Οι πειρασμοί στην διάρκεια της νηστείας
Όταν όλες οι σκέψεις περνούν απο το μυαλό. Όταν θέλουμε και αυτό το θέλω, δεν έχει φραγμό. Όταν η γλώσσα μας τσακίζει κόκκαλα. Τότε, ας κοιτάξουμε το ημερολόγιο, η νηστεία ξεκινά και οι πειρασμοί μας χτυπούν την πόρτα.
Ο Αόρατος πόλεμος, όπως τον περιέγραψε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, σε μια πολύ "ελαφρά" προσέγγιση, μέσα απο τη ματιά ενός ανθρώπου που "ανέβηκε" λίγο πιο ψηλά και έβλεπε τον πόλεμο που έχουμε μέσα στο μυαλό μας.
Οι πειρασμοί στη νηστεία. Mια θέαση από ψηλά
Στέκομαι ψηλά, σιωπηλά. Το ύψος δεν είναι απλώς γεωγραφικό, είναι ύψος παρατήρησης, σιωπηλής ματιάς και απόστασης. Κοιτάζω τον κόσμο κάτω μου, τους ανθρώπους που περπατούν βιαστικά ή αργά, μιλούν, γελούν, σκύβουν, σηκώνουν τα μάτια. Κάτω από τα πόδια τους, κάτω από τα βλέμματά τους, κρύβονται σκέψεις, επιθυμίες και λογισμοί που συχνά δεν φαίνονται ούτε στους ίδιους.
Από εδώ πάνω, ο κόσμος δεν φαίνεται απλώς πλήθος σωμάτων, φαίνεται πλήθος καρδιών που παλεύουν, νου που στριφογυρίζει ανάμεσα σε θέληση και πάθος, ανάμεσα σε πειρασμό και συνείδηση.Νιώθω λίγο σαν τον Άγιο Αντώνιο που είδε τους πειρασμούς " εν δράσει". Και πάνω από τα κεφάλια τους αιωρούνται ψίθυροι, αόρατοι αλλά δυνατοί, που προσπαθούν να κατευθύνουν τις πράξεις τους. Αυτοί οι ψίθυροι δεν είναι πάντα φωνές σαρκασμού ή κακίας, είναι λογισμοί που μιλούν στο αυτί, υπονοούν, παροτρύνουν, παραπλανούν.
Είναι περίοδος νηστείας. Και αυτό φαίνεται πιο καθαρά από κάθε άλλη φορά. Η νηστεία δεν μειώνει τον πειρασμό, τον φέρνει στην επιφάνεια. Όχι επειδή μας θέλει αδύναμους, αλλά επειδή μας ξυπνά. Όταν η σάρκα περιορίζεται, η ψυχή γίνεται πιο ευαίσθητη, όταν τα πάθη λιγοστεύουν, οι λογισμοί φαίνονται πιο καθαρά.
Κοιτάζω έναν νέο άνθρωπο, που περπατά αμέριμνος στον δρόμο. Πάνω από το κεφάλι του αιωρούνται εικόνες φαγητού: ψωμιά, γλυκά, μεγάλες μερίδες που φαίνεται να τον καλούν. Ο ψίθυρος λέει ήσυχα: «Μόνο μία φορά… Δεν πειράζει». Δεν είναι πείνα, είναι συνήθεια, ραθυμία, μικρές δικαιολογίες που φθείρουν την καρδιά. Ο ίδιος σκέφτεται, «Αύριο θα προσευχηθώ. Σήμερα δεν έχω χρόνο». Και έτσι, η αναβολή, ο λογισμός που φαίνεται αθώος, γίνεται πειρασμός.
Οι σκέψεις που δεν μας αφήνουν να λειτουργηθούμε και μας παροτρύνουν να ξενυχτήσουμε σε κάποιο μαγαζί, παρέα με την δυνατή μουσική και κυρίως με τα ποτά και τις άναρθρες κραυγές, αντί να βρισκόμαστε σε κάποια Θεία Λειτουργία που θα ωφελήσει και δεν θα διασκεδάσει απλά.
Δεν είναι το must της εποχής, το να απέχουμε απο τα " μπουζούκια" τέτοιες ημέρες. Δεν είναι σωστό, διότι πρέπει να δείξουμε σε πολλούς αλλά και στον εαυτό μας κυρίως, πως η διασκέδαση, είναι το νούμερο ένα και η Εκκλησία έρχεται πολύ πιο μετά.
Άραγε, τι γιορτάζουμε καθήμενοι σε ενα σκαμπό, πίνωντας το ποτό η χορεύοντας επάνω στα τραπέζια και απο κάτω, εκατοντάδες κινητά να μας φωτογραφίζουν? Γιορτάζουμε Τη γέννηση Του Χριστού?
