Γιατί η UOC διδάσκει την αγάπη ενώ η OCU την επίθεση

Σιδερένιο σφυρί με το οποίο οι εισβολείς κατέστρεψαν τις πόρτες της εκκλησίας της UOC στη Mikhalcha. Φωτογραφία: Επαρχία Chernivtsi-Bukovyna

Δεν μπορείτε να κρύψετε μια σούβλα σε ένα σάκο, και σιδηρογροθιές, ρόπαλα και χημικά αέρια δεν μπορούν να θεωρηθούν ως «εξαρτήματα» για ύμνους προσευχής.  Οι εκπρόσωποι της OCU οργάνωσαν άλλη μια βεβήλωση σε ναό του χωριού Mikchalcha, σύμφωνα με όλους τους κανόνες της στρατιωτικής τέχνης. Στην ουσία, τίποτα καινούργιο, εκτός από το ότι για πρώτη φορά οι εκπρόσωποι της OCU είπαν τα πράγματα σύμφωνα με τ’ όνομά τους: παραδέχτηκαν ότι έρχονται σε ναό της UOC όχι για να προσευχηθούν, όχι για να διαπραγματευτούν, αλλά για να πολεμήσουν, για να διεξάγουν πόλεμο. Και αυτές οι αποκαλύψεις δεν προκαλούν έκπληξη. Η προσποίηση και η συμμετοχή σε διπλό παιχνίδι είναι πάντα δύσκολη. Ειδικά όταν η φωτιά του «δίκαιου» μίσους για τους «λάθος» Ορθοδόξους Χριστιανούς, δηλαδή την UOC, καίει μέσα τους. Μόνον ο Ιησούς Χριστός δίδαξε κάτι εντελώς διαφορετικό. Ωστόσο, ας δούμε όλες τις πτυχές της υπόθεσης με τη σωστή σειρά.

Τη 12η Δεκεμβρίου 2020, εθνικιστές προσπάθησαν να εισβάλουν στον ιερό ναό της Ιεράς Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο χωριό Mikhalcha, στην περιοχή Chernivtsi. Η επίθεση των εισβολέων ήταν βίαιη και βάναυση. Οι πιστοί περιγράφουν τις επιθέσεις των εισβολέων με τα ακόλουθα λόγια: «Σήμερα υπήρξε επίθεση από ξένους και κατοίκους του χωριού Mikhalcha, υποστηρικτές της OCU, στην εκκλησία μας. Μας επιτέθηκαν με χημικά αέρια και μας χτύπησαν με λαβές φτυαριών. «…» Κατασχέθηκαν σιδηρογροθιές που κατείχε ένας από αυτούς και, προφανώς, πολλοί έκρυβαν σιδηρογροθιές κάτω από γάντια τους. Δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιοι επιτίθενται στον ναό μας κρατώντας τέτοια όπλα, αλλά ο Θεός μάς ελεησε. Σήμερα κατασχέθηκαν ένα σιδερένιο σφυρί και μια ολόκληρη συστάδα από λοστούς με τα οποία ήταν έτοιμοι να χτυπήσουν τους ανθρώπους. Η αστυνομία επίσης κινηματογράφησε κροτίδες κρότου-λάμψης και βόμβες καπνού».

Όμως, παρά τις προσπάθειες των εθνικιστών, ο Κύριος δεν τους επέτρεψε να καταλάβουν τον ναό.

Και τώρα αυτές οι ενέργειες δείχνουν ξεκάθαρα ποιος είναι ο θύτης και ποιος είναι το θύμα, ποιός έχει το πνεύμα της ειρήνης και της αγάπης, και ποιος της εχθρότητας και του μίσους, ποιος είναι στο πλευρό του Ιησού Χριστού και των διδασκαλιών Του και ποιος είναι στην αντίθετη πλευρά. Στο χωριό Mikhalcha, όπως και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις κατάσχεσης εκκλησιών της UOC από υποστηρικτές της OCU, δύο κοσμοθεωρίες «συγκρούστηκαν». Η κοσμοθεωρία των πιστών της UOC πρεσβεύει ότι για να παραμείνει κάποιος πιστός στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, είναι απαραίτητο να τηρεί τις εντολές Του. «Αν Με αγαπάτε, τηρείτε τις εντολές Μου» (Ιωάννης 14:15).

