Ο Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ για συνεορτασμό του Πάσχα με τους αιρετικούς
Στην Ποιμαντορική Εγκύκλιο για την έναρξη του Ιερού Τριωδίου
«Μή προσευξώμεθα φαρισαϊκῶς ἀδελφοί· ὁ γάρ ὑψῶν ἑαυτόν ταπεινωθήσεται , ταπεινωθῶμεν ἐναντίον τοῦ Θεοῦ τελωνικῶς διά νηστείας κράζοντες· Ἱλάθητι ἡμῖν ὁ Θεός, τοῖς ἁμαρτωλοῖς»
(Ἰδιόμελον Ἑσπερινοῦ τοῦ Τριῳδίου)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά·
Εὐλογημένη, εἰρηνική, χαριτοφόρα καί καλλίκαρπη ἄς εἶναι ἡ ἀρχόμενη ἀπό σήμερα ἱερά περίοδος τοῦ Τριῳδίου καί περατουμένη τήν ἁγίαν ἡμέρα τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. Ἑβδομήντα ἡμέρες καί ἑβδομήντα πνευματικοί ἀναβαθμοί (σκαλιά) διά νά φθάσωμεν εἰς τήν «κλητήν ἁγίαν καί λαμπροφόρον ἡμέραν» τῆς κοσμοσωτηρίου ἑορτῆς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἀρχίζομεν τήν εὐλογημένην αὐτήν περίοδον τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου μέ τό πρῶτο ἰδιόμελο τροπάριο τῆς πρώτης Κυριακῆς , τῆς Κυριακῆς τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου. Ἀναφέρεται στόν τρόπο, μέ τόν ὁποῖο ἐνδείκνυται νά διενεργῆται ἡ προσευχή, ἡ οὐράνια ἐπικοινωνία καί συνομιλία μας μέ τόν Πανάγιο Τριαδικό Θεό. Δύο χαρακτηριστικά ἐπιρρήματα χρησιμοποιεῖ ἐδῶ ὁ ἱερός ὑμνῳδός·τό «φαρισαϊκῶς» καί τό «τελωνικῶς», τῶν ὁποίων οἱ ἔννοιες εἶναι διαμετρικά ἀντίθετες. Ὑπερηφάνεια, ὑψηγορία, ἔπαρσις, ἀλαζονεία καί καταφρόνησις τῶν συνανθρώπων χαρακτηρίζουν τόν Φαρισαῖο. Ταπείνωσις, τό ταπεινόν ἐν στεναγμοῖς , αὐτομεμψία , συντριβή τῆς καρδίας καί ὁλόψυχη προσευχή περικοσμοῦν τόν Τελώνη.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος σκιαγραφεῖ καί τούς δύο (τόν τελώνη καί τόν φαρισαῖο) ὡς ἑξῆς: «Ὁ τελώνης τῆς παραβολῆς μόνο μέ τήν ταπεινοφροσύνη ἐκέρδισε (σώθηκε), ἐνῶ ὁ φαρισαῖος ἀπό τήν ὑπερηφάνεια του χάθηκε. Ὅποιος, λοιπόν, εἶναι φουσκωμένος ἀπό τήν ἀλαζονεία, τίποτε οὐσιαστικά δέν γνωρίζει» (ἀπό τήν πνευματική ζωή).(Ε.Π.Ε.23,424). «Καί οἱ δύο ἀνέβησαν εἰς τόν Ναόν γιά νά προσευχηθοῦν. Εἰς τήν συνέχεια ὁ τελώνης, ἀφοῦ στάθηκε μακριά, δέν ἀπάντησε(εἰς τόν φαρισαῖο) μέ ὕβρεις, οὔτε μέ προσβολές, ἀλλά ἀφοῦ ἐστέναξε βαθειά καί ἐκτύπησε τό στῆθος του, τοῦτο μόνο εἶπε · «Συγχώρεσε με, Κύριε, τόν ἁμαρτωλό». Καί ἀνεχώρησε σωσμένος».(Ε.Π.Ε 8α,248)
«Καί τά δύο παραδείγματα ἐδίδαξαν (θετικά καί ἀρνητικά), καί ὁ τελώνης καί ὁ φαρισαῖος. Πρέπει λοιπόν, σημειώνει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, νά γνωρίζουμε καί τόν τρόπο τῆς προσευχῆς. Καί ποιός εἶναι αὐτός ὁ τρόπος; Μάθε τον ἀπό τόν τελώνη καί νά μή ἐντραπῆς νά τόν πάρης γιά Δάσκαλό σου. Σέ τέτοιο βαθμό κατόρθωσε ν΄ἀνεβῆ , ὥστε μέ τά ἁπλᾶ του λόγια πέτυχε τό πᾶν. Ἐπειδή ἦταν προετοιμασμένη ἡ καρδία του, κατόρθωσε μέ ἕνα μόνο λόγο του νά τοῦ ἀνοιγῆ ὁ οὐρανός»(Ε.Π.Ε. 5, 138).
