Εταιρεία Σκοπιά – Μάρτυρες του Ιεχωβά. Η εταιρία των ψευδοπροφητειών
Η Εταιρεία Σκοπιά παρουσιάζεται ως θρησκεία, όμως λειτουργεί ως πολυεθνική οργάνωση που απαιτεί τυφλή υπακοή, προβάλλοντας ψευδοπροφητείες και αλλοιώνοντας την πίστη.
Η Εταιρεία Σκοπιά, απαιτεί από τους οπαδούς της, τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, ή Χιλιαστές, όχι μόνο απόλυτο σεβασμό και υπακοή, αλλά και προσωπικές θυσίες, που φτάνουν ακόμα και στη θυσία της ίδιας τους της ζωής.
«Σκεφτείτε! Είναι άραγε η πίστη μας τόσο ισχυρή ώστε να ριψοκινδυνεύσουμε
το να κρεμασθούμε για ν’ αποκτήσουμε το τελευταίο τεύχος της “Σκοπιάς”» (Σκοπιά 1963, 691);
Ποια όμως είναι η Σκοπιά που απαιτεί τέτοιες θυσίες από τους οπαδούς της;
Στο παρόν άρθρο θα δούμε πολύ συνοπτικά:
Ποια είναι η «ΣΚΟΠΙΑ»;
Ποιοι είναι οι ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ;
Τι πιστεύουν;
Πώς δρούν;
Ποιο είναι το χρέος μας απέναντί τους;
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΤΑΙΡΙΑ «ΣΚΟΠΙΑ» - ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ
Η Εταιρία Σκοπιά, δηλ. η ηγεσία των Μαρτύρων του Ιεχωβά, ιδρύθηκε το 1884 ως ιδιωτική, εκδοτική επιχείρηση του αμερικανού εμπόρου Ρώσσελ, εξελίχθηκε σε μετοχική, πολυεθνική εταιρεία, φόρεσε το προσωπείο της θρησκείας, και αυτο-χαρακτηρίζεται ως «η μόνη νόμιμη κυβέρνηση πάνω στη γή».
Ο «ΔΟΥΛΟΣ» : Η Εταιρία Σκοπιά διοικείται από μία ηγετική ομάδα, η οποία ονομάζεται «ΔΟΥΛΟΣ». Ο «δούλος» αυτός έχει έδρα στο Μπρούκλιν των ΗΠΑ και από εκεί κατευθύνει με διορισμένους αντιπροσώπους το έργο της πολυεθνικής σε ολόκληρο τον κόσμο. Εκτός από την επιχειρηματική δραστηριότητα την οποία εποπτεύει, ο «δούλος» καθορίζει τα θρησκευτικά πιστεύω και κατευθύνει την ζωή και τις σκέψεις των χιλιάδων οπαδών της Σκοπιάς, δηλ. των Μαρτύρων του Ιεχωβά (ΜτΙ). Η απόλυτη υπακοή στις εντολές του «δούλου» είναι υποχρεωτική για όλους τους οπαδούς, διότι, κατά τους ΜτΙ, «το θέλημα του δούλου (της ηγεσίας) είναι και θέλημα του Ιεχωβά. Ανταρσία εναντίον του δούλου είναι ανταρσία εναντίον του Θεού» (Σκοπιά 1956, 270), «το να πράττωμεν ό,τι λέγει η οργάνωση σημαίνει να πράττωμεν ό,τι ο Θεός λέγει. Αντίσταση στην οργάνωση είναι αντίσταση σ’ αυτόν» (Σκοπιά 1959, 349)!
Το βασικό έντυπο διά του οποίου μεταφέρονται οι απόψεις του «δούλου» στους οπαδούς είναι το 15/ήμερο περιοδικό «Η ΣΚΟΠΙΑ», το οποίο για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά «είναι η αποκεκαλυμμένη αλήθεια από τον Ιεχωβά», «φως από τον θρόνο του» (Σκοπιά 1967, 667, 1970, 219, 1.5.1981, 27). Γι’ αυτό το λόγο επαινούνται οι οπαδοί όταν «γονυπετούν» όταν την παίρνουν (Σκοπιά 1965, 25), αλλά και προτρέπονται «να ριψοκινδυνεύσουν να κρεμαστούν για να προμηθευθούν το τελευταίο τεύχος της Σκοπιάς» (Σκοπιά 1963, 691)!
ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ ;
Το θεμέλιο της πίστεως, η ουσιαστικότερη διδασκαλία των Μαρτύρων του Ιεχωβά, είναι ότι η ηγεσία τους είναι «ο μοναδικός αγωγός του θείου θελήματος στη γη» (Σκοπιά 1960,471). Σε αυτόν τον «ορατό εκπρόσωπο του Κυρίου στη γη» (Σκοπιά 1955, 321), «τον προφήτη των ημερών μας» (Σκοπιά 1972, 389), στην εταιρία Σκοπιά, οφείλει ο κάθε Μάρτυρας του Ιεχωβά τυφλή υπακοή. Η κριτική σκέψη απαγορεύεται αυστηρά ! . Είναι προφανής η δαιμονική αλαζονεία και βλασφημία της ηγεσίας της Σκοπιάς. Έτσι εξηγείται το ότι έχουν συμπεριλάβει στο πιστεύω τους τις μεγαλύτερες αιρετικές πλάνες που έχουν παρουσιαστεί μέσα στους αιώνες, και αρνούνται το σύνολο της Χριστιανικής διδασκαλίας που κήρυξε ο Κύριός μας και διδάσκει συνεχώς μέσα στην ιστορία η Ορθόδοξη Εκκλησία μας.
Το κήρυγμά τους είναι κήρυγμα μίσους εναντίον όλων των ιερών και οσίων τηςπίστεώς μας:
- Η Χριστιανική Εκκλησία: είναι «θρησκεία του Διαβόλου, πόρνη, μητέρα των πορνών και των βδελυγμάτων της γης, δυσώνυμο και εγκαταλελειμμένο θέαμα, δόλος και παγίδα, πονηρή γυναίκα, που έχει τον Σατανά κύριο και σύζυγό της, πλήρης ρυπαρότητας, υποκρισίας βδελύγματος, πορνείας, ακαθαρσίας»
- Οι Ιεροί Ναοί μας: είναι «οίκημα πορνικό, πορνοστάσιο εν πάση πλατεία»
- Τα μοναστήρια μας: είναι «διαβολικά Ιδρύματα»
- Ο Τίμιος Σταυρός μας: είναι ειδωλολατρικό σύμβολο, σύμβολο φαλλικής λατρείας!
- Οι ιερείς μας: «αγιοφανείς απατεώνες, ληστές, εκβιαστές, πράκτορες, εκπρόσωποι του Σατανά, μέθυσοι, ληστές».
Κηρύσσουν τέτοιο μίσος εναντίον μας, που δεν είμαστε Μάρτυρες του Ιεχωβά, ώστε φτάνουν στο σημείο να γράψουν στο περιοδικό του Σκοπιά (1963) ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά «θα αξιωθούν να πλύνουν τα πόδια τους στο αίμα των εχθρών τους»!
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ – ΨΕΥΔΟΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ της εταιρίας «ΣΚΟΠΙΑ»
O λόγος του Θεού έχει προειδοποιήσει, ότι θα εμφανισθούν στην ζωή της Εκκλησίας άνθρωποι που θα αυτοχρισθούν ως προφήτες και θα μιλούν δήθεν στο όνομα του Θεού, για να εξαπατήσουν τους πιστούς. Το κριτήριο για να τους αντιληφθούμε το καθορίζει η Αγ. Γραφή: «αν κάποιος προφητεύει στο όνομα του Κυρίου και ο λόγος του δεν επαληθευθεί αυτός είναι ψευδο-προφήτης» (Δευτερ. ιη΄ 20-21). Γι’ αυτούς τους ψευδείς προφήτες, που «πλάνησαν τον λαό μου με τα ψεύδη τους» λέει ο Θεός «αλίμονό τους που προφητεύουν τις απάτες της καρδίας τους, που λαλούν ματαιότητας και ψεύδη … γι’ αυτό θα φέρω επάνω τους ντροπή και αισχύνη αιώνια, η οποία δεν πρόκειται να λησμονηθεί ποτέ» (Ιερεμ. κγ΄ 16-40, Ιεζεκ. ιγ΄6-23).
