Ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ και η Ορθοδοξία

Μετά την εκλογή του νέου Πάπα Λέοντος ΙΔ΄ και τις πρώτες του ομιλίες – παρεμβάσεις στα διεθνή ζητήματα, είναι πολλές οι προβλέψεις και οι αναλύσεις που δημοσιεύονται στα διεθνή ΜΜΕ. Όμως για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, που γνωρίζουν την εκκλησιαστική ιστορία έχει δικαιολογημένα προκληθεί ανησυχία για την πορεία του νέου Πάπα. Αιτία το όνομα που επέλεξε και η δήλωσή του πως θέλει η παποσύνη του να ομοιάζει με εκείνη του Πάπα Λέοντος ΙΓ΄ (1878-1903). Πράγματι ο εν λόγω Πάπας σε δύσκολους καιρούς για την παπική Εκκλησία υπήρξε πολύ ενεργητικός και, πολιτικά, αποτελεσματικός στο να αντιμετωπίσει «τις πλάνες των, τότε, μοντέρνων πολιτικό – κοινωνικών θεωριών του σοσιαλισμού, του κομμουνισμού και του μηδενισμού. Ενίσχυσε ηθικά και υλικά τη δημιουργία «χριστιανικών» συνδικάτων και πολιτικών κομμάτων και έδρασε αποτελεσματικά κατά της Μασωνίας και υπέρ της οικογένειας – κατά του διαζυγίου.

Το αρνητικό για τους Ορθοδόξους ήταν ότι  ο Πάπας ΙΓ΄ ενέτεινε σε προκλητικό βαθμό τις από του 11ου αιώνος και μετά   προσπάθειες του Βατικανού να τους υποτάξει υπό την ηγεμονία του. Η  προκλητική προπαγανδιστική επίθεση που εξαπέλυσε, μετά τη δημοσίευση σχετικής εγκυκλίου του, προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Αυτό με δική του αυστηρή σε βάρος του Πάπα Εγκύκλιο, που δημοσιεύθηκε στο πατριαρχικό  περιοδικό «Εκκλησιαστική Αλήθεια» στις 29 Σεπτεμβρίου 1895 (Αριθμ. Φύλ. 31) καταγγέλλει ότι:

 «Εν εσχάτοις δε χρόνοις ο πονηρός διέσπασε από της ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού και έθνη ολόκληρα της Δύσεως, εμφυσήσας τοις επισκόποις της Ρώμης φρονήματα υπερφιάλου αλαζονείας, ποικίλας γεννησάσης καινοτομίας αθέσμους και αντευαγγελικάς…Ούτω δη ο νυν Μακαριώτατος πάπας Ρώμης Λέων ΙΓ΄… προσκαλεί την καθ΄ημάς ορθόδοξον καθολικήν και αποστολικήν του Χριστού Εκκλησίαν εις την μετά του παπικού θρόνου ένωσιν, εννοών την ένωσιν ταύτην ως δυναμένην γενέσθαι μόνον δι’ αναγνωρίσεως αυτού ως άκρου αρχιερέως και υπερτάτου πνευματικού τε και κοσμικού άρχοντος της καθόλου Εκκλησίας και μόνου αντιπροσώπου του Χριστού επί της γης και πάσης χάριτος διανομέως». 

Η περί τον Οικουμενικό Πατριάρχη Άνθιμο Σύνοδος καταγγέλλει επίσης το ακόλουθο: «Επειδή όμως από τινος χρόνου η παπική Εκκλησία εγκαταλιπούσα την οδόν της πειθούς και της συζητήσεως, προς κοινήν έκπληξιν  και απορίαν ήρξατο σκανδαλίζειν τας συνειδήσεις των απλουστέρων ορθοδόξων χριστιανών δι’ εργατών δολίων, εις αποστόλους Χριστού μετασχηματιζομένων, αποστέλλουσα  εις την Ανατολήν κληρικούς υπό το ένδυμα και το κάλυμμα των ορθοδόξων ιερέων (Σημ.γρ. Πρόκειται για τους ουνίτες) και ποικίλα άλλα απατηλά μηχανωμένη μέσα προς επίτευξιν των προσηλυτιστικών αυτής σκοπών, απολύομεν την πατριαρχικήν ταύτην και συνοδικήν εγκύκλιον επί προφυλακή της ορθοδόξου πίστεως και ευσεβείας…».