«Ἡ προσευχή, κατά τόν ἅγιο Χρυσόστομο, εἶναι ἀξία τῶν οὐρανῶν. Εἶναι γλῶσσα τῶν Ἀγγέλων, ὅταν δέν λέγη τίποτε πικρό, ἀλλά τά ὅσα λέγει εἶναι εὐχαριστία. Ἡ ψυχή προσεύχεται ὑπέρ ἐκείνων, πού τήν ἀδικοῦν καί τήν βλάπτουν. Τότε καί οἱ Ἄγγελοι στέκουν καί ἀκοῦν μέ πολλή σιγή. Καί ὅταν τελειώση ἡ προσευχή οἱ Ἄγγελοι χειροκροτοῦν, τήν ἐπαινοῦν καί τήν θαυμάζουν»(Ε.Π.Ε. 5,140).
«Γονάτισε, στέναξε, παρακάλεσε τόν Δεσπότη Χριστό νά γίνη ἵλεως. Καί μάλιστα, ὅταν τήν νύκτα, πού ἄλλοι ἀναπαύονται , ἐσύ μέ δάκρυα τελεῖς νυκτερινή προσευχή, τότε περισσότερο σέ σπλαγχνίζεται ὁ Κύριος. Κάμε αὐτό καί σύ ὁ ἄνδρας, ὄχι μόνο ἡ γυναίκα. Τό σπίτι νά γίνη Ἐκκλησία, πού ἀποτελεῖται ἀπό πρόσωπα καί τῶν δύο φύλων» (Ε.Π.Ε. 16α,98) «Ὅποιος προσεύχεται μέ θερμότητα , φλέγεται (ἀπό τήν θεία φλόγα) καί δέν κατακαίγεται , ἀλλ’ ὅπως ἀκριβῶς τό χρυσάφι πού δοκιμάζεται στήν φωτιά, ἔτσι καί αὐτός γίνεται λαμπρότερος» (Ε.Π.Ε.19,168).
«Φάρμακο, πού ἀνακουφίζει ἀπό ὅλα τά λυπηρά καί δυσάρεστα , εἶναι ἡ προσευχή, ἡ εὐχαριστία διά τό κάθε τί. Ὥστε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τίς προσευχές δέν τίς θέλει μόνο ὡς παρακλήσεις, ἀλλά καί ὡς εὐχαριστίες γιά ὅσα ἔχουμε. Διότι πῶς θά ζητήση κανείς κάτι γιά τό μέλλον, ὅταν δέν ἔχει ἐξοφλήσει τό χρέος του γιά τό παρελθόν;» (Ε.Π.Ε.22,32). «Εἶναι σωτήριο φάρμακο ἡ προσευχή, πού ἐμποδίζει τά ἁμαρτήματα, καί θεραπεύει τά πλημμελήματα»(Ε.Π.Ε 25,232).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ ἁμαρτωλός, ἀλλά μετανοημένος καί συντετριμμένος τελώνης μᾶς ἔδωσε ἕνα γνήσιο πρότυπο μετανοοῦντος καί προσευχομένου ἀνθρώπου. Ἀνέβη εἰς τό ἱερόν διά νά προσευχηθῇ ἀληθινά , νά κάμῃ κατάθεσιν συντετριμμένης καί τεταπεινωμένης καρδίας καί νά εὕρῃ ἔλεος καί χάριν ἀπό τόν Πολυεύσπλαγχνο καί Πανοικτίρμονα Θεό, γι΄αὐτό καί ἔφυγε δεδικαιωμένος ἀπό τόν Ναόν τοῦ Θεοῦ. Ὁ φαρισαῖος, ἀντίθετα, πού δέν ἀνέβη εἰς τό Ἱερόν μέ εἰλικρινῆ διάθεσιν νά ταπεινωθῇ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί νά προσευχηθῇ ἀπό καρδίας, ἀλλά διά νά αὐτοδιαφημισθῇ διά τά καλά του ἔργα καί νά κατηγορήσῃ τόν τελώνη, κατακρίσθηκε καί ἀποδοκιμάσθηκε ἀπό τόν Παντογνώστη Κύριο καί Θεό μας.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μᾶς ὡμίλησε προηγουμένως διά τήν θεοφιλῆ καί θεάρεστη προσευχή, ἡ ὁποία δέν περιορίζεται εἰς τά αἰτήματα, ἀλλά ἐμπεριέχει θερμές εὐχαριστίες καί ἐγκάρδιες δοξολογίες πρός τόν Πανάγιον Κύριον καί Θεόν μας. Ὑπόδειγμα προσευχῆς, καί μάλιστα σύντομης καί περιεκτικῆς, εἶναι ἡ Κυριακή προσευχή, τό «Πάτερ ἡμῶν…» πού μᾶς περέδωκε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός.