Η ιδεολογία των εισβολέων, στην καλύτερη περίπτωση, είναι πιστή στην εθνική ιδέα (ας παραβλέψουμε το γεγονός ότι όλες οι καταλήψεις εκκλησιών διατάσσονται και πληρώνονται) ότι «η Ουκρανία είναι πάνω από όλα», και επομένως πάνω και από τον Ιησού Χριστό και τις εντολές Του. Εάν μια τέτοια ιδεολογία προωθείται από πολιτικούς και δημόσιους λειτουργούς, τότε αυτό μπορεί να εξηγηθεί λογικά κατά κάποιο τρόπο, αλλά όταν άνθρωποι που αυτοαποκαλούνται «ιερείς» και «επίσκοποι» «υιοθετούν» τέτοιες θέσεις, αυτό δεν είναι μόνο ανεξήγητο, αλλά επίσης δείχνει την αντιχριστιανική στάση αυτών που ενστερνίζονται μια τέτοια κοσμοθεωρία. Στην πραγματικότητα, οι «κληρικοί» της OCU, υποστηρίζοντας τις σκληρές και βίαιες καταλήψεις εκκλησιών, υποδηλώνουν ότι δεν υπηρετούν τον Ιησού Χριστό, αλλά κάποιον άλλο. Εμμέσως πλην σαφώς, υπηρετούν την ουκρανική εθνική ιδέα, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Στο σημείο αυτό, θα θέλαμε να θυμηθούμε ένα χωρίο του Ευαγγελίου: «Και έστειλε ο Ιησούς αγγελιοφόρους μπροστά, οι οποίοι πήγαν σε ένα χωριό της Σαμάρεια για να να προετοιμάσουν την έλευσή Του. Αλλά οι άνθρωποι εκεί δεν Τον υποδέχτηκαν, επειδή κατευθυνόταν προς την Ιερουσαλήμ. Όταν το είδαν αυτό οι μαθητές  Του, Ιάκωβος και Ιωάννης, Τον ρώτησαν: «Κύριε, θέλεις να καλέσουμε φωτιά από τον ουρανό για να τους καταστρέψουμε;» Αλλά ο Ιησούς γύρισε και τους επέπληξε....» (Λουκάς 9:52-55).

Στην πραγματικότητα, οι «κληρικοί» της OCU, υποστηρίζοντας τις σκληρές και βίαιες καταλήψεις εκκλησιών, υποδηλώνουν ότι δεν υπηρετούν τον Ιησού Χριστό, αλλά κάποιον άλλο.

Μετά τις επιθέσεις που έκαναν οι εθνικιστές στη Mikhalcha, η ηγεσία της OCU της Επαρχίας του Chernivtsi όχι μόνο δεν καταδίκασε αυτές τις αντιχριστιανικές ενέργειές τους, όχι μόνο απλά δε σιώπησε, αλλά αντιθέτως, τις ενέκρινε και τους προέτρεψε σε νέες επιχειρήσεις. Η αντίστοιχη επιστολή του «Μητροπολίτη» Chernivtsi και Bukovyna κ.κ. Daniil Kovalchuk της OCU, αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα της Επαρχίας του.

