα μικρό σημειωματάριο, όπως συνήθιζαν κάποτε οι λόγιοι και ξεκίνησε προς το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Ήθελε σήμερα να περπατήσει στους ναούς της πόλης, να νιώσει τον παλμό της πίστης, της Ιστορίας, των ανθρώπων που πέρασαν πριν από εκείνον.

Στον μικρό ναό του Προφήτη Ελισσαίου. Εκεί όπου έψαλλε ο Παπαδιαμάντης

Φτάνοντας στα στενά του Ψυρρή, είδε από μακριά το μικρό παρεκκλήσι του Προφήτη Ελισσαίου. Σχεδόν κρυμμένο ανάμεσα στα χαμηλά σπίτια, έμοιαζε σαν παλιό μυστικό της πόλης. Η λειτουργία είχε ήδη αρχίσει. Έσπρωξε διακριτικά τη ξύλινη πόρτα και μπήκε.

Ο ψαλμός, λιτός και απέριττος, τον ταξίδεψε στον χρόνο, ίσως γιατί γνώριζε πως εδώ μέσα, σε αυτό το ταπεινό Εκκλησάκι, έψελνε συχνά ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, συμμετέχοντας στις αγρυπνίες. Φαντάστηκε την μορφή του λογοτέχνη, φωτισμένη από το καντήλι, να στέκει διακριτικά δεξιά του ψαλτηρίου.

Βγαίνοντας ξανά στο φως της Κυριακής, διάβασε την μικρή επιγραφή για την ιστορία του ναού, για τις παλαιές τοιχογραφίες που είχαν αποκαλυφθεί, για τον μικρό χώρο όπου λένε πως ο Παπαδιαμάντης έγραφε, σχεδόν σαν κελί μοναχού. Ένιωσε πως εδώ η πίστη και η λογοτεχνία είχαν συναντηθεί σε μια μυστική συμφωνία.

Άγιοι Ανάργυροι Ψυρρή. Το κελί του λογοτέχνη

Κατηφόρισε προς τους Αγίους Αναργύρους. Στην αυλή, ένα μικρό κτήριο, ταπεινό, μισοκρυμμένο, μαρτυρούσε την ιστορία του χώρου. Εκεί βρισκόταν το περίφημο «κελί του Παπαδιαμάντη».
Ο περιπατητής στάθηκε για λίγο. Σκέφτηκε πόσες φορές θα είχε περάσει από αυτά τα πλακόστρωτα ο συγγραφέας, πηγαίνοντας να ψάλει ή να βρει λίγη ησυχία για να γράψει.

Η εκκλησία, βυζαντινή, από τον 11ο αιώνα, «κρυβόταν» μέσα στο πλήθος των σύγχρονων κτηρίων, σαν να ήθελε να προστατεύσει την παλιά ψυχή της πόλης.

Στην Πλάκα. Άγιος Νικόλαος Ραγκαβάς

Ανέβηκε προς την Πλάκα. Η Κυριακή είχε ξυπνήσει πια για τα καλά∙ μικρές παρέες, τουρίστες που έβγαζαν φωτογραφίες, μυρωδιές πρωινού.
Σε ένα στενό, σχεδόν κρυφό, βρήκε τον Άγιο Νικόλαο Ραγκαβά. Ο ναός, με το υστεροβυζαντινό του ύφος, του θύμισε παλιά χαλκογραφία.
Διάβασε σε ένα μικρό φυλλάδιο πως πολλοί λόγιοι και περιηγητές του 19ου αιώνα μιλούσαν για τον ναό ως παράδειγμα της αδιάκοπης ζωής της Αθήνας∙ πως οι πέτρες και οι καμάρες του είχαν δει γενιές ολόκληρες να περνούν. Ένιωσε την ηρεμία του μέρους, μια παραδοσιακή ευλάβεια, σαν να έμεινε ανέπαφη από τον χρόνο.

Αγία Αικατερίνη. Η βυζαντινή καρδιά της Πλάκας

Λίγο πιο κάτω, στην πλατεία, υψωνόταν η Αγία Αικατερίνη. Μνημείο του 11ου αιώνα. Στάθηκε στην αυλή, άκουσε ιστορίες από έναν ξεναγό για τη σχέση του ναού με το Σινά, τις παλιές τοιχογραφίες, αλλά και αφηγήσεις για τον Στρατηγό Ιωάννη Μακρυγιάννη, ο οποίος συχνά περνούσε από εδώ.
Ο περιπατητής σκέφτηκε πως οι βυζαντινές εκκλησίες της Πλάκας λειτουργούν σαν υπόγειες φλέβες, μεταφέρουν την Ιστορία αθόρυβα, στα βάθη της σύγχρονης πόλης.

Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης. Στον λόφο με την Αθηναϊκή γαλήνη

Ανηφόρισε προς τον λόφο του Φιλοπάππου. Η πόλη απλωνόταν κάτω από το φως.
Ο Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης, ταπεινός και γλυκός, έστεκε ανάμεσα σε δέντρα και βράχια. Στο εσωτερικό, οι τοιχογραφίες του 1732 κράτησαν την προσευχή περασμένων αιώνων.
Εδώ οι λόγιοι των παλιών χρόνων περπατούσαν για να γράψουν, να σκεφτούν, να ησυχάσουν. Ο περιπατητής προσπάθησε για λίγο να ακουμπήσει αυτή την αίσθηση.

 Έξω από το κέντρο. Η Μονή Δαφνίου

Το ίδιο απόγευμα, πήρε το λεωφορείο και κατευθύνθηκε προς το Χαϊδάρι.
Η Μονή Δαφνίου, μνημείο UNESCO, τον υποδέχτηκε με την επιβλητική της ηρεμία. Τα χρυσά ψηφιδωτά του καθολικού γυάλιζαν ακόμη και στο απαλό φως.
Σκέφτηκε πόσοι προσκυνητές, μοναχοί και λόγιοι είχαν σταθεί εδώ πριν από αυτόν, πόσες προσευχές, πόσα αιτήματα, ποια Ιστορικά βλέμματα είχαν υψωθεί προς τον περίφημο Παντοκράτορα του τρούλου.

Στη Μονή Καισαριανής. Στους πρόποδες του Υμηττού

Η μέρα έκλεισε στους πρόποδες του Υμηττού, στη Μονή Καισαριανής. Εκεί όπου άλλοτε ζούσαν μοναχοί που φημίζονταν για τη σοφία και την καλλιέργειά τους, όπου οι τοιχογραφίες μιλούν ακόμη με χρώματα που δεν σβήστηκαν.
Ο περιπατητής θυμήθηκε πως λόγιοι του 19ου αιώνα ανέβαιναν συχνά στον Υμηττό, αποζητώντας έμπνευση, ίσως να είχε περπατήσει κάποτε εδώ και ο Παλαμάς, που τόσο συχνά μιλούσε για την ελληνική φύση και τη μεταφυσική σιωπή της, ίσως και ο Τερτσέτης, που αναζητούσε πάντα τόπους στοχασμού.

Όταν ο ήλιος έγειρε πίσω από το βουνό, ο περιπατητής μας είχε ήδη επιστρέψει στο κέντρο και η σκιά του χάνονταν μπροστά απο τη μεγαλοπρεπή Μητρόπολη των Αθηνών.

Εδώ όπου στο  εσωτερικό του ναού στα δεξιά, σε μαρμάρινη λάρνακα που είναι έργο του Γιαννούλη Χαλεπά, φυλάσσεται το λείψανο του Αγίου εθνομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγορίου Ε', ενώ στα αριστερά σε επιχρυσωμένη λάρνακα φυλάσσεται το λείψανο της Αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας.Εδώ όπου θείες λειτουργίες και στέψεις Βασιλιάδων, ενθρονίσεις και πολλές ακόμη θρησκευτικές εκδηλώεις, μαρτυρούν την Ιστορικότητα του χώρου

Στάθηκε για λίγο, μπροστά στην πύλη της Εκκλησίας
Σημείωσε στο τετράδιό του:

«Η Αθήνα δεν είναι μόνο μάρμαρο και φως, είναι ψαλμοί, παλιές ιστορίες, άνθρωποι που πέρασαν, λόγιοι που έγραψαν, Ιερείς που στάθηκαν στο αναλόγιο πριν από έναν αιώνα… Οι ναοί της είναι δρόμοι που ενώνουν την πίστη και τη μνήμη.»

Και με αυτή τη σκέψη, πήρε τον δρόμο της επιστροφής, έχοντας νιώσει για μια μέρα πως περπάτησε μαζί με σκιές ποιητών, συγγραφέων, ψαλτών και αγιασμένων μορφών,όλους αυτούς που ύφαναν τη θρησκευτική καρδιά της Αθήνας.

Προηγουμένως η ΕΟΔ έγραψε: https://eeod.gr/pneumatika/85506-pou-mporete-na-proskynsete-gia-lepsana-stin-attik

Читайте также