Προσευχόμεθα διά τήν πνευματικήν μας πρόοδον καί προκοπήν, τήν μετάνοιαν καί τήν ἐν Χριστῷ σωτηρίαν μας . Διά τήν εἰρήνην τοῦ σύμπαντος κόσμου, τήν εὐστάθειαν καί τήν ἑνότητα τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν. Διά τό εὐσεβές ἡμῶν Ἔθνος, τούς κυβερνῶντας αὐτό καί διά τόν φιλόχριστον στρατόν μας. Διά τήν μαθητιῶσαν, σπουδάζουσαν, ἐργαζομένην καί στρατευομένην νεολαίαν μας, μετά τῶν οἰκείων καί συγγενῶν αὐτῶν. Ἀκόμη εὐχόμεθα διά τόν Ἱερόν μας Κλῆρον καί τόν φιλόχριστον Λαόν. Διά τήν στήριξιν καί τήν θείαν προστασίαν τῶν εὐσεβῶν οἰκογενειῶν. Δεόμεθα ὡσαύτως καί ὑπέρ τῶν Ἱερῶν Μονῶν, Ἱερῶν Προσκυνημάτων, Ἐνοριῶν καί εὐαγῶν Ἱδρυμάτων. Προσευχόμεθα προσέτι καί διά τήν εὐόδωσιν τῶν ἐργασιῶν τῶν γεωργῶν , κτηνοτρόφων, ἐπαγγελματιῶν καί ἐπιχειρηματιῶν τοῦ τόπου καί τῆς Πατρίδος μας.
Ἐπίσης, λόγῳ τῶν προσφάτων ἀναθεωρήσεων καί ἀνακατατάξεων φλεγόντων ζητημάτων σέ παγκόσμια κλίμακα, ὅπως εἶναι π.χ. ἡ κατάπαυσις τῶν πολέμων εἰς τόν βορρᾶν καί τήν Μέσην Ἀνατολήν , ἡ πάταξις τῆς μάστιγος ἑκατομμυρίων ἐκτρώσεων κατ΄ἔτος ἀνά τόν κόσμον καί ἡ ἐπίσημος πλέον διάκρισις τῶν φύλων σέ δύο, τό ἀρσενικόν καί τό θηλυκόν, καί ὄχι εἰς τά φληναφήματα καί τερατουργήματα τοῦ παρελθόντος, ἐγκαρδίους εὐχάς πρός τόν Ὕψιστον ἀναπέμπομεν καί διά τήν κατάπαυσιν τῶν σκληρῶν καί πρωτοχριστιανικῶν, θά λέγαμε, διωγμῶν κατά τῆς Κανονικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας, δυνάμει ψηφισθέντων πολιτειακῶν νόμων, κατά τῶν Χριστιανῶν τῆς Συρίας καί τῶν ὅπου γῆς διωκομένων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Ἀλλά καί διά τήν ἐνδοσχολικήν καί ἐξωσχολικήν βίαν, πού ὑφίσταται ἡ μαθητιῶσα νεολαία καί τίς γενικότερες πράξεις βίας εἰς βάρος μεγαλυτέρων τήν ἡλικίαν, καί μάλιστα γυναικῶν, εἶναι ἐπιτακτική ἀνάγκη νά προσευχώμεθα νύκτα καί ἡμέρα.
