Να θυμόμαστε το «ΟΧΙ» κάθε μέρα του χρόνου

Η αδάμαστη Ελληνική ψυχή έλαμψε σ’ όλο της το μεγαλείο και στον πόλεμο του Σαράντα. Και δεν ήταν Έλληνας αυτός που έκανε τη συγκεκριμένη επισήμανση! Ήταν ο Ιταλός πρεσβευτής Εμμανουέλε Γκράτσι, ο οποίος πραγματοποίησε τη νυχτερινή ιταμή επίσκεψη στον Κυβερνήτη της Ελλάδας τη δραματική νύχτα της 28ης Οκτωβρίου 1940, ζητώντας του να επιτρέψει την διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος.

Η απάντηση του Ιωάννη Μεταξά ήταν άμεση: «Alors c' est la guerre», επομένως έχουμε πόλεμο. Η απάντηση έχει μείνει στην ιστορία ως το "ΟΧΙ" των Ελλήνων στο φασισμό και την υποδούλωση της πατρίδας τους. Ο αγώνας, η ανδρεία και ο ηρωισμός ανδρών και γυναικών Ελλήνων άλλαξαν την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας.

O Ιωάννης Μεταξάς (12 Απριλίου 1871- 29 Ιανουαρίου 1941) είναι ο Κυβερνήτης της Ελλάδας (1936- 1941), που διαμόρφωσε την ουδέτερη εξωτερική πολιτική της χώρας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Άσκησε δικτατορική διακυβέρνηση -4η Αυγούστου 1936 μέχρι 29 Ιανουαρίου 1941, όμως όταν το διακύβευμα ήταν η Ελευθερία της Ελλάδος, αντιστάθηκε στα φασιστικά καθεστώτα Ιταλίας και Γερμανίας με το σύνθημα «Για τους Έλληνες Υπέρ την Νίκη η Δόξα». Η απάντηση που έδωσε στον Γκράτσι, ήταν για τους Έλληνες το έναυσμα, για να συνταχθούν με φρόνημα και πειθαρχία και να αγωνισθούν με ηρωισμό, ενωμένοι.

Ο Μεταξάς θεωρείται στρατιωτική ιδιοφυΐα. Οι συμφοιτητές του στην Πρωσσική Ακαδημία Πολέμου, όπου φοίτησε το διάστημα 1898-1902 με υποτροφία του ελληνικού κράτους, θεωρούσαν ότι «ουδέν πρόβλημα άλυτον διά τον Ιωάννην Μεταξάν». Αφηγείται ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος στο αυτοβιογραφικό "Αγαπημένη μου Χαϊδελβέργη" (Αθήνα 1980, σ.268): «Γερμανός στρατηγός, όταν έμαθε ότι ήμουν Έλληνας, μου είπε ότι είχε συμφοιτητή στην Ακαδημία Πολέμου τον Μεταξά και ότι στην Ακαδημία κυκλοφορούσε η φήμη ότι για τον Μεταξά δεν είναι τίποτε δύσκολο».

Ο Μεταξάς, μόλις επέστρεψε από την Γερμανία, τοποθετήθηκε στο Επιτελείο στρατού. Συνέβαλε έτσι στην εκπόνηση του στρατιωτικού κανονισμού (1904) και ανέλαβε την στρατιωτική εκπαίδευση του μετέπειτα βασιλέως Γεωργίου Β. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, μόλις έγινε πρωθυπουργός, τον Οκτώβριο του 1910, τοποθέτησε τον Μεταξά υπασπιστή του.

Στους δύο Βαλκανικούς Πολέμους, όλες οι κινήσεις του ελληνικού στρατού πραγματοποιήθηκαν βάσει των επιτελικών σχεδίων του Μεταξά. Το σχέδιο απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης και το σχέδιο κατάληψης του Μπιζανίου ήταν έργα του Μεταξά, ο οποίος ήταν παρών στις επιχειρήσεις. Με πρωτοβουλία του Βενιζέλου, ο Μεταξάς μετατοπίζεται και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Το 1912, ο Βενιζέλος τον έστειλε στην Σόφια για να συνάψει την ελληνοβουλγαρική συνθήκη συμμαχίας, ενώ τον Δεκέμβριο του 1912 τον απέστειλε στο Λονδίνο για να διαπραγματευθεί την συνθήκη ειρήνης με τους Τούρκους.