Όταν η επαρχία της «Εκκλησίας» παρομοιάζει τις ενέργειες των μελών της με τους πολέμους του Ναπολέοντα

Αυτή η επιστολή ξεκινά με ακόμη μία ιστορική ανακρίβεια, η οποία μαρτυρεί την άγνοια των εκπροσώπων της OCU σε ιστορικά και θεολογικά θέματα. Εκφράζοντας τη λύπη του για την αποτυχία των εισβολέων του ναού, ο συγγραφέας της επιστολής λέει ότι μια χαμένη μάχη δεν είναι ένας χαμένος πόλεμος και αναφέρει ως παράδειγμα...τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη: «Ο Ναπολέων έχασε αρκετές μάχες. Είδε την αράχνη να προσκολλάται στον ιστό και να αποτυγχάνει, αλλά δεν υποχώρησε και έσφιξε τον ιστό. Μετά από αυτό ο Ναπολέων συνέχιζε να μάχεται και πραγματοποίησε το όνειρό του». Προς ενημέρωση των εκπροσώπων της OCU, ο στρατός του Ναπολέοντα ηττήθηκε ολοσχερώς από τα ρωσικά στρατεύματα, τα οποία περιελάμβαναν επίσης Ουκρανικά (Μικρά Ρωσικά) συντάγματα Κοζάκων (117 χιλιάδες μισθοφόροι και 20-25 χιλιάδες που έλαβαν μέρος σε μάχες) το 1812. Μετά από αυτό, τα στρατεύματα της Ρωσίας και των συμμάχων μπήκαν στο Παρίσι, και ο Ναπολέων παραιτήθηκε από τον θρόνο και εστάλη σε εξορία στο νησί Έλβα. Το 1815, ανέκτησε την εξουσία για ακριβώς εκατό ημέρες, έχασε τη μάχη στο Waterloo και παραιτήθηκε ξανά από τον θρόνο. Πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του υπό την αιχμαλωσία των Βρετανών στο νησί της Αγίας Ελένης και πέθανε από έλκος στομάχου. Είναι αυτό ονειρικό κατόρθωμα; Αυτή τη μοίρα επιθυμούν για τους υποστηρικτές τους, οι εκπρόσωποι της OCU; Για να μην αναφέρουμε το γεγονός ότι τα θύματα των Ναπολεόντειων πολέμων, οι οποίοι είχαν σχεδιαστεί για να ικανοποιήσουν τη φιλοδοξία του, ήταν σύμφωνα με τις ελάχιστες εκτιμήσεις, περισσότερα από 5 εκατομμύρια, τα οποία για τα δεδομένα εκείνης της εποχής ήταν πάρα πάρα πολλά.

Ας επιστρέψουμε όμως στην επιστολή. Οι συγγραφείς της απευθύνονται στους πιστούς τους, στους οποίους προσάπτουν κατηγορίες για μια αποτυχημένη επιδρομή, όχι ως «ποιμένες», αλλά ως ηγέτες μιας συμμορίας: «Αγαπητοί ενορίτες, υπάρχει μεγάλη αγανάκτηση, πολλές φήμες για την αποτυχία μας. Ήταν δυνατό..., θα έπρεπε να είχε γίνει έτσι ή αλλιώς... Είναι πιθανό ή όχι, αλλά υπήρχαν δυσκολίες, επειδή οι υποστηρικτές της Ορθοδοξίας της Μόσχας είναι σαν εκείνους που πολέμησαν εναντίον του ουκρανικού λαού και του ουκρανικού κράτους στο Κίεβο στο Κίνημα της Πλατείας (Maidan)…». 

Τι μπορούμε να πούμε; Εδώ και επτά χρόνια, ακούμε ιστορίες από σχισματικούς και Ενωτικούς ότι ο συμμετέχων στο Κίνημα της Ευρωπλατείας (Euromaidan) ήταν ο ουκρανικός λαός και όσοι δεν το υποστήριξαν είναι εχθροί του ουκρανικού κράτους. Δεν είναι αυτό, αν μη τι άλλο, μια προσπάθεια να διχαστεί η ουκρανική κοινωνία και να αναπτυχθεί εχθρότητα μεταξύ των ανθρώπων; Μπορεί αυτό να ονομαστεί ποιμαντικός λόγος;