Μπορεί και να μείνω με την απορία.....
Λίγο πιο πέρα, μια γυναίκα περπατά ήσυχα. Πάνω από το κεφάλι της αιωρούνται λόγια και κρίσεις για τους άλλους: «Εκείνη γιατί έτσι; Εκείνος γιατί αλλιώς;» Οι ψίθυροι της κατάκρισης δεν φωνάζουν, γλυκαίνουν τον νου, πείθουν ότι η σύγκριση είναι δίκαιη, και η κατάκριση γεννιέται ήσυχα. Μερικές φορές οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι τα λόγια που λένε στον άλλον περνούν πρώτα μέσα από τον δικό τους νου και καρδιά, σαν να καθρεφτίζεται εκεί η δική τους αδυναμία. Οι Άγιοι Πατέρες προειδοποιούν ότι η γλώσσα είναι πηγή ζωής και θανάτου, όσα λέμε, είτε φτιάχνουν είτε καταστρέφουν.
Κοντά σε έναν ηλικιωμένο άνθρωπο, η σκιά που τον περιβάλλει δεν είναι μόνο το γήρας ή η κούραση, είναι η φιλαργυρία, η μέριμνα, η ζήλια για το τι έχουν οι άλλοι. Ο ψίθυρος λέει: «Αν δεν φροντίσω εγώ, ποιος θα φροντίσει;» Και είναι τόσο λογικός, που σχεδόν μοιάζει πνευματικός. Μα, όπως λένε οι Άγιοι Πατέρες, η μεγαλύτερη παγίδα δεν είναι η έλλειψη πόρων, αλλά η καρδιά που δεν εμπιστεύεται τον Θεό. Ο Μέγας Βασίλειος υπογραμμίζει ότι η πραγματική προσοχή στη νηστεία είναι η καρδιά, αν η καρδιά είναι δεμένη στο χρήμα ή στις απολαύσεις, η νηστεία γίνεται άκαρπη.
Βλέπω μια παρέα νεαρών, που γελά και ξενυχτά. Το φως της ημέρας δεν έχει σημασία, οι ψίθυροι λένε: «Η ζωή είναι μικρή, μην υπερβάλλεις». Αλλά η ψυχή απομακρύνεται από την Εκκλησία, και η νηστεία χάνει την ουσία της. Η σάρκα απολαμβάνει, η ψυχή κοιμάται. Οι Άγιοι Πατέρες θα έλεγαν ότι αυτός ο πειρασμός είναι ύπουλος, δεν φαίνεται βαρύς, αλλά κρύβει τη ματαιότητα της στιγμής που απομακρύνει από την αιώνια ζωή.
Βλέπω όμως μια άλλη παρέα νεαρών, οι οποίοι είχαν κανονίσει να επισκεφθούν ενα νυχτερινό μαγαζί, για την ημέρα Των Χριστουγέννων, για να διασκεδάσουν. Ένας όμως εκ της παρέας, προέβαλε μια ένσταση για την ημέρα, εξηγώντας πως θα ήθελε να πάει στην Εκκλησία την ημέρα αυτή. Η παρέα των οκτώ ατόμων, άλλαξε ομόφωνα την ημερομηνία και έτσι λειτουργήθηκαν ανήμερα Τα Χριστούγεννα και την επομένη, πήγαν στο νυχτερινό μαγαζί για να διασκεδάσουν.
"Οι παρέες, γράφουν Ιστορία"
Από αυτό το ύψος καταλαβαίνω ότι η νηστεία δεν είναι απλώς περιορισμός, είναι φως στον νου. Κάθε σκέψη που φαίνεται «αθώα» εκτίθεται, κάθε πάθος φανερώνεται. Οι πειρασμοί γίνονται πιο έντονοι, όχι επειδή η νηστεία μας κάνει αδύναμους, αλλά επειδή μας κάνει ζωντανούς. Η ψυχή ανακαλύπτει τι την κυβερνά, και οι λογισμοί εμφανίζονται σαν να λένε «Δες ποιος πραγματικά είσαι».
Κοιτάζω έναν άνθρωπο που φαίνεται ακίνητος, το σώμα του ήρεμο, αλλά πάνω του αιωρούνται ψίθυροι, θυμός, μνησικακία, λογισμοί κατακρίσεως για μικρές αφορμές. Οι Άγιοι Πατέρες προειδοποιούν ότι οι ακατάπαυστες μικρές εκρήξεις, που μοιάζουν ασήμαντες, συσσωρεύονται και φθείρουν την ψυχή. Ο λογισμός του λέει: «Δεν πειράζει, δεν το εννοώ», μα η καρδιά καταγράφει κάθε λέξη.