Ρόλο διαδραμάτισε και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στα τέλη του 1914, λίγο πριν από την έναρξη της συμμαχικής απόβασης στην Καλλίπολη, ο Μεταξάς κατάρτισε σχέδιο για την κατάληψη των Δαρδανελίων και το παρέδωσε στον Βρετανό ναύαρχο Marc Kerr, αναπληρωτή διοικητή του ελληνικού στόλου. Όταν, όμως, τον Φεβρουάριο του 1915 βολιδοσκοπήθηκε η ελληνική κυβέρνηση για πιθανή συμμετοχή της Ελλάδος στην επιχείρηση, ο Μεταξάς αρνήθηκε την πρόταση, διαμηνύοντας στο βρετανικό ναυαρχείο ότι η επιχείρηση δεν θα έβαινε καλώς, επειδή οι Γερμανοί και Τούρκοι είχαν οχυρώσει τα Στενά. Η πρόβλεψη του Μεταξά επαληθεύθηκε με 700.000 νεκρούς Αγγλογάλλους.
Όταν το 1921 του προτάθηκε από τον πρωθυπουργό Δημήτριο Γούναρη η αρχιστρατηγία στην Μικρά Ασία, ο Μεταξάς αρνήθηκε, εξηγώντας με γεωστρατηγικά επιχειρήματα την άρνησή του.

Ο Μεταξάς υπήρξε ο εκφραστής με το ΟΧΙ του της περιφανούς νίκης εναντίον της Ιταλίας το 1940, της πρώτης νίκης εναντίον των χωρών του άξονα. Προηγήθηκε βέβαια πολυετής προετοιμασία, ανασυγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων, κατασκευή της «γραμμής Μεταξά», ψυχολογική και επικοινωνιακή προετοιμασία της ελληνικής κοινωνίας, -του αποδίδεται το παροιμιώδες: «φυτέψτε με στάρι ακόμη και τις γλάστρες που έχετε σπίτι, γιατί έρχονται δύσκολοι καιροί»- επιτελικός σχεδιασμός, δημιουργία καταφυγίων, αεράμυνας, πυρόσβεσης, πρώτων βοηθειών. Μάλιστα, είχε προετοιμαστεί για τις επερχόμενες εξελίξεις, ώστε είχε ήδη ετοιμασμένα και υπογεγραμμένα τα σχετικά έγγραφα της επιστράτευσης, για να κινηθούν ταχύτατα οι Έλληνες στρατιώτες προς το μέτωπο.

Οι τρεις στρατιωτικές νίκες της Ελλάδος στον Εικοστό Αιώνα (1913, 1923, 1940) είναι σε σημαντικό βαθμό, τουλάχιστον όσον αφορά τον επιτελικό σχεδιασμό, έργα του Μεταξά. Ως εν ενεργεία πρωθυπουργός διατύπωσε την άποψη ότι η Ελληνικότητα είναι «οικουμενική, ειρηνική, ανθρώπινη, πανανθρώπινη». [Λόγοι, Β΄τόμος, σ.320]

