Ρωσία αποκάλυψε έγγραφα δημιουργίας αυτοκέφαλης εκκλησίας στην Ουκρανία

Μοναστήρι Vydubychi, το οποίο βρίσκεται επί του παρόντος στα χέρια της OCU. Φωτογραφία: wikipedia.org

Στο πλαίσιο του έργου «Χωρίς παραγραφή», οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες έχουν απομυστηκοποιήσει έγγραφα που αποκαλύπτουν τις λεπτομέρειες της δημιουργίας αυτοκέφαλης εκκλησίας στην Ουκρανία, αναφέρει το RIA Novosti.

Σύμφωνα με αυτά τα έγγραφα, οι φασίστες που κατέλαβαν το έδαφος της τότε Σοβιετικής Ουκρανίας κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, καθοδηγούμενοι από τα δικά τους συμφέροντα, υποστήριξαν την αποκατάσταση της ουκρανικής αυτοκέφαλης εκκλησίας, η οποία τους εξυπηρετούσε με κάθε δυνατό τρόπο.

Υποχωρώντας κάτω από τα χτυπήματα του σοβιετικού στρατού, οι ναζί εισβολείς εγκατέλειψαν την ηγεσία της αυτοκέφαλης εκκλησίας της Ουκρανίας ως περιττή.

Μεταξύ των απομυστηκοποιημένων εγγράφων είναι το πρωτόκολλο της ανάκρισης του Θεόφιλου Μπουλντόφσκι (1865–1944) από την KGB τον Δεκέμβριο του 1943.

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στο Χάρκοβο, ο Μπουλντόφσκι ήταν Μητροπολίτης Χαρκόβου και πάσης Αριστερής όχθης της Ουκρανίας, πρόεδρος της Επαρχιακής Διοίκησης του Χαρκόβου της αυτοκέφαλης ουκρανικής ορθόδοξης εκκλησίας.

Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης, είπε ότι το 1920 συνελήφθη δύο φορές από το Ειδικό Τμήμα του Νοτιοδυτικού Μετώπου και της ΤΣΕΚΑ με την κατηγορία της ενεργού βοήθειας στον Ντενίκιν, αλλά αφέθηκε ελεύθερος λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.

Το 1924 έλαβε από τη σοβιετική κυβέρνηση «τη νομιμοποίηση του καθολικού-επισκοπικού αυτοκέφαλου προσανατολισμού». Το 1937 μετακόμισε στο Λούγκανσκ και στα μέσα του 1939 σταμάτησε τις εκκλησιαστικές του δραστηριότητες λόγω του κλεισίματος της τελευταίας εκκλησίας και έφυγε για το Χάρκοβο, καθώς «γενικά αποφάσισε να αποσυρθεί».

Ωστόσο, όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν το Χάρκοβο τον Οκτώβριο του 1941, στον Μπουλντόφσκι ήρθε ο πρωτοπρεσβύτερος Αλέξανδρος Κριβομάζ, με τον οποίο ήταν «στενά συνδεδεμένος για πάνω από 20 χρόνια», και είπε ότι έχει δημιουργηθεί ένα θρησκευτικό τμήμα στο Δημοτικό Συμβούλιο του Χαρκόβου, το οποίο «με την άδεια των Γερμανών, λαμβάνει μέτρα για την ταχύτερη αναβίωση της αυτοκέφαλης ουκρανικής ορθόδοξης εκκλησίας στο Χάρκοβο και τις περιοχές της Περιφέρειας του Χαρκόβου». 

Ο Μπουλντόφσκι «αποφάσισε να προσπαθήσει να αναλάβει ηγετική θέση στην αναβίωση της αυτοκέφαλης εκκλησίας», καθώς, ως ο αρχαιότερος μητροπολίτης Ουκρανίας με χειροτονία, σύμφωνα με τα λόγια του, «θα μπορούσε να διεκδικήσει τη θέση του Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας».

Από την πρώτη κιόλας μέρα επιστροφής στην ενεργό εκκλησιαστική δραστηριότητα, ο Μπουλντόφσκι καθοδηγήθηκε από τους Γερμανούς κατακτητές, οπότε «οι στρατιωτικές επιτυχίες των Γερμανών στο σοβιετογερμανικό μέτωπο, ειδικά στην Ουκρανία, με οδήγησαν στην πεποίθηση ότι τον πόλεμο θα κερδίσει η Γερμανία».

«Από την άλλη πλευρά, οι γερμανικές αρχές επέτρεψαν την αποκατάσταση της αυτοκέφαλης εκκλησιαστικής οργάνωσης. Ως εκ τούτου, υπέθεσα ότι με τη βοήθεια των Γερμανών, θα μπορούσα να επιτύχω έναν ηγετικό ρόλο στην αυτοκέφαλη εκκλησία», υποστήριζε τότε ο Μπουλντόφσκι.

Στο δεύτερο μισό του Νοεμβρίου 1941, ο Γερμανός στρατηγός Μπλουμ και ο δόκτωρ Θεολογίας Wagner επισκέφθηκαν το διαμέρισμά του. Ο Μπουλντόβσκι τους είπε ότι θα τηρεί διάφορες αρχές, όπως «πίστη στις γερμανικές κατοχικές αρχές, αναγνώριση μίας αυτοκέφαλης ουκρανικής ορθόδοξης εκκλησίας, διορισμός σε ενορίες μόνο εκείνων των ιερέων που αναγνωρίζουν την αυτοκέφαλη και δικαιοδοσία του Μπουλντόφσκι, λατρεία στην ουκρανική και εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα. Ανάλογα με τις επιθυμίες της πλειοψηφίας των πιστών στη δεδομένη ενορία». Αυτές οι θέσεις άρεσαν στους Ναζί.