Βλέπω μια νεαρή γυναίκα που σκέφτεται τη ζωή της, βλέπει τι έχουν οι φίλες της, τι κάνουν οι άλλοι, ζήλια και σύγκριση αιωρούνται πάνω της σαν λεπτά νέφη. Οι ψίθυροι λένε: «Δεν είμαι αρκετή, πρέπει να κάνω το ίδιο». Και η καρδιά της αγρυπνεί σιωπηλά, αγωνίζεται να ακουστεί η φωνή του Θεού μέσα στον θόρυβο. Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος έλεγε: «Όσο πιο έντονη η σύγκριση, τόσο πιο κοντά η ψυχή στην ευθύνη της ταπείνωσης».
Παρατηρώ μια γυναίκα που στέκεται μπροστά σε Εκκλησία, κρύβοντας τον φόβο της, τις αμφιβολίες και τις απογοητεύσεις της. Ο ψίθυρος λέει: «Δεν αξίζει, αύριο θα πάω». Και όμως, ακόμη και η μικρή απόφαση να σταθεί και να παρατηρήσει την Εκκλησία, να ανάψει ένα κερί, είναι νίκη ενάντια στην ραθυμία. Οι Πατέρες λένε ότι κάθε μικρή νίκη πάνω στον λογισμό είναι μεγαλύτερη από οποιοδήποτε εξωτερικό επίτευγμα.
Βλέπω έναν νέο άνδρα που προσπαθεί να προσευχηθεί. Ο ψίθυρος λέει: «Δεν ακούγεσαι, Ο Θεός δεν πρόκειται να δει την προσπάθειά σου». Μα ο ίδιος συνεχίζει, αργά, με διάκριση, με καρδιά ανοικτή. Ο Άγιος Ιωάννης Ο Χρυσόστομος σημειώνει ότι η προσευχή που γίνεται με καρδιά ταπεινή είναι ισχυρότερη από χιλιάδες λόγια, και η νηστεία αποκτά νόημα μόνο όταν συνοδεύεται από τέτοια καρδιά.
Όχι, δεν θα πάς στην κόλαση, δεν θα είναι αυτός ο "μισθός" σου, επειδή ξενύχτησες στα "μπουζούκια" λόγου χάριν.
Όχι, δεν θα σε τιμωρήσει Ο Θεός επειδή δεν νήστεψες και έκρινες και κατάκρινες τον διπλανό σου.
Όχι, δεν είσαι "το χαμένο πρόβατο" σε αυτή την κοινωνία.
Κάτω από το βλέμμα μου, οι άνθρωποι συνεχίζουν. Κάποιοι πέφτουν, κάποιοι σηκώνονται, κάποιοι παραμένουν σιωπηλοί, οι ψίθυροι δεν τους αφήνουν, αλλά η θέληση τους αντιστέκεται. Η νηστεία, με όλα της τα φαινόμενα, δεν είναι σκληρή ποινή, είναι αποκάλυψη. Αποκαλύπτει τι ποθούμε, τι μας κυβερνά, ποιες φωνές ακούμε πιο εύκολα. Και όσοι ξυπνούν μέσα στη σιωπή, ακόμη κι αν πέφτουν, σηκώνονται και προχωρούν.
Βλέπω έναν άνθρωπο που μεταμορφώνεται. Από ραθυμία και πολυφαγία, περνά στην καρδιά που συμμετέχει. Από τη σύγκριση και την κατάκριση, περνά στην αγάπη για τους άλλους. Από τη φιλαργυρία και τη μέριμνα, περνά στην εμπιστοσύνη στον Θεό. Στέκεται μπροστά στην εκκλησία, ανάβει ένα κερί, προσεύχεται, το φως από το παράθυρο της Εκκλησίας δεν είναι μόνο φυσικό, είναι φως πνευματικό, που διαπερνά τη σκιώδη καρδιά και φέρνει φώτιση.
Η νηστεία δεν μας κάνει τέλειους, μας κάνει παρατηρητικούς, μας διδάσκει να βλέπουμε τους πειρασμούς καθαρά, σαν σύννεφα που περνούν πάνω από μας. Η ψυχή που αγαπά τον Θεό μπορεί να τους αγνοήσει, να τους μετατρέψει σε ευκαιρία για εσωτερική παρατήρηση και αγώνα. Οι ψίθυροι δεν είναι παντοδύναμοι, η καρδιά που προσπαθεί να σταθεί στον Θεό μπορεί να τους κάνει αδύναμους. Στον Ιερέα μας, μπορούμε τα πούμε τα π ά ν τ α.