Οι ληστρικές επιθέσεις  στις εκκλησίες της UOC είναι μια «ιερή πράξη» για την οποία αγωνίζεται ακούραστα ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίος

Λοιπόν, αυτό που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι ότι η  Επαρχία Chernivtsi της OCU αποκαλεί τη ληστρική επίθεση στην εκκλησία της με λοστούς και σιδηρογροθιές, «ιερή πράξη», και προτρέπει άμεσα να επαναληφθεί: «Δεν μπορούμε να τα παρατήσουμε, δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε από την ιερή πράξη». Και την ίδια στιγμή, λένε ότι το κάνουν αυτό στο όνομα του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίου: «Δεν μπορούμε να ντρεπόμαστε για τις πράξεις μας και να υποχωρήσουμε όταν ο ίδιος ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίος αγωνίζεται ακούραστα για την επίτευξη του σκοπού μας». Αυτά τα λόγια είναι λυπηρά, σκληρά αλλά συγχρόνως και αληθινά: ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπολεως κ.κ. Βαρθολομαίος αγωνίζεται πραγματικά και επιπλέον ακούραστα με την Εκκλησία του Χριστού, συμμετέχει με την ευλογία του στις καταλήψεις εκκλησιών και στις επιθέσεις εναντίον των πιστών. Έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη για την εχθρότητα και το μίσος που έχει φέρει στην Ουκρανία, για τη διχόνοια και τη βία που συντελούνται στο όνομά του.

Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπολεως κ.κ. Βαρθολομαίος αγωνίζεται πραγματικά και επιπλέον ακούραστα με την Εκκλησία του Χριστού, συμμετέχει με την ευλογία του στις καταλήψεις εκκλησιών και στις επιθέσεις εναντίον των πιστών. Έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη για την εχθρότητα και το μίσος που έχει φέρει στην Ουκρανία, για τη διχόνοια και τη βία που συντελούνται στο όνομά του.

Σε γενικές γραμμές, ολόκληρη η επιστολή διαπερνάται από την ιδέα ότι η κανονικότητα των «επισκόπων» της OCU βασίζεται στο γεγονός ότι αναγνωρίζονται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως: «Ενώ ορισμένες Εκκλησίες, όπως η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία που υπάγεται στο Πατριαρχείο Μόσχας, διστάζει να αποφασίσει ως προς την αναγνώριση ή μη της Εκκλησίας μας, ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίος «...» απέδειξε ότι οι επίσκοποί μας είναι αληθινοί και έδειξε ότι οι επίσκοποι και οι κληρικοί της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας δεν είναι κανονικοί και δεν έχει καμία Εκκλησία το δικαίωμα να τους αναγνωρίσει».