«Έτσι, στο δεύτερο μισό του Νοεμβρίου 1941, έχω επεξεργαστεί την κύρια πολιτική γραμμή, την  οποία οι Γερμανοί ενέκριναν, στηριζόμενος στην υποστήριξη των κατακτητών, να επιτύχω την ταχύτερη αναβίωση της αυτοκεφαλίας, να προσπαθήσω να πάρω ηγετική θέση σε αυτήν και στο μέλλον να προσανατολίζω την εκκλησία και τον κλήρο να βοηθήσουν ενεργά τις γερμανικές αρχές», πρόσθεσε ο Μπουλντόφσκι.

Ο Μπουλντόφσκι και οι συνεργάτες του προσπάθησαν να ενισχύσουν τους δεσμούς με τους Ναζί και, κυρίως, να δημιουργήσουν επαφή με την πολιτική αστυνομία του Τρίτου Ράιχ, και ο Μπουλντόφσκι προσωπικά έκανε επαφή με τη Γκεστάπο.

«Μια από τις κυριότερες λειτουργίες της επισκοπικής διοίκησης ήταν να παρακολουθεί το περιεχόμενο των κηρυγμάτων και τον πολιτικό τους χρωματισμό. Σε όλες τις εκκλησίες της επισκοπής, σύμφωνα με τις οδηγίες μας, διαβάζονταν κηρύγματα φιλοφασιστικού χαρακτήρα, δοξάζανε τον γερμανικό στρατό, που δήθεν "απελευθέρωσε" την Ουκρανία, σε κάθε λειτουργία μνημονεύαμε τον Χίτλερ και την κυβέρνησή του, αμαυρώναμε την σοβιετική κυβέρνηση με κάθε δυνατό τρόπο. Με μια λέξη, η αυτοκέφαλη εκκλησία, στην ουσία, τέθηκε στην υπηρεσία της γερμανικής προπαγάνδας», είπε ο Μπουλντόφσκι.

Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης, ο Μπουλντόφσκι είπε επίσης πώς ετοιμαζόταν να καταλάβει την πανουκρανική εκκλησιαστική ηγεσία. Για αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, ο ίδιος, μαζί με τον Κριβομάζ, συνέταξε μια δήλωση προς τον Επίτροπο του Ράιχ της Ουκρανίας Έριχ Κοχ, στην οποία τον διαβεβαίωσε για την επιθυμία του να «εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του ουκρανικού λαού σύμφωνα με τις προθέσεις της Γερμανίας σχετικά με Ουκρανία».

Στο τέλος της δήλωσης, η οποία ήταν ουσιαστικά καταγγελία, ο Μπουλντόφσκι επεσήμανε ότι «οι ουκρανικοί σοβινιστικοί κύκλοι, αντιγερμανοί, με εμποδίζουν να αναλάβω τη νομική θέση του μητροπολίτη πάσης Ουκρανίας» και ζήτησε από τον Κοχ «να παρέμβει σε αυτό το θέμα». Στον αγώνα για τη θέση του μητροπολίτη πάσης Ουκρανίας ήθελε επίσης να ζητήσει την υποστήριξη ξένων ιερέων.

Ωστόσο, τελικά, ο Μπουλντόφσκι ήταν άχρηστος για τους Ναζί που υποχωρούσαν από το Χάρκοβο τον Αύγουστο του 1943. «Προφανώς, οι Γερμανοί δεν με χρειάζονταν πια και δεν μου παρείχαν οχήματα, ούτε καν πρότειναν να εκκενώσω», είπε κατά την ανάκριση.

Μετά από αυτό, ο Μπουλντόφσκι προσπάθησε να εμφανιστεί ως πιστός στο σοβιετικό καθεστώς, που επέστρεψε στο Χάρκοβο: «Προσαρμοζόμενος στη σοβιετική πραγματικότητα, μετά την εκλογή του Μητροπολίτη Σεργίου ως Πατριάρχη Μόσχας και πάσης Ρωσίας, έστειλα αμέσως αναφορά στο όνομά του με αίτημα να με δεχτεί στη δικαιοδοσία του. Αυτή η αναφορά σήμανε την απόρριψή μου όχι μόνο από τους αξιώσεις μου για την πρωτοκαθεδρία στην ουκρανική ορθόδοξη εκκλησία, αλλά και από την ιδέα του αυτοκεφαλισμού γενικά», δήλωσε ο Μπουλντόφσκι.

«Νόμιζα ότι χάρη σε αυτό θα μπορούσα να επιβιώσω και να διατηρήσω τουλάχιστον την επαρχία του Χαρκόβου... Περίμενα με ανυπομονησία την απάντηση του Πατριάρχη, αλλά δεν πρόλαβα να τη λάβω, αφού συνελήφθηκα από τις σοβιετικές αρχές για φιλοφασιστικές δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής», πρόσθεσε. 

Νωρίτερα, η UOJ έγραψε ότι ο «μητροπολίτης» Λουτσκ και Βολίν της OCU Μιχαήλ Ζινκέβιτς είπε στους ενορίτες κατά τη διάρκεια του κηρύγματος ότι δεν μπορεί να καταλάβει τι νίκη γιορτάζουν οι άνθρωποι στις 9 Μαΐου.

Читайте также