Στην Εταιρία Σκοπιά και τους Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν απόλυτη εφαρμογή τα λόγια της Αγ. Γραφής για τους ψευδοπροφήτες. Διότι η Σκοπιά ισχυρίζεται ότι είναι «ο προφήτης του Ιεχωβά» (Σκοπιά 1972, 389) που προφητεύει στο όνομα του Θεού το μέλλον, αλλά ο λόγος της δεν επαληθεύεται!
Να μερικές, από τις πολλές, ψευδοπροφητείες της ηγεσίας των Μαρτύρων του Ιεχωβά:
1874 Έγινε, έλεγε η Σκοπιά, η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού στον ουρανό!
1878 Εγκαθιδρύθηκε στον ουρανό η Βασιλεία του Χριστού!
1914 Από το 1874, προφήτευαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στο όνομα του Θεού, ότι το 1914 θα καταστραφούν οι ανθρώπινες κυβερνήσεις και θα εγκατασταθεί η Βασιλεία του Θεού στη γη για 1.000 χρόνια! Όμως το 1914 ήρθε, δεν εκπληρώθηκε η προφητεία και αντί για την Βασιλεία του Θεού έγινε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος! γι’ αυτό η διδασκαλία άλλαξε:
1914 Έγινε, λένε τώρα, η Δευτέρα Παρουσία και ένας συγκλονιστικός πόλεμος στον ουρανό: πολέμησε ο Χριστός με τον διάβολο και τον εκδίωξε στη γη και έτσι μπόρεσε ο Χριστός να εγκαταστήσει την Βασιλεία του στον ουρανό! Από το 1914 τα συμφέροντα της «ουράνιας Βασιλείας» στη γη τα εκπροσωπεί η εταιρία Σκοπιά «η μόνη νόμιμη κυβέρνηση πάνω στη γη»!
1918, 1925 Και πάλι προφητείες στο όνομα της Αγίας Γραφής, ότι θα έρθει το τέλος του κόσμου! και πάλι αποδεικνύεται ψευδο-προφήτης! αλλά δεν απελπίζεται η Σκοπιά:
1931 Προφητεύει στο όνομα του Θεού, ότι μαζί με τον Χριστό θα έρχονταν στη γή ο Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ. Για την άνετη διαμονή τους αγόρασε η εταιρία μία πολυτελή βίλα στην Καλιφόρνια. Όμως επειδή δεν έγινε η … ανάσταση, που προφήτευσαν, εκεί πλέον διέμενε, μέχρι να έρθει ο … Αβραάμ, ο πρόεδρος της Εταιρείας Σκοπιά!
1975 Είχαν προφητεύσει και πάλι στο όνομα του Θεού και της Αγ. Γραφής, ότι θα έρθει το τέλος του κόσμου και θα εγκατασταθεί η Βασιλεία του Θεού για 1.000 χρόνια! Η ηγεσία της Σκοπιάς παρακίνησε τους Μάρτυρες του Ιεχωβά να πουλήσουν τα σπίτια τους, να σταματήσουν σπουδές και εργασία, να αναβάλουν το γάμο τους, να μην κάνουν παιδιά για να υπηρετήσουν τα συμφέροντά της χωρίς δεσμεύσεις. Πολλοί από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά υπάκουσαν…
Και πάλι στο όνομα του Θεού ψευδοπροφητεία!
«εγώ είμαι εναντίον των προφητών που παραπλανούν το λαό με τα ψεύδη τους, λέγει Κύριος» (Ιερεμ. κγ΄ 31)
ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΗ ΤΗΣ ΑΓ. ΓΡΑΦΗΣ - ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ
Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά παρουσιάζονται πάντοτε με την Αγ. Γραφή στο χέρι και ισχυρίζονται μάλιστα με έμφαση, ότι όλες οι διδασκαλίες τους στηρίζονται στον λόγο του Θεού. Δυστυχώς όμως δεν είναι αυτή η πραγματικότητα.