Εδώ επίσης υπάρχει έλλειψη γνώσης της στοιχειώδους δομής της Εκκλησίας.  Σύμφωνα με αυτά που έγραψε ο συντάκτης της επιστολής, η έννοια της «κανονικότητας», καθορίζεται περισσότερο με κριτήρια που ισχύουν στη Ρωμαιοκαθολική παρά στην Ορθόδοξη Εκκλησία, όπου η «κανονικότητα» στοιχειοθετείται ανάλογα με τη βούληση του Προκαθημένου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Αλλά για να δικαιολογήσουμε τον συγγραφέα, μπορούμε να πούμε ότι ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίος προσπαθεί τώρα ενεργά να επιβάλει στον Ορθόδοξο κόσμο ένα παρόμοιο κριτήριο όπου ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως θα αναγνωρίζεται ως θεματοφύλακας της Ορθοδοξίας. Στην πραγματικότητα, το επίγειο κριτήριο της αλήθειας είναι το σύνολο της Εκκλησίας και όχι μια ξεχωριστή Τοπική Εκκλησία. Έγγραφο του 1723, το οποίο ονομάζεται «Η επιστολή των Πατριαρχών της Ανατολικής Καθολικής Εκκλησίας για την Ορθόδοξη Πίστη», ανέφερε γι’ αυτό: «Δεν είμαστε μόνο πεπεισμένοι, αλλά αναμφίβολα ομολογούμε ως σταθερή αλήθεια ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δεν μπορεί να αμαρτήσει ή να κάνει λάθος ή να πει ψέματα αντί για την αλήθεια. Γιατί το Άγιο Πνεύμα, που «εργάζεται» πάντα μέσω των πιστών Πατέρων και των δασκάλων της Εκκλησίας, την προστατεύει από οποιοδήποτε λάθος». Όσο για την πληρότητα ολόκληρης της Ορθόδοξης Εκκλησίας, μπορούμε να πούμε ότι πάντα θεωρούσε ότι οι Ουκρανοί σχισματικοί δεν είχαν ποτέ χάρη. Και το γεγονός ότι ορισμένοι επίσκοποι, συμπεριλαμβανομένων των πατριαρχών, έχουν αλλάξει αυτή την άποψη δεν αναιρεί το γεγονός ότι η Εκκλησία εξακολουθεί να θεωρεί τους σχισματικούς ως μη κανονικούς απατεώνες. Αυτό μπορεί να υποστηριχθεί, τόσο επειδή η πλειοψηφία των Τοπικών Εκκλησιών δεν μπόρεσε να τους πείσει να αλλάξουν τις πεποιθήσεις τους όσο και επειδή οι λόγοι σύμφωνα με τους οποίους η Εκκλησία αναγνώρισε τους σχισματικούς ως μη κανονικούς δεν έχουν αλλάξει καθόλου.

Από εκείνους που αφομοιώθηκαν από την Εκκλησία, κανείς δεν μπορεί να γίνει μέλος της Εκκλησίας παρά μόνο μέσω μετανοίας. Η Εκκλησία απλά δεν αναγνωρίζει καμία άλλη μέθοδο, ανεξάρτητα από το τι λέει ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίος. Όμως οι Ουκρανοί σχισματικοί όχι μόνο δεν έχουν καμία πρόθεση να μετανοήσουν και να επανενωθούν με την Εκκλησία, αλλά  καλούν τα μέλη της Εκκλησίας...να συμμετάσχουν μαζί τους, σχισματικά: «Αλλά ήμασταν και είμαστε κανονικοί και τους ζητάμε (τα πιστά παιδιά της UOC): Επιστρέψτε στους κόλπους της κανονικής Τοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας». Στην ουσία, αυτό είναι ένα κάλεσμα για προδοσία της Εκκλησίας και ένταξη στο σχίσμα.

Μπορούν τα μέλη της Εκκλησίας Του Χριστού να μισούν κάποιον;

Αλλά εκτός από αναφορές στην αναγνώριση της OCU από τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίο, η επιστολή περιέχει και μια αναφορά στη...Μόσχα:

• «... διότι οι πρωταθλητές της Ορθοδοξίας της Μόσχας είναι σαν εκείνους ...»,
• «… η Μόσχα στην Ουκρανία έχει δυστυχώς επικρατήσει...»,
• «... υποστηρικτές της Μόσχας και παιδιά εξαπατήθηκαν από αυτήν ...»,
• «... η Ρωσική Εκκλησία υπηρέτησε την αυτοκρατορία ...»,
• «... Οι λάτρεις της Μόσχας ξεκίνησαν ...»,
• «... η Εκκλησία της Μόσχας πρέπει να αναγνωρίσει ...»,
• «... Σήμερα οι Μοσχοβίτες στην Ουκρανία καιροφυλακτούν...».

Αυτά τα αποσπάσματα ίσως συνεχίζονται να γράφονται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όλα έχουν ως στόχο να δημιουργήσουν σε εκείνους που τα διαβάζουν ένα αίσθημα μίσους για τη Μόσχα, για τη Ρωσική Εκκλησία και για όλα τα πιστά παιδιά της UOC. Μόνο ο Ιησούς Χριστός δίδαξε διαφορετικά. Ήδη αναφέρθηκε παραπάνω πως ο Κύριος είπε στους αποστόλους ότι δεν ξέρουν τι πνεύμα είναι. Μπορούν επίσης να αναφερθούν πολλά άλλα εδάφια από τις Αγίες Γραφές.