Ἀδελφοί μου,
Ἄς εἰσέλθωμε μέ προθυμίαν καί ἔνθεον ζῆλον εἰς τό στάδιον τῶν ἀρετῶν κατά τήν ἀρχομένην σήμερον ἱεράν περίοδον τοῦ κατανυκτικοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου . Μέ τήν θεοδίδακτη προσευχή , τήν ταπείνωσι καί τήν ἄσκησι τῶν λοιπῶν χριστιανικῶν ἀρετῶν, τήν ὑπακοή εἰς τό Θεῖον θέλημα, τήν μετάνοια καί τήν θεουργό ἀγάπη ἄς ἀγωνισθοῦμε τόν καλόν ἀγῶνα τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως.
Ἰδιαιτέρως, ἄς προετοιμασθοῦμε πνευματικά καί ψυχικά διά τόν ἐπικείμενον ἑορτασμόν τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐπετείου τῶν 1700 χρόνων ἀπό τῆς συγκλήσεως τῆς Α΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου (325-2025μ.Χ.). Νά δοξάζωμεν καί νά εὐχαριστοῦμεν ἐκ βαθέων τόν Τρισάγιον Κύριον καί Θεόν μας διά τήν παρέλευσιν καί συμπλήρωσιν 17 αἰώνων Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς ζωῆς καί Παραδόσεως ὑπό τό Θεῖον καί ἀληθινόν φῶς τῶν ἀνεγνωρισμένων ἑπτά (7) Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τῶν Τοπικῶν ἐκείνων, τάς ὁποίας ἀποδεξάμεναι ἐπεκύρωσαν. Αὖται περιφρουροῦν καί διασῴζουν ἀνόθευτον τήν Θείαν Διδασκαλίαν τοῦ Θείου Λυτρωτοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῶν Πνευματεμφόρων καί Χριστοκηρύκων Ἁγίων Ἀποστόλων, τῶν Ἀποστολικῶν Πατέρων, καθώς ἐπίσης καί τῶν πρό τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων διαλαμψάντων Ἁγίων Πατέρων , τοὐτέστι τήν Ἱεράν Παρακαταθήκην καί Κληρονομίαν τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς ἡμῶν Ἐκκλησίας.
Ἐν ὄψει δέ τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πασχαλίου Κανονίου τοῦ τρέχοντος σωτηρίου ἔτους 2025, τό ὁποῖο συμπίπτει ἐφέτος μέ τό τῶν Λατίνων, ἱερόν χρέος τῶν κατά τόπους Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί τῶν ἁπανταχοῦ Ὀρθοδόξων (Κληρικῶν,Μοναχῶν καί λοιπῶν Χριστιανῶν) εἶναι νά ἐντρυφήσωμεν εἰς τούς Δογματικούς Ὅρους, τήν Θεοφώτιστον Διδαχήν καί τούς Θείους καί Ἱερούς Κανόνας τῆς Ἁγίας Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου τῆς Νικαίας, θέτοντες αὐτούς ἐνώπιον μας ὡς πνευματικόν κάτοπτρον καί ἀναθεωροῦντες τήν κατά Χριστόν βιοτήν, πολιτείαν καί πορείαν ἡμῶν ὡς Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, «ἑπόμενοι τοῖς Ἁγίοις Πατράσιν ἡμῶν» καί «μή μεταίροντες ὅρια αἰώνια, ἅ οἱ Πατέρες ἡμῶν ἔθεντο» νά ἀκολουθήσωμεν τοῖς ἴχνεσιν αὐτῶν καί τόν βηματισμόν αὐτῶν εἰς τήν μακραίωνα Ἁγίαν Ἐκκλησιαστικήν Παράδοσιν καί τά Ἱεροκανονικά θέσμια.