Οι οπαδοί της Σκοπιάς χρησιμοποιούν την Αγ. Γραφή ως προσωπείο για να παραπλανούν τους αδαείς, την διαστρεβλώνουν, την κακοποιούν και διδάσκουν όχι τι λέει ο λόγος του Θεού, αλλά ό,τι θέλει η ηγεσία τους. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που πολύ συχνά έχει συμβεί στην ιστορία των Μαρτύρων του Ιεχωβά:
Απόψεις που επί δεκαετίες κηρύττονταν με ζήλο ως θεϊκές διδασκαλίες και αποκαλυμμένες αλήθειες από τον Ιεχωβά, σε μια νύχτα έγιναν για την ίδια την Σκοπιά … δαιμονικές διδασκαλίες και όποιος τις πιστεύει είναι πλανημένος από τον Σατανά!
αναφέρουμε μόνο δύο από τις δεκάδες τέτοιες περιπτώσεις:
-Κήρυτταν, με βάσει τάχα την Αγ. Γραφή, ότι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ είναι ο Χριστός! Στη συνέχεια διακήρυξαν ότι είναι ο Πάπας (για τον οποίο έλεγαν ότι είναι ο Αντίχριστος)! Αργότερα και πάλι άλλαξαν και σήμερα πιστεύουν ότι ο Μιχαήλ είναι ο Χριστός!
-Επί 40 χρόνια κήρυτταν, με βάση την Αγ. Γραφή ότι η μεγάλη πυραμίδα της Αιγύπτου αποκάλυπτε τη βούληση του Θεού. Ήταν «ο λίθινος προφήτης του Θεού». Μάλιστα σ’ αυτή στήριξε ο ιδρυτής της Σκοπιάς τις προφητείες του για την Βασιλεία του Θεού και το τέλος του κόσμου ! Αργότερα, πάλι με βάση την Αγ. Γραφή, κήρυτταν ότι η πυραμίδα είναι μνημείο δαιμονισμού και όποιος έλεγε ότι προέρχεται από τον Θεό είχε πλανηθεί από τον Διάβολο.
Είναι όμως δυνατόν ο λόγος του Θεού να λέει και να ξελέει, να αντιφάσκει, να χαρακτηρίζει μία αντίληψη ως θεϊκή διδασκαλία και μετά να λέει ότι αυτή είναι δαιμονική; Δεν είναι αυτό βλασφημία κατά του Αγ. Πνεύματος; Τι εμπιστοσύνη λοιπόν μπορεί να εμπνέει η Σκοπιά ως «αγωγός του Ιεχωβά», ως ερμηνευτής της Αγ. Γραφής;
ΠΡΟΣΟΧΗ!
Για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν έχει αξία τι λέει η Αγ. Γραφή. Το σημαντικότερο είναι τι διδάσκει η Σκοπιά διαστρεβλώνοντας την Αγ. Γραφή!
Μάλιστα ισχυρίζεται η Σκοπιά, ότι αν κάποιος διαβάζει μόνο την Αγ. Γραφή συνεχώς επί δύο χρόνια, κινδυνεύει να πλανηθεί, ενώ, αν διαβάζει μόνο τις εκδόσεις της χωρίς την Αγ. Γραφή δεν κινδυνεύει.
ΠΩΣ ΔΡΟΥΝ ΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ
Η Σκοπιά είναι μία μεγάλη πολυεθνική, μετοχική εταιρία, με φανερό αντικείμενο κυρίως την έκδοση και την διακίνηση των περιοδικών ΣΚΟΠΙΑ, ΞΥΠΝΑ! καθώς και εκατομμυρίων βιβλίων κατ’ έτος.