Ο ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος παρατηρεί: «Ο Μεταξάς, ήταν σώφρων πολιτικός, όπως και στρατιωτικός. Ανεπηρέαστος από τις επιτυχίες του ελληνικού στρατού, δεν επιθυμούσε τη συνέχιση του πολέμου και δεν ανεχόταν η Ελλάς να είναι «τμήμα θυσίας» του γαλλο-βρεταννικού στρατοπέδου. Δοκίμασε, λοιπόν, με αποστολή μυστική εμπίστου προσώπου να επιτύχει σύναψη ανακωχής με κεκτημένα τη δόξα του ελληνικού στρατού και τα κατεχόμενα εδάφη της Βορείου Ηπείρου. Ο πρώην υπουργός Γιώργος Πεσμαζόγλου, αποκάλυψε ότι ο Μεταξάς του ανέθεσε να μεταβεί στην Ελβετία και να προβεί εκεί στις δέουσες ενέργειες για σύναψη ανακωχής, επωφελέστατης για την Ελλάδα. Συνέβη όμως τότε ο θάνατος του Μεταξά. Ο Πεσμαζόγλου έχασε τη σπουδαία μυστική εντολή του. Η εμπλοκή της Ελλάδος στον πόλεμο συνεχίσθηκε» [εφημερίδα Η Καθημερινή, 28 Οκτωβρίου 2010, Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος και ο Ιωάννης Μεταξάς].

Η αντικειμενικότερη κρίση για τον Μεταξά και το έργο του ανήκει στον πολιτικό του αντίπαλο, λογοτέχνη Γ. Θεοτοκά, ο οποίος την ημέρα της κηδείας του Μεταξά έγραψε: «Η κηδεία, επιβλητική. Πάρα πολύς κόσμος στους δρόμους. Είναι φανερό ότι ο λαός αυτή τη στιγμή συλλογίζεται μόνο την καλή πλευρά του ανθρώπου και ξεχνά όλα τα άλλα. Κυρίως συλλογίζεται το ΟΧΙ και την απόκρουση της εισβολής. Το παρελθόν σβήνει, νομίζω οριστικά, και μένει η ένδοξη στιγμή της ζωής του, αυτή που του εξασφαλίζει την υστεροφημία».

Ο Μεταξάς διακρινόταν για την φιλοπατρία, την οξυδέρκεια, την διορατικότητα. Είχε αναλυτική φιλοσοφική σκέψη και άμεση πρακτική αντίδραση, αφού είχε εξαντλήσει την εξέταση των δύσκολων θέματα με ειδήμονες. Έλαβε τις εκάστοτε αποφάσεις του με γενναιότητα, αποφασιστικότητα και σταθερότητα. Ήταν οπαδός του πλατωνισμού. Προ πάντων υπήρξε λάτρης της φύσης, της μουσικής και των εικαστικών τεχνών, αφοσιωμένος σύζυγος και τρυφερός πατέρας. Πρόσφερε σαν αξιωματικός στους Βαλκανικούς Πολέμους . Με διορατικό πνεύμα προείδε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με επιτελικό πνεύμα και πρόνοια, οργάνωσε την στρατιωτική άμυνα της Ελλάδας και την εξωτερική πολιτική της. Αυτό φάνηκε από την μετρημένη αντίδραση στον τορπιλισμό της Έλλης στο λιμάνι της Τήνου.

Διάγγελμα του Πρωθυπουργού προς τον Ελληνικόν Λαόν 28 Οκτωβρίου 1940

«Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν δια την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της.

Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία, μη αναγνωρίζουσα, εις ημάς το δικαίωμα να ζώμεν ως ελεύθεροι Έλληνες, μου εζήτησε σήμερον την 3ην πρωινήν την παράδοσιν τμημάτων του εθνικού εδάφους, κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν και μου ανεκοίνωσε, ότι προς κατάληψιν αυτών, η κίνησης των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6ην πρωινήν. Απήντησα είς τον Ιταλόν Πρέσβυν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ’εαυτό και τον τρόπον με τον οποίο γίνεται τούτο ως κύρηξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.

Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλο το Έθνος ας εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε δια την πατρίδα, τας γυναίκας και τα παιδιά σας και τας ιεράς μας παραδόσεις. Νυν υπέρ πάντων ο αγών».

Τελικά, η ήττα της Ιταλίας από την Ελλάδα υποχρέωσε τους Ναζί να εισβάλουν στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1941, κοστίζοντας στον Χίτλερ απώλειες σε άνδρες και υπερπολύτιμο χρόνο που η Γερμανία θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιήσει εναντίον του κύριου στόχου της, της Ρωσίας, γεγονός που άλλαξε αναπόφευκτα την ροή του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου!