Καθώς κοιτάζω το πλήθος από ψηλά, συνειδητοποιώ κάτι βαθύ, οι πειρασμοί δεν εμφανίζονται για να μας ρίξουν, εμφανίζονται για να μας ξυπνήσουν. Η νηστεία είναι καθρέφτης, αποκαλύπτει τι κρύβουμε, τι φοβόμαστε, τι ποθούμε, τι αγαπάμε. Από ψηλά, φαίνεται καθαρά, ο δρόμος προς Tον Θεό δεν είναι χωρίς ψίθυρους, είναι όμως δυνατός για όσους προχωρούν με διάκριση, ταπείνωση και αγάπη.
Κάθε μικρό βήμα, κάθε ψίθυρος που αμφισβητείται και νικιέται, είναι φως που διαπερνά τη σκιώδη ανθρώπινη καρδιά. Η μετάβαση από την αδράνεια, την πολυφαγία, την κατάκριση, τη φιλαργυρία και τη ζήλια στην προσευχή, την αγάπη, την συμμετοχή στην Εκκλησία, δεν είναι στιγμιαία, γίνεται βήμα-βήμα, σαν ήρεμη ανάσα. Και από ψηλά, η διαφορά φαίνεται καθαρά, ο ίδιος άνθρωπος που πριν αιχμαλωτιζόταν από τους λογισμούς του, τώρα βαδίζει στο φως, συμμετέχοντας στη ζωή της ψυχής.
Η νηστεία, λοιπόν, δεν μας κάνει Aγίους, μας κάνει να βλέπουμε ποιοι είμαστε, ποιοι ποθούμε να γίνουμε, και ποιοι ποθούμε να ακούσουμε. Κι εκεί, ακόμη και μέσα στον πειρασμό, η ελπίδα δεν σβήνει. Στέκεται ψηλά, όπως κι εγώ, και παρατηρεί. Κάθε καρδιά που αγωνίζεται, κάθε ψυχή που προσεύχεται, κάθε νους που αναγνωρίζει τον πειρασμό, είναι φως που φωτίζει τον κόσμο.
Αυτές τις ημέρες, τις ημέρες Των Αγίων Τεσσαρακοστών, ας αφιερώσουμε χρόνο για τους πνευματικούς μας πατέρες, τους Ιερείς, οι οποίοι βάλλονται πανταχόθεν, ανηλεώς και καθημερινά, απο λογισμούς, κατά χιλιάδες πιο πολλούς απο όσους έχουμε εμείς και παρ΄'ολα αυτά, είναι παρόντες σε κάθε πόνο και κάθε αδυναμία μας.
Οι Ιερείς μας για εμάς και εμείς για τους Ιερείς μας.
........................................
Φίλες και φίλοι, ήταν Δεκέμβρης του 2019, ο Παπα-Λαυρέντης Βουτσάς, πολυασθενής στο Γενικό Νοσοκομείο Καρπενησίου, κλινήρης, αγόγγυστα υπέφερε τους πόνους. Μια εντολή απο τον Γιατρό του έλεγε πως έπρεπε να μεταφερθεί στην Αθήνα σύντομα.
Μετά απο μια ημέρα, βρισκόταν στο Ν.Ν Αθηνών (Ναυτικό Νοσοκομείο), στο δωμάτιο 277. Πλήθος κόσμου που τον γνώριζαν τον επισκέπτονταν καθημερινά.
Είχα την ατελείωτη ευλογία, να τον προσέχω και εγώ λίγο. Μια ημέρα, καθώς έπρεπε να πιεί νερό, κατά τις οδηγίες του Γιατρού, δεν ήθελε να πιεί με τίποτα. Έδωσα αγώνα, μέχρι που μου είπε "πεινάω λίγο, τι θα μπορούσα να φάω"? Πρίν του απαντήσω, μου είπε " μήπως είναι εύκολο να έχουμε λίγες ελιές.?"
Σε χρόνο ρεκόρ, επέστρεψα με ενα διάφανο μπώλ με ελιές κομμένες σε ροδέλες. Αφού τον τάισα 3-4 κομμάτια ελιάς, σύνολο 20-30 γραμμάρια, σήκωσε το χέρι του και μου είπε " φτάνει, μέχρι εδώ" . Απόρρησα και τον "μάλωσα", πάτερ του είπα, αυτό που φάγατε είναι το ελάχιστο, το ελάχιστο..
Με κοίταξε και μου είπε αυτό που θα μου μείνει χαραγμένο στη μνήμη μου, όσα μα όσα χρόνια και αν περάσουν ... "Γρηγόρη, Τετάρτη σήμερα, νηστεία, δεν τρώμε πολύ".
Κοιμήθηκε μετά απο δυο ημέρες.
Χρόνια πολλά φίλες και φίλοι, με την ευχή του και την ευχή όλων των Ιερέων μας.
Να εύχεσθε.
Προηγουμένως η ΕΟΔ,έγραψε : https://eeod.gr/pneumatika/85800-ti-tan-to-astri-ton-christougnnon