Για να μειώσει το κόστος της διακινήσεως δεν διακινεί τις εκδόσεις της όπως όλοι οι εκδοτικοί οίκοι – μέσω βιβλιοπωλείων, πρακτορείων κλπ, αλλά έχει αναθέσει στους οπαδούς της το έργο του πλασιέ, πείθοντας τους ότι μόνο έτσι λατρεύουν τον Ιεχωβά και θα σωθούν από την σφαγή του Αρμαγεδώνα! Για να αυξήσει μάλιστα στο μέγιστο την παραγωγικότητα των οπαδών της έχει διοργανώσει σε παγκόσμιο επίπεδο:
-σύστημα ψυχολογικής πίεσης - εκφοβισμού των οπαδών, ότι αν δεν είναι αποτελεσματικοί στο «έργο του αγρού» θα χαρακτηριστούν ως «οκνηρός δούλος» και ο Χριστός στον Αρμαγεδώνα θα τους σφάξει!
-εκπαιδευτικό πρόγραμμα των οπαδών – πλασιέ, που ίσως καμία άλλη εταιρία δεν έχει παγκοσμίως! και
-σύστημα παρακολούθησης και καταγραφής της αποδόσεώς των οπαδών στο «έργο του Ιεχωβά» και άσκησης πίεσης για αύξηση της παραγωγικότητας!
Εκπαίδευση οπαδών-πλασιέ: Όταν βλέπουμε Μάρτυρες του Ιεχωβά στο «έργο του αγρού» ας κατανοήσουμε πολύ καλά ότι είναι το τελευταίο γρανάζι ενός κολοσσιαίου, καλοσχεδιασμένου με σύγχρονες μεθόδους marketing, μηχανισμού. Το τι θα μας πουν, πως θα μας το πουν, τι θα απαντήσουν σε ερώτηση ή αντίρρησή μας, πως θα είναι ντυμένοι, όλα είναι κατευθυνόμενα και απολύτως προγραμματισμένα από την Σκοπιά. Όλα αυτά τα έχουν μάθει στις περισσότερες από πέντε ωριαίες συναντήσεις κάθε εβδομάδα που είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν – «αν αγαπούν τον Ιεχωβά»! Το εντυπωσιακό στην περίπτωση των εκπαιδευτικών συναθροίσεων της Σκοπιάς είναι ότι προσφέρονται με τέτοιο τρόπο στους οπαδούς τους, χωρίς ποτέ αυτοί να καταλαβαίνουν ότι διδάσκονται μάρκεντινγκ, και όχι ευαγγελισμό!
Έτσι ας μην εντυπωσιαζόμαστε από την ευγένεια, τα χαμόγελα, τις δήθεν πολλές γνώσεις από την Αγία Γραφή. Απλώς εκτελούν σωστά τις εντολές, που έχουν δεχθεί ως οπαδοί – πλασιέ και προ παντός έχουν μάθει καλά ποιο ποίημα θα μας πουν.
Παρακολούθηση οπαδών-θυμάτων: Ας μην μας διαφεύγει επίσης, ότι στο τέλος της εβδομάδος ο οπαδός της Σκοπιάς θα συμπληρώσει δελτίο στο οποίο θα καταχωρήσει την δραστηριότητα της εβδομάδος (πόσα βιβλία, βιβλιάρια περιοδικά διέθεσε, πόσες νέες συνδρομές πέτυχε, πόσες γραφικές μελέτες διεξάγει, πόσες ώρες διέθεσε στο κήρυγμα στο δρόμο)! Το δελτίο θα παραδοθεί στον υπεύθυνο της συναθροίσεώς του για να καταχωρήσει τα νέα στοιχεία και να ενημερώσει τον φάκελό του – το οποίο η Σκοπιά διατηρεί για 8 χρόνια. Αν παρατηρηθεί κάποια μείωση στην απόδοση του οπαδού, θα διαγνωσθεί η αιτία (κόπωση, κρίση συνειδήσεως, αμφισβήτηση της αυθεντίας της Σκοπιάς κοκ) και θα ασκηθεί η ενδεδειγμένη «βοήθεια» (=πίεση), ώστε ο οπαδός της Σκοπιάς να παραμένει πάντοτε ένας δραστήριος και αποτελεσματικός πλασιέ, θεωρώντας ότι έτσι λατρεύει τον Ιεχωβά και υπηρετεί την Βασιλεία του!
ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΜΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ
Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας απεχθάνεται , κατά τον ιερό Χρυσόστομο «ου τον αιρετικόν, αλλά την αίρεσιν, ου τον άνθρωπον, αλλά την πλάνην».
