Θεσμικό αδιέξοδο για τη Μονή Σινά: Νομικό κενό, κυβερνητική αδράνεια και αυξανόμενος διπλωματικός κίνδυνος
Η απόφαση του Εφετείου Ισμαηλίας απογυμνώνει την ελλιπή νομική θωράκιση της ιστορικής Μονής. Ανύπαρκτη νομική προσωπικότητα, απουσία πολιτικής πρόνοιας και διπλωματική πυροδότηση. Το Υπουργείο Παιδείας και η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων στο στόχαστρο.
Η υπόθεση της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά εξελίσσεται σε περίπλοκο σταυροδρόμι διπλωματικών, θεσμικών και εκκλησιαστικών εντάσεων. Η πρόσφατη απόφαση του Εφετείου Ισμαηλίας στην Αίγυπτο αποκάλυψε μια σοβαρή και χρονίζουσα αδυναμία: την απουσία επαρκούς νομικής προστασίας της ιστορικής Μονής. Οι ευθύνες βαρύνουν κυρίως το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, αλλά και τη Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων, η οποία – σύμφωνα με πληροφορίες του vimaorthodoxias.gr – έχει συμβάλει καθοριστικά στο θεσμικό αυτό κενό με την αδράνειά της.
Ένα επικίνδυνο νομικό κενό
Η ετυμηγορία του αιγυπτιακού εφετείου, που αμφισβητεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής, φέρνει στο φως ένα πρόβλημα γνωστό εδώ και χρόνια σε εκκλησιαστικούς κύκλους: η Μονή δεν διαθέτει αναγνωρισμένη νομική προσωπικότητα, ούτε στην Αίγυπτο ούτε στην Ελλάδα. Αυτή η σοβαρή θεσμική έλλειψη θα μπορούσε να έχει διορθωθεί προ πολλού, ωστόσο παραμένει άλυτη λόγω της πλήρους αδιαφορίας των αρμόδιων ελληνικών αρχών. Το αποτέλεσμα είναι ένα νομικό πλαίσιο επισφαλές, που υπονομεύει την παρουσία του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στην ευρύτερη περιοχή του Σινά.
Αν και το Υπουργείο Παιδείας φέρεται να σχεδιάζει νομοσχέδιο για την αναγνώριση της Μονής ως Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, η διαδικασία κινείται με αργούς και ασαφείς ρυθμούς. Την ίδια ώρα, η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων κατηγορείται για παρατεταμένη αδράνεια. Όπως αναφέρουν ανώτερα εκκλησιαστικά στελέχη, «οι γραφειοκράτες της Γραμματείας δεν εκτίμησαν εγκαίρως τη σοβαρότητα της απειλής από την αιγυπτιακή πλευρά».
Διπλωματικές πιέσεις – ο κίνδυνος παραμένει
Η υπόθεση έφτασε μέχρι την κορυφή της πολιτικής ηγεσίας, καθώς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το ζήτημα της Μονής στον Αιγύπτιο Πρόεδρο Αλ Σίσι, ζητώντας τη διατήρηση του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα του μοναστηριού. Παράλληλα, η ελληνική διπλωματία επιχειρεί να ασκήσει πίεση στο Κάιρο για την προστασία της Μονής. Όμως το ρήγμα έχει ήδη δημιουργηθεί και κάθε ημέρα χωρίς θεσμική ανταπόκριση επιδεινώνει την κατάσταση, με τον κίνδυνο δήμευσης να καθίσταται ολοένα και πιο υπαρκτός.
Επιπλέον, Έλληνες ευρωβουλευτές κατέθεσαν γραπτές ερωτήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καταγγέλλοντας παραβίαση του καθεστώτος προστασίας της Μονής, η οποία είναι ενταγμένη στη λίστα της UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η προσπάθεια αυτή αποσκοπεί στην άσκηση διεθνούς πίεσης προς την Αίγυπτο για να αποφευχθεί περαιτέρω επιδείνωση.
«Δεν γίνεται ένα μοναστήρι τέτοιας ιστορικής και πνευματικής βαρύτητας να βρίσκεται νομικά στον αέρα και εμείς να τρέχουμε κατόπιν εορτής», σχολιάζει ανώτερη κοινοβουλευτική πηγή. «Με στοιχειώδη θεσμική πρόβλεψη, η απόφαση του εφετείου θα είχε αποφευχθεί».
Σιναϊτική Αδελφότητα: Δεν κάνουμε πίσω
Η Σιναϊτική Αδελφότητα, υπό την ηγεσία του Αρχιεπισκόπου Σινά, Φαράν και Ραϊθώ κ. Δαμιανού, παραμένει σε διαρκή κινητικότητα, πραγματοποιώντας επαφές με κρατικούς και εκκλησιαστικούς φορείς εντός και εκτός Ελλάδος. Ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος έχει ξεκαθαρίσει πως η Μονή δεν θα αποδεχθεί την απώλεια της περιουσίας ή τον περιορισμό του πνευματικού και ιστορικού της χαρακτήρα.
«Η Μονή του Σινά είναι φάρος Ορθοδοξίας και πολιτισμού. Δεν θα επιτρέψουμε να σβήσει», τονίζουν πηγές της Αδελφότητας. «Ο ρόλος της είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τον Ελληνισμό και δεν θα επιτρέψουμε την αποδυνάμωσή της».
Η ώρα των ευθυνών
Το κεντρικό ερώτημα πλέον τίθεται με οξύτητα: ποιος θα αναλάβει την πολιτική ευθύνη για αυτή την αμέλεια; Η Μονή Σινά δεν είναι ένας τυχαίος εκκλησιαστικός θεσμός – είναι σύμβολο της παγκόσμιας Χριστιανοσύνης. Η Ελλάδα όφειλε να έχει διασφαλίσει από χρόνια την νομική της κατοχύρωση, ώστε να μην οδηγηθούμε σε διπλωματική και θεσμική κρίση.
Αν δεν υπάρξει άμεση, καλά σχεδιασμένη και θεσμικά ισχυρή απάντηση, η υπόθεση αυτή δεν θα καταγραφεί απλώς ως πολιτικό λάθος – θα μείνει ως ιστορική ευθύνη που βαραίνει τις σημερινές ηγεσίες.
Νωρίτερα η ΕΟΔ δημοσίευσε τη μελέτη περί του ζητήματος της Ι.Μ. Αγίας Αικατερίνης Σινά του Βλασίου Ἰω. Φειδᾶ, Ἐπίτιμου Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ΕΚΠΑ.