«Γιατί ο αγώνας μας δεν είναι ενάντια στη σάρκα και το αίμα, αλλά ενάντια στους άρχοντες, ενάντια στις αρχές, ενάντια στις δυνάμεις αυτού του σκοτεινού κόσμου και ενάντια στις πνευματικές δυνάμεις του κακού στα ουράνια βασίλεια» (Προς Εφεσίους 6:12). Λένε όντως οι εκπρόσωποι της OCU ότι είναι απαραίτητο να καταπολεμήσουν αυτές τις «πνευματικές δυνάμεις του κακού»; Λένε ότι ένας Ορθόδοξος Χριστιανός πιστός πρέπει να αποβάλει το μίσος από την ψυχή του και να «εμφυτεύσει» εκεί την αγάπη; Όχι, αντιθέτως, διδάσκουν τους οπαδούς τους να μισούν, να επιτίθενται και να βιαιοπραγούν εναντίον των πιστών της UOC. Και οι καρποί μιας τέτοιας ιδεολογίας είναι προφανείς: κατειλημμένες εκκλησίες, καμμένα μοναστήρια, χτυπημένοι ενορίτες, απελαθέντες από τα σπίτια τους ιερείς μαζί με τις οικογένειές τους.

Μπορούμε να συγκρίνουμε: οι επίσκοποι της UOC διδάσκουν ότι ακόμη και η κατασκευή μιας εκκλησίας με τα δικά τους χρήματα ή τη δική τους εργασία δεν εγγυάται σε ένα άτομο την εισαγωγή στον παραδείσο στη μετά θάνατον ζωή, ότι αυτό είναι μόνο ένα εργαλείο στον δρόμο προς τη σωτηρία, και ότι αυτό δεν θα βοηθήσει ένα άτομο που παραβιάζει τις εντολές Του Θεού. Τότε οι «επίσκοποι» της OCU, άμεσα ή έμμεσα, απαιτούν την κατάληψη των εκκλησιών άλλων πιστών. Αν ένα άτομο που έχει «ασπαστεί» την αντιχριστιανική ιδεολογία καταλαμβάνει έναν ναό, αν παίρνει ένα σιδερένιο σφυρί και διαλύει τις πόρτες μιας εκκλησίας σε κομμάτια, εάν απομακρύνει τους χριστιανούς που προσεύχονται εκεί για πολλά χρόνια, ποια θα είναι η μοίρα του στην Αιωνιότητα;  Θα εισέλθει ένας άνθρωπος με σιδερένιο σφυρί, σιδηρογροθιές και σπρέι πιπεριού στη Βασιλεία των Ουρανών;

Μήπως πρέπει να σκεφτείτε αυτά τα ερωτήματα; Συγκρίνετε τι λένε οι εκπρόσωποι της OCU με αυτό που λέει η Γραφή; Ίσως πρέπει να ακολουθήσετε τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Τα έργα της σάρκας είναι προφανή: σεξουαλική ανηθικότητα, ακαθαρσία και ακολασία. ειδωλολατρεία και μαγεία, μίσος, διχόνοια, ζήλεια, εκδηλώσεις οργής, εγωιστικές φιλοδοξίες, διαφωνίες, φατρίες και φθόνος, μέθη, όργια και παρόμοια. Σας προειδοποιώ, όπως και πριν, ότι όσοι ζουν έτσι δεν θα κληρονομήσουν τη Βασιλεία των Ουρανών. Αλλά ο καρπός του Πνεύματος είναι η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η ανεκτικότητα, η καλοσύνη, η πραότητα, η πίστη, η ευγένεια και ο αυτοέλεγχος». (Προς Γαλάτας 5:19-23)

Читайте также