Ο Απόστολος Παύλος τονίζει : «Τη ελευθερία ή Χριστός υμάς ηλευθέρωσε στήκετε και μη πάλιν ζυγόν δουλείας ενέχεστε» (Γαλατ. ε΄ 1), δηλ. «Χριστιανοί μου προσέξτε το μέγιστο δώρο, που σας χάρισε ο Χριστός μας, προσέξτε να διατηρήσετε την ελευθερία σας και μην υποκύπτετε κάτω από ζυγό δουλείας». Ασφαλώς ο Απόστολος δεν μιλάει για την δουλεία του σώματος, αλλά της ψυχής και του πνεύματος του ανθρώπου. Αυτή η δουλεία είναι πολύ πιο καταστροφική, διότι αλλοιώνει τον έσω άνθρωπο.
Το φοβερό στις μέρες μας είναι, ότι το σύγχρονο δουλεμπόριο ανθρωπίνων ψυχών διεξάγεται στις παρυφές των θρησκειών, από τις σύγχρονες αιρέσεις και ομάδες. Οι «καταστροφικές λατρείες» (destructive cults) επαγγέλλονται επίγειο παράδεισο, αλλά οδηγούν τα θύματά τους σε οδούς απωλείας. Εδώ ακριβώς είναι το χρέος της Εκκλησίας μας και των ποιμένων της : Να ενημερώνουν υπεύθυνα για τους κινδύνους που ελλοχεύουν, να αποκαλύπτουν πίσω από τα θρησκευτικά προσωπεία το φρικτό πρόσωπο του σύγχρονου πνευματικού δουλεμπορίου, αλλά και να παρέχουν κάθε δυνατή βοήθεια στα θύματα των αιρέσεων.
Κατά συνέπεια η Εκκλησία μας δεν μπορεί να μισήσει τον αιρετικό, αλλά οφείλει να μισεί την αίρεση, δεν καταφέρεται κατά του θύματος, αλλά καταγγέλλει τον θύτη.
Για την στάση μας απέναντι στους αιρετικούς αναφέρει σχετικά ο Αγ. Ιω. Χρυσόστομος:
«Εάν κάποιος δεν γνωρίζει καλά την Χριστιανική πίστη, ας αποφεύγει τις συναναστροφές μ’ αιρετικούς και ας απομακρύνεται από τις συγκεντρώσεις τους. Διότι και τον αιρετικό δεν μπορεί να τον ωφελήσει καθόλου, αλλά και ο ίδιος αποκομίζει μεγάλη βλάβη από την αίρεση. Όσοι λοιπόν συναναστρέφονται αυτούς τους βλάσφημους, παίρνουν μεγάλο μέρος της ασέβειάς τους.
Για να μην προξενήσουμε λοιπόν μεγάλη βλάβη στον εαυτό μας, ας αποφεύγουμε τις παρέες αυτών και μόνο ας προσευχόμαστε και ας παρακαλούμε τον Θεό, ο οποίος θέλει όλοι οι άνθρωποι να σωθούν και να γνωρίσουν την αλήθεια, να τους απαλλάξει από την πλάνη και την παγίδα του διαβόλου, και να τους επαναφέρει στο φως της γνώσεως του αληθινού Θεού δηλαδή του Πατρός και του Υιού και του Αγ. Πνεύματος. Αμήν».
Κοσμάς-Σεβαστιανός Γκοτσόπουλος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (ενδεικτική)
Ιερά Μητρόπολις Πατρών, 100 ΧΡΟΝΙΑ απάτης, πλάνης, ψευδοπροφητειών των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Ελλάδα, Πάτρα.
Αλεβιζόπουλος Αντώνιος, Η Λατρεία της Σκοπιά, τομ. Α΄, Β΄, Γ΄, Αθήνα 1993, 1994, 1995
Αλεβιζόπουλος Αντώνιος, Πίσω από το προσωπείο της Σκοπιάς, Αθήνα 1988
Σωτηρόπουλος Νικόλαος, Αντιχιλιαστικόν Εγχειρίδιον, Αθήνα