Στη συνέχεια της Εγκυκλίου εκφράζεται η λύπη του Πατριάρχου και των περί αυτόν Συνοδικών αρχιερέων που βλέπουν «την παπικήν Εκκλησίαν εμμένουσαν υπεροπτικώς εις αυτάς και ήκιστα συντελούσαν εις τον ιερόν της ενώσεως σκοπόν δι’ αποπτύσεως των αιρετικών τούτων καινοτομιών και επανόδου εις το αρχαίον καθεστώς της μιας, αγίας, καθολικής και αποστολικής του Χριστού Εκκλησίας, της οποίας μέρος τότε και αυτή απετέλει».

  Στην παπική εγκύκλιο αντέδρασε και ο Άγιος Νεκτάριος, τότε, το 1895, διευθυντής της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής Αθηνών. Δημοσίευσε απάντηση - διατριβή στο επίσημο δημοσιογραφικό όργανο της Εκκλησίας της Ελλάδος «Ιερός Σύνδεσμος», που αναδημοσιεύθηκε στο Πατριαρχικό περιοδικό στο τεύχος αριθμός 41 (8 Δεκεμβρίου 1895). Αναφέρει μεταξύ άλλων ο Άγιος:

«Χαρακτήρ ανδρός εν λόγοις δείκνυται είπε κάποιος των αρχαίων σοφών… Την αλήθεια ταύτην μαρτυρούσι και αι πρό τινος εκδοθείσαι δύο εγκύκλιοι του Πάπα, όπως και η έναγχος εγκύκλιος του Οικουμενικού Θρόνου, η απευθυνομένη προς τον ιερόν κλήρον και άπαν το ευσεβές και ορθόδοξον πλήρωμα του Αγιωτάτου Αποστολικού και Πατριαρχικού Θρόνου Κωνσταντινουπόλεως…Εν άπασι πλήρης η διαφορά. Αι μεν του Μακαριωτάτου Πάπα εγκύκλιοι εικονίζουσι καθαρώς τον χαρακτήρα των Παπών και περιγράφουν αυτόν τοιούτον, οίον η ιστορία απ’ αιώνων απεικόνισεν, η δε του Οικουμενικού Πατριάρχου εγκύκλιος εικονίζει τον αληθή χαρακτήρα των Ορθοδόξων Πατριαρχών…Εν ταις εγκυκλίοις του Πάπα εμφαίνεται εγωισμός και υπερορία, κόμπος και μεγαλορρημοσύνη, αδιαφορία περί τα δογματικά, περί δε των πρωτείων και αρχής και δόξης και τα τοιαύτα ζήλος και αγών και θυσίαι και επιχειρήματα και ιστορική ανακρίβεια και προς την αλήθειαν περιφρόνησις, και αξιώσεις και απαιτήσεις και τραγελαφικαί ενώσεις και κατά το φαινόμενον υποχωρήσεις και προσπεποιημένη αγάπη, και σκοποί κρύφιοι, και τόσα άλλα παραπλήσια τα οποία επιλείψει με ο χρόνος διηγούμενον…

 …Δια της εγκυκλίου ο Πάπας θεωρεί καθήκον εαυτού να προσκαλέσει δι’ υψηλού κηρύγματος πάντας τους λαούς της γης, ίνα υποβάλωσι τα εαυτών σέβη τη υψηλή και αγία αυτού κορυφή λέγων:

 “Ηγεμόνες και λαοί της οικουμένης, Λέων ο ΙΓ΄ ευχήν και ειρήνην εν Κυρίω υμίν αποστέλλει και προσκαλείται υμάς να προσκυνήσητε την εικόνα την χρυσήν, την οποίαν επί του πεδίλου του ποδός εαυτού έστησε, και εάν μεν πεσόντες προσκυνήσητε, σωθήθεσθε, εάν δε μη, βληθήθεσθε εις την κάμινον του πυρός την καιομένην, εις το πυρ το αιώνιον το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού”».