Ο Γερμανός Στρατάρχης Βίλχελμ Κάιτελ κατά τη Δίκη της Νυρεμβέργης είπε: «Η απροσδόκητη και ισχυρή αντίσταση των Ελλήνων επιβράδυνε την επίθεση κατά της Ρωσίας για περισσότερο από δύο μήνες. Αν δεν υπήρχε η καθυστέρηση αυτή, η εξέλιξη του πολέμου θα ήταν διαφορετική»…

Το «Όχι» του Ι. Μεταξά δεν ήταν επομένως μία άρνηση εκπεφρασμένη από τα χείλη ενός ανθρώπου. Μετουσίωσε τις φωνές και την καρδιά των Ελλήνων στην αντίσταση ενάντια στο ναζισμό. Ότι το Όχι ήταν αποδεκτό στη συλλογική συνείδηση το αποδεικνύουν τα χαμογελαστά πρόσωπα των φαντάρων όλων των ηλικιών που ανέβαιναν στα τρένα προς το μέτωπο με τραγούδια Λευτεριάς! Το Όχι ήταν γραμμένο στις καρδιές των γυναικών, μανάδων, αδελφών, συζύγων που αποχαιρετούσαν τους άντρες τους και έσπευδαν να υπηρετήσουν στον Ερυθρό Σταυρό, να ράψουν φανέλες και να κουβαλήσουν πολεμοφόδια. Το θαύμα του "Όχι" είναι ότι ειπώθηκε από έναν άνθρωπο αλλά αντήχησε από τα στόματα όλων των Ελλήνων. Και αυτό το "Όχι" οδήγησε στην Ελευθερία!

Σήμερα πρέπει να πούμε πάλι όχι, αλλά …όχι μόνο ένα!

Όχι στην «αρρώστια» της Ελληνικής φυλής, τη διχόνοια.

Όχι στο «βόλεμα», στις εύκολες λύσεις που συνιστούν συνήθως έλλειψη φιλότιμου.

Όχι στον υπερκαταναλωτισμό, ώστε να μην θεωρούμε ότι η αξία μας καθορίζεται από ένα αυτοκίνητο ή μια ακριβή τσάντα.

Όχι στη διάσταση ανάμεσα στην πολιτεία και στον Νεοέλληνα, γνωρίζοντας ότι Ελλάδα είμαστε όλοι εμείς.

Όχι στον ατομικισμό, την ιδιοτέλεια που ο Ευγένιος Ιονέσκο ονόμαζε «ρινοκερίτιδα», με τον Μπερανζέ, τον κεντρικό του ήρωα να λέει: όχι δεν θα συνθηκολογήσω, δεν θα γίνω παχύδερμο που ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του.

Το «όχι» όμως θέλει κόπο. Απαιτεί πνευματική εγρήγορση, ηθική τόλμη και πίστη σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό μας. Το ναι εύκολα εξαγοράζεται με πακτωλό χρημάτων…

Δικτυογραφία- ηλεκτρονικές πηγές:
Ποιός ακριβώς ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς; - HuffPost - Ειδήσεις και Απόψεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Βιογραφία Ιωάννου Μεταξά - Ioannis Metaxas
«Αν στην Ελλάδα υπήρχε ένας που αγαπά την Ιταλία, αυτός ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς»! – Ένας Αλβανός παραπλάνησε τον Μουσολίνι για να επιτεθεί | Έθνος
Τήνος - Πίνδος-«Ο τορπιλλισμός της «ΕΛΛΗΣ» - Προς τη Νίκη
Η δύναμη του ΟΧΙ - Η Δράση μας
Ο τορπιλισμός της «Έλλης» | Start Media Corfu TV | Ράδιο Κέρκυρα 100.1
Αυτό είναι το σπίτι του Ιωάννη Μεταξά στην Κηφισιά όπου ακούστηκε το "Οχι" στον Ιταλό πρέσβη το 1940 (Εικόνες)
Ιωάννης Μεταξάς – Ο πατέρας της νίκης του ’40 – Pronews.gr