Ἡ βούλησις τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α’Οἰκουμενικῆς Συνόδου εἶναι· «μή μετά Ἰουδαίων συνεορτάζειν», «μή πρό τῆς (ἐαρινῆς) ἰσημερίας τελεῖν τό Πάσχα» καί ὁπωσδήποτε «ἐν ἡμέρᾳ Κυριακῇ». Ἡ ἐν Ἀντιοχείᾳ Τοπική Σύνοδος (341) ὁμιλεῖ μέ αὐστηρότητα δι΄ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θά παρέβαιναν τάς διατάξεις τῆς Πρώτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου: «πάντας τούς τολμῶντας παραλύειν τόν Ὅρον τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, τῆς ἐν Νικαίᾳ συγκροτηθείσης … περί τῆς Ἁγίας Ἑορτῆς τοῦ σωτηριώδους Πάσχα , ἀκοινωνήτους καί ἀποβλήτους εἶναι τῆς Ἐκκλησίας …». Ἡ δέ Ζ΄Οἰκουμενική Σύνοδος σημειώνει εἰς τόν Ὅρον αὐτῆς: «Οὐδέν ἀφαιροῦμεν, οὐδέν προστίθεμεν, ἀλλά πάντα τά τῆς Καθολικῆς (Ὀρθοδόξου) Ἐκκλησίας ἀμείωτα διαφυλάττομεν» καί «ἁπάσας τάς Ἐκκλησιαστικάς ἐγγράφως ἤ ἀγράφως τεθεσπισμένας ἡμῖν Παραδόσεις ἀκαινοτομήτως φυλάττομεν».
«Ὁ συνεορτασμός τοῦ Πάσχα . ὀφείλει νά γίνῃ μόνον μετά ἀπό ἀπόλυτη δογματική ἑνότητα εἰς τήν βάσιν τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως καί ὄχι εἰς τήν βάσιν θεολογικῶν συμβιβασμῶν, τύπου συμφωνίας Balamand (Μπαλαμάντ 1993), Ἐκκλησιαστικῆς ἑνώσεως, δηλαδή χωρίς ταυτότητα Πίστεως».
Κατακλείομεν τά ὅσα ἀνωτέρω ἀναγράφομεν διά τόν μή ἀπροϋπόθετον καί ἀντικανονικόν συνεορτασμόν τοῦ Πάσχα μετά τῶν ἑτεροδόξων μέ τήν ἔμφρονα καί ἐμπνευσμένην φωνήν τοῦ ἀξιομακαρίστου Ἀρχιμανδρίτου π.Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, ἐπιφανοῦς καί σπουδαίου Κανονολόγου τοῦ 20ου αἰῶνα:
«Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος , ἄν εὑρεθῇ ἐνώπιον προτάσεως περί κοινοῦ ἑορτασμου τοῦ Πάσχα ἤ οἱασδήποτε ἄλλης ἑορτῆς μετά τῶν ἑτεροδόξων, ὀφείλει νά ἀρνηθῇ καί συζήτησιν κἄν περί τοῦ θέματος . Τοιαύτη συζήτησις πρέπει νά ἀποκλεισθῇ παντί σθένει καί πάσῃ θυσίᾳ, διότι ἀποτελεῖ ἀνατροπήν ἐκ τῶν θεμελίων τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς καί ἰδίᾳ τῆς Ἐκκλησιολογίας. Ἡ πιστεύομεν ὅτι εἴμεθα ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία ἤ δέν πιστεύομεν… » («Ἐνορία ἀριθ.549/10-5-1974»).
Εἴθε, ἀδελφοί μου, νά συνεορτάσωμεν θεοπρεπῶς καί ἁγιοπρεπῶς τήν τρισμέγιστη αὐτή ἐπέτειο καί ἑορτή. Σύμπασα ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησία νά συμπανηγυρίσῃ, ἀποκλειομένων ἐκ τοῦ συνεορτασμοῦ τῶν ἀκοινωνήτων ἑτεροδόξων, κακοδόξων, αἱρετικῶν καί σχισματικῶν. Ἕνας κοινός ἀπροϋπόθετος καί νεφελώδης ἑορτασμός μέ τήν «συγκόλλησιν» τῶν ὡς ἄνω ἑτεροδόξων καί ἀκοινωνήτων δέν θά ἦτο πνευματικός καί κατά Θεόν χαροποιός καί πανευφρόσυνος, ἀλλά ἐπιφανειακός, ἀνούσιος καί ἐπιπόλαιος, διά δημιουργίαν ἐντυπώσεων καί μόνον.
Εὐχόμενος ὅθεν ἀπό καρδίας νά εἶναι εὐλογημένη, εἰρηνική καί καρποφόρα πνευματικῶς ἡ ἱερά κατανυκτική περίοδος τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου διατελῶ,
Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί εὐλογιῶν
Ὁ Μητροπολίτης
†Ὁ Κυθήρων & Ἀντικυθήρων Σεραφείμ
Πηγή: aktines.blogspot.com