Και επιλέγει ο Άγιος Νεκτάριος: « Η σοβαρά και σεμνή, η ειλικρινής και σαφής, η πατρική και προτρεπτική Εγκύκλιος του Πατριάρχου είναι όντως η πρέπουσα απάντησις προς τας δύο υπερηφάνους εγκυκλίους του Μακαριωτάτου πάπα. Μόνη η μελέτη αμφοτέρων δύναται να πληροφορήση τον αναγνώστην περί του διαπνέοντος εν αυταίς πνεύματος, εάν το πνεύμα της αληθείας λαλή εν αυταίς, ή πνεύμα άγνωστον εν τη Μια Καθολική και Αποστολική Εκκλησία».

Σημειώνεται ότι από τα δύο επί πλέον σχέδια που είχε για την Ελλάδα ο πάπας Λέων ΙΓ΄ πέτυχε το ένα. Ίδρυσε το «Λεόντειο Λύκειο», αλλά δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει το σχέδιό του να ανεγείρει μεγαλοπρεπή ναό στην Πάτρα, σε ανάμνηση, όπως είχε δηλώσει, της νίκης των (δυτικών) χριστιανών  επί των Τούρκων το 1571, κατά τη ναυμαχία της Ναυπάκτου...

Ελπίζεται ότι το πρότυπο διακυβερνήσεως του Βατικανού και της υπ’ αυτόν Εκκλησίας, που θα ακολουθήσει ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ να μην αφορά την υπ’ αυτόν υποταγή της Ορθοδοξίας. Οι πρώτες ενδείξεις δεν είναι θετικές. Σε μια από τις πρώτες του ομιλίες ο νέος Πάπας απευθύνθηκε στους υπ’ αυτόν ηγέτες των παπικών της Ανατολής (Μαρωνιτών, Ουνιτών κ.α.) και δήλωσε ότι θα συνεχίσει την πολιτική του Λέοντα ΙΓ΄! Δηλαδή αυτήν που προκάλεσε, τότε, την έντονη αντίδραση του Οικουμενικού Πατριαρχείου! Με δεδομένο ότι η σημερινή εκκλησιαστική ηγεσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου δεν διατηρεί την αντιμετώπιση της παπικής Εκκλησίας, που είχε ο  Πατριάρχης Άνθιμος και η περί αυτόν Σύνοδος είναι υπαρκτές οι ανησυχίες για τα αποτελέσματα  των σχέσεων Φαναρίου – Βατικανού.

Για την ιστορία αναφέρονται οι Συνοδικοί Μητροπολίτες, που συνυπέγραψαν την κατά της παπικής αλαζονικής συμπεριφοράς έναντι των Ορθοδόξων εγκύκλιο: Κυζίκου Νικόδημος, Νικομηδείας Φιλόθεος, Νικαίας Ιερώνυμος, Προύσης Ναθαναήλ, Σμύρνης Βασίλειος, Φιλαδελφείας Στέφανος, Λήμνου Αθανάσιος, Δυρραχίου Βησσαρίων, Βελεγράδων Δωρόθεος, Ελασσώνος Νικόδημος, Καρπάθου και Κάσου Σωφρόνιος και Ελευθερουπόλεως Διονύσιος.-   

ΥΓ. Ο Πάπας στην ομιλία του προς τους ηγέτες των παπικών εκκλησιών της Ανατολής μίλησε για την πνευματικότητα της, που εκφράζεται με  τη μετάνοια  και την επίγνωση των αμαρτιών. Στο σημείο αυτό της ομιλίας του  χρησιμοποίησε τη λέξη «πένθος» (Σημ. γραμμένη στα ελληνικά) που, όπως είπε, «ήταν Έλληνας μυθικός θεός, που προσωποποιούσε τη θλίψη και το δώρο των δακρύων». Κατά την άποψη ειδικών φιλολόγων θεός «Πένθος» δεν υπήρξε στην ελληνική μυθολογία.

